Ten oosten van het Reningelstplein gelegen georiënteerd bedehuis met een omringend kerkhof, ten noorden en oosten afgezet door een geel bakstenen muurtje met ezelsrug op sokkel met postamenten. De twee hoofdingangen worden gemarkeerd door middel van S-vormige uitgelengde hekpijlers. Ten noorden en ten westen wordt het geheel afgezoomd door een lage bomenrij met onder meer acacia's, rode beuken en esdoorns.

Historiek

In oorsprong een romaans bedehuis van het basilicale type van omstreeks 1200, te zien aan de ijzerzandsteen van de centrale westelijke gevel en dito basis van de kruisingstoren. Later werd dit omgebouwd tot een gotische hallenkerk. Het laatgotisch koor en zijbeuken dateren uit 1500, maar werden echter ernstig beschadigd door brandstichting van de geuzen in 1583. In 1623-1624 werden deze verbouwd en hersteld. Een zeskantig traptorentje is gedateerd 1754. De uitbreiding van de zuidelijke sacristie en aanpassing van de rechte sluiting tot driezijdige sluiting van het zuidelijk zijkoor naar ontwerp van architect Pierre Croquison (Kortrijk) gebeurden in 1896. Herstellingswerken volgden na de Eerste Wereldoorlog, voornamelijk aan het traptorentje en de koorpartij naar ontwerp van architecten G. Veraart en Ernest Richir (Brussel).

Plattegrond

De plattegrond ontplooit: een driebeukig schip met een middenbeuk van drie traveeën en zijbeuken van respectievelijk vier traveeën; een kruisingstoren; een middenkoor en twee zijkoren van respectievelijk één + één smallere travee, en van één travee met een driezijdige sluiting; een zeskantig torentje tegen de zuidelijke gevel ter hoogte van de vierde travee; een zuidelijke sacristie.

Oorspronkelijke ijzerzandstenen partijen in de vermelde gedeelten. Hergebruikte ijzerzandsteen in de westelijke gevel, namelijk in linker en rechter travee; in de noordelijke, zuidelijke en oostelijke gevel voor de onderbouw, in de noordelijke gevel tot hoger. Afwisselend gebruik van gele en rode baksteen. Leien zadeldaken; kruisingstoren onder een dito tentdak.

De drie westelijke puntgevels worden gemarkeerd door steunberen met versnijdingen. Centrale gevel. Tudorboogportaal in een deels geel bakstenen geprofileerde omlijsting; erboven, een spitsbogig drielicht in dito omlijsting op afzaat bekleed met tichelen, voorzien van laatgotisch traceerwerk (visblaasmotief). Drie gekoppelde rondbogen onder kruis. Linker en rechter travee: dichtgemetste spitsboogvensters met geprofileerde (gele en rode baksteen) omlijstingen op afzaat; metselaarstekens (rode baksteen) onder muurvlechtingen in de geveltoppen. Christus onder luifel rechts.

De noordelijke, zuidelijke en oostelijke gevels worden gemarkeerd door steunberen met versnijdingen (leien bedekking), geajoureerd door middel van spitsboogvensters in een geprofileerde omlijsting (gele of rode baksteen) op veelal gecementeerde afzaten. Voornamelijk drielichten met laatgotisch traceerwerk (visblaasmotief), echter tweelichten in de zijkoren en een vierlicht in de zuidelijke gevel. De noordelijke gevel heeft een gedicht, korfboogdeurtje ter hoogte van de tweede travee.

De zuidelijke gevel heeft ter hoogte van de vierde travee een traptorentje voorzien van het jaartal 1754 onder metselaarsteken door middel van rode baksteen opgenomen in het geel metselverband. Bouwnaad ter hoogte van de zijbeukdakrand, zie vernieling tijdens de Eerste Wereldoorlog. Spitsbogige casementen met lichtgleuven in de bovenste geleding.

Vierkante kruisingstoren. Twee geledingen gemarkeerd door middel van cordon. Gekoppelde spitsbogige galmgaten in dito casement op afzaat in de bovenste geleding.

Zuidelijke sacristie met neogotische inslag.

Hallenkerk met bepleisterd en beschilderd interieur geritmeerd door spitsboogvormige scheibogen (baksteen) op natuurstenen zuilen met achtzijdige sokkel en kapiteel; laatstgenoemde versierd met korfboogfries. Kruisingspijlers met steunberen en halfronde trompen. Overdekking door middel van een houten spitstongewelf met nokgording, gordelbogen en trekbalken voor schip en koor; bakstenen kruisgewelf boven de kruising.

Mobilair

Sint-Jozefaltaar (tegen de zuidwestelijke kruisingspijler) en een zijaltaar (tegen de noordwestelijke kruisingspijler), allebei in geschilderd en gemarmerd hout, uit het tweede en derde kwart van de 18de eeuw. Twee biechtstoelen (noordelijke en zuidelijke zijbeuk) en lambrisering, uit de 18de eeuw; eiken communiebank met voorstelling van de Heilige Eucharistie en Mariamonogram, van 1749; doksaal en afsluiting van de doopkapel uit het laatste kwart van de 18de eeuw; orgel uit de 18de eeuw; koorgestoelte, gedeeltelijk 18de-eeuws. Krukje, zetel en stoel (zuidelijk zijkoor), uit de 18de eeuw. Marmeren doopvont uit de 17de eeuw; marmeren gedenkplaten (zuidwestelijke kruisingspijler) ter herinnering aan de moord op de pastoors door de beeldenstormers in 1567; marmeren grafstenen tegen de kruisingspijlers. In de noordelijke zijbeuk: 'Onze-Lieve-Vrouw met Kind schenkt de rozenkrans aan de Heilige Dominicus Guzman', van 1640; in het zuidelijk zijkoor: 'Marteldood van de Heilige Sebastiaan' (doek), uit het laatste kwart van de 17de eeuw van de school van Frans Francken; de westelijke gevel van de zuidelijke zijbeuk: 'Heilige Sebastiaan wordt met pijlen doorboord' (doek), van 1695 van Desremaux; tegen de westelijke gevel van de noordelijke beuk: 'Aanbidding der Wijzen' (doek), uit het eerste kwart van de 18de eeuw van de school van Quellin; de zuidelijke zijbeuk: 'De Evangelisten' (doek), uit het laatste kwart van de 17de eeuw van de school van Pieter Paul Rubens; in de doopkapel: 19de-eeuws paneel met afbeelding van kerk en kasteel van Reningelst. Beeld van Heilige Paphnuce (zuidelijk koor), uit de 16de eeuw. Sculptuur (zuidwestelijke kruisingspijler): 'Heilige Jozef met Kind', uit het eerste kwart van de 18de eeuw. Buste van de Heilige Vedastus (noordwestelijke kruisingspijler) in nis, uit de 18de eeuw.