erfgoedobject

Brouwerij- en mouterijcomplex

bouwkundig element
ID
31006
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31006

Juridische gevolgen

Beschrijving

'Zwijnland-Brasserie-Malterie-Lahaye-Frères' volgens het witgeschilderd opschrift van de mouteest. Voormalig brouwerij- en mouterijcomplex uit de 19de en het eerste kwart van de 20ste eeuw, met een brouwerswoning uit het laatste kwart van de 18de eeuw. De benaming verwijst naar de oude heerlijkheid Zwijnland, die rond 1660 aangekocht werd door de Sint-Bertinusabdij van Sint-Omaars. Het complex bleef in werking tot in de jaren 1960 en fungeert heden deels als drankenopslagplaats. Het is een blikvanger omwille van het groot en compact volume, gelegen aan de stadsrand tussen de Casselstraat, Zwijnlandstraat en de Westlaan (een gedeelte van de nieuwe ring).

Complex met verankerde, donkerrode bakstenen constructies van één à twee bouwlagen onder pannen zadeldaken gedomineerd door de hoge mouteest, en U-vormig gegroepeerd rondom een gekasseide rechthoekige binnenplaats. Aan de straatkant (oostelijke zijde) wordt het afgesloten door middel van een bakstenen muur op gecementeerde plint met schijnvoegen. Daarin opgenomen bevindt zich een rechthoekige Mariakapel onder plat dak links, en een toegangspoort met hekpijler rechts. Boven de getoogde kapelnis zit een verweerde gevelsteen, tussen pilasters; bekronend gietijzeren kruis. Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw met kind (laat-18de-eeuws?) staat achter de getraliede beglazing.

Ten zuiden van de binnenplaats: haaks op de straat ingeplante brouwerswoning met begroende (klimop) gevels en bedaking. De voorgevel ziet uit op het geasfalteerd voorpleintje. Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder mank zadeldak (mechanische pannen) + twee lage traveeën onder zadeldak (oorspronkelijk stal); naar verluidt staat het jaartal 1773 op een balk binnenshuis. Lijstgevel met witbepleisterde geprofileerde kroonlijst. Rechthoekige muuropeningen; arduinen lekdrempels. Het houtwerk dateert uit de 19de eeuw: T-ramen met rolluikkast, paneeldeur waarvan het bovenlicht met gegraveerd opschrift 'Brasserie Zwijnland'. Lage achtergevel met twee opkamertraveeën links + zeven traveeën. Rechthoekige kelderopeningen. Rechthoekige opkamervensters met eenvoudig kozijn in getoogde omlijsting (laatste kwart van de 18de eeuw ?); tralies rechts. Twee getoogde vensters rechts, met luiken en grote roedeverdeling (19de eeuw). Voorts recentere, rechthoekige vensters onder een ijzeren I-balk, onder meer een klein venster met gietijzeren geometrische tracering. Twee rechthoekige kozijndeuren zijn voorzien van een rolluikkast; links, bovenlicht met glas in lood achter de buitenbeglazing voorzien van gegraveerde ton- en hopvoorstellingen. Zijpuntgevels met aandaken; rechts met soortgelijke benedenvensters als in de voorgevel.

Noordelijke en westelijke zijde van de binnenplaats: brouwerij op L-vormige plattegrond met aanleunende mouterij erachter ten westen. De gevels zijn verlevendigd met baksteenversieringen, onder meer hoeklisenen, horizontale banden, aflijnende tandlijst met bijkomend rondboogfries voor de mouteest, en getoogde en rondbogige casementen met doorgetrokken druiplijst op de bovenverdieping. Verlaagde ronde schoorsteen op deels vrijstaande rechthoekige basis. De vlak afgedekte mouteest heeft een hoge ronde schoorsteen; de windvaan draagt het jaartal 1946. Het interieur toont onder meer gietijzeren trappen uit de 19de eeuw. De installatie uit het begin van de 20ste eeuw bleef behouden: onder meer een roerkuip, warmwaterketel, brouwketel en cilindermolen; de pompen zijn verdwenen. Gekoelde laagruimte uit de jaren 1930.

 


Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brouwerij- en mouterijcomplex [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31006 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.