erfgoedobject

Brouwerswoning en onderwijsgebouw Vrij Technisch Instituut

bouwkundig element
ID
30941
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30941

Juridische gevolgen

Beschrijving

Heden Vrij Technisch Instituut. Voormalige herenwoning van de brouwersfamilie Devos, uit de tweede helft van de 18de eeuw. In 1805 onder impuls van Carolus Verhelst, kapelaan van de Onze-Lieve-Vrouwekerk, ingericht tot school voor minder begoede kinderen door zuster Marie Josephine Devos. Onderwijs verzorgd door de kloostergemeenschap Sint-Vincentius à Paulo. Tot op heden is de behouden schoolbenaming daarom ook 'Paulienen'. Uitbreiding met twee nieuwe schoolvleugels respectievelijk haaks tegen de achtergevel in 1846, en ten zuidoosten van de achterliggende speelplaats in 1864. In 1867 opent men hier een bewaarschool, de eerste te Poperinge. In het laatste kwart van de 19de eeuw werd de school geconfronteerd met een sterk teruglopend leerlingenaantal omwille van de schoolstrijd en de eruit voortvloeiende oprichting van twee nieuwe kosteloze scholen elders in de stad. Na de Eerste Wereldoorlog werd de kantafdeling erkend door de Staat. In 1928 sluit het klooster aan bij de congregatie van Onze-Lieve-Vrouw ten Bunderen in Moorslede. In 1961, inname van het schoolcomplex door het Vrij Technisch Instituut gevolgd door sloping van de schoolvleugel van 1864 en uitbreiding met nieuwe gebouwen.

Oudste gedeelte: straatvleugel grosso modo daterend uit de tweede helft van de 18de eeuw met haaks aanbouwsel van 1846 tegen de achtergevel.

Straatvleugel: brede lijstgevel van zeventien traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (nokrichting parallel aan de straat, pannen) met houten dakkapellen; mogelijke verlenging (eerste kwart van de 19de eeuw?) van de oorspronkelijke herenwoning (uit de tweede helft van de 18de eeuw) van tien traveeën, zie knik in de bedaking, met zeven traveeën in aansluitende bouwtrant rechts. Witgeschilderde baksteenbouw. Ordonnerende kolossale pilasters op postament. Eenvoudig, gekornist hoofdgestel met gelede architraaf, onversierd fries en geprofileerde kroonlijst. Houten gekorniste gootlijst. Twee classicistische aedicula-nissen met schelpvulling en recentere beelden van Onze-Lieve-Vrouw ten Bunderen en Sint-Vincentius à Paulo, respectievelijk boven de hoofdingang en de vroegere koetspoort - heden verbouwd tot twee vensters - rechts. Getoogde vensters onder strekse latei; recentere arduinen onderdorpels op doorgetrokken lekdrempels van baksteen. Kruisramen mogelijk nog deels oorspronkelijk. Verdiepte hoofdingang opgenomen in natuurstenen geprofileerde korfboogomlijsting op uitgewerkte imposten en neuten. Nieuw deurhoutwerk met neorococo waaier; vervangt een 19de-eeuwse (?) vleugeldeur met bovenlicht voorzien van twee halfronde, bloemvormige traceringen.

Links bevindt zich een lage bijbouw van drie traveeën onder zadeldak (nokrichting parallel aan de straat, pannen), uit de eerste helft van de 19de eeuw (?). Aansluitende bouwtrant, zie pilastergevel, heden echter met een nieuwe borstwering. Aangepaste vensters; volgens foto van circa 1919 en de huidige halfronde casementen, voorheen rondbogig en met ijzeren roedeverdeling, boven een paneel.

Hoofdgebouw met nog deels vrijstaande achtergevel van negen traveeën. Verankerde lijstgevel van donkerrode baksteen met gebruik van gele bakstenen voor de strekse lateien van de getoogde muuropeningen. Vernieuwd - na de Eerste Wereldoorlog ? - bakstenen gevelparement voor de bovenverdieping van de vijf traveeën rechts. Houten kozijnconstructies voor de kruisramen met kleine roedeverdeling en de deur. Verdwenen luiken op de begane grond, te zien aan de duimen; vijf bovenvensters rechts met rolluikkast.

Bijbouw met pilastergevel, zie straatzijde, en blinde halfronde bovenvensters. Haakse achtervleugel van negen traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak met Vlaamse pannen, daterend van 1846 volgens binnenshuis bewaarde jaarsteen; heden deels ingebouwd en aangepast, zie bouwnaden. Aansluitende bouwtrant, zie onder meer de strekse lateien van gele bakstenen voor de muuropeningen waarvan nog zes met behouden kozijn.

Interieur. Straatvleugel: bepleisterde inkomhal met Korinthische pilasters en twee soortgelijke zuilen in het midden.

  • TILLIE W. 1975: Historische gevels en gebouwen, Monumentenjaar 1975, Poperinge, 53-54.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brouwerswoning en onderwijsgebouw Vrij Technisch Instituut [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/30941 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.