is aangeduid als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Sint-Quintinuskerk: omgeving
Deze bescherming is geldig sinds
omvat de aanduiding als beschermd monument Parochiekerk Sint-Quintinus: toren
Deze bescherming is geldig sinds
omvat de aanduiding als beschermd monument Sint-Quintinuskerk: muur- en funderingsresten en keermuur
Deze bescherming is geldig sinds
Dorpskern van Hees met de toren en restanten van de Sint-Quintinuskerk, het voormalige kerkhof, de pastorie met tuin en een woning met tuin ten zuidoosten van deze kerksite. De hoger gelegen gebouwen worden omgeven door een keermuur.
Hees, oorspronkelijk een kapel van de parochie Vlijtingen, werd pas in 1842 een zelfstandige parochie. De kapel, waarvan enkel nog de 14de-eeuwse toren en één travee rest, was opgericht op een hoogte in het dorpscentrum en werd in 1712 nog beschreven als "in bono statu et bene aedificata". De neogotische kerk die rond het midden van de 19de eeuw werd gebouwd naar ontwerp van architecten Lambert en Herman Jaminé, verkeerde echter al snel in slechte bouwfysische toestand. De kerk werd uiteindelijk verlaten voor een nieuwbouwkerk uit 1966 naar ontwerp van architect Nivelle uit Hasselt. De tot ruïne vervallen kerkbeuk en koor werd gesloopt, op anderhalve travee van het schip na. Op de site van de ruïne werd een nieuwbouwvolume opgetrokken - waarvan het dak verwijst naar het vroegere tongewelf van de kerk - dat fungeert als ontmoetingscentrum en fietskluis, met basisaccomodatie voor een overnachting als fietstoerist. In 2005 werd deze Sint-Quintinusfietskluis officieel in gebruik genomen.
Dorpskern van Hees met centraal de restanten van de oude Sint-Quintinuskerk. Ten noorden van de kerk bevindt zich de voormalige 19de-eeuwse pastorie. Van de neogotische kerk uit 1842 bleef anderhalve travee bewaard, die aansluit aan de zuidelijke gevel van de toren. Het bakstenen muurfragment is opengewerkt met een spitsboog in een geprofileerde mergelstenen omlijsting en wordt geflankeerd door twee hoofdzakelijk mergelstenen steunberen. De linkse wordt gekenmerkt door mergelstenen negblokken en een spitsboogvormige nis met een beeld van de Heilige Quintinus. Ondergronds zijn funderingsresten bewaard. Het voormalige kerkhof van de Sint-Quintinuskerk werd ingericht als tuin bij de fietskluis die in de restanten van het schip is ingebracht.
De kerksite is langs de Torenstraat afgebakend met een bakstenen omheiningsmuur of keermuur. Het metselwerk is uitgevoerd in kruisverband met knipvoegen. De muur is over de hele lengte afgedekt met natuurstenen dekstenen en wordt gemarkeerd door vierkante pijlers waartussen zich smeedijzeren hekwerk bevindt. Ook de tuin van de pastorie is achteraan afgesloten met een bakstenen tuinmuur. Ter hoogte van de kerk en de pastorie is de muur onderbroken door een steektrap die toegang bieden tot de hoger gelegen gebouwen.
Aan de voet van de kerksite, ten zuidoosten van de kerk en als beëindiging van de kerkheuvel langs de Torenstraat, bevindt zich een diephuis van twee bouwlagen en drie traveeën, te dateren rond 1900. De kopgevel telt twee traveeën en is op elke bouwlaag voorzien van twee getoogde vensteropeningen met een bakstenen latei met een gedecoreerde mergelstenen sluitsteen en mergelstenen oren die doorlopen in een cordon. De geveltop is voorzien van twee mergelstenen oculi en een merksteen. Tegen de achterzijde van dit gebouw staan de restanten van een voormalig vakwerkgebouwtje met versteende vakwerkvullingen. In de tuin staat een monumentale kastanje (Castanea).
Auteurs: Schlusmans, Frieda; Gijselinck, Jozef; Daemen, Caroline
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)