Inventaris

Teksten van Parochiekerk Sint-Amatus met kerkhof

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31563

Belgische militaire graven op kerkhof (Oostvleteren - WOI) ()

Rond de kerk van Oostvleteren ligt een kerkhof. Links achteraan is er Frans militair ereperk. Verder is er op het kerkhof het graf van Louis de Mahieu, van Remi Billiaert, van de Taymans en van oud-strijders. Er is een Brits perk met doden uit de Tweede Wereldoorlog. Bij de kerk staat een gedenkzuil voor de oorlogsdoden.

  • Remi Billiaert was soldaat bij het 6de regiment Jagers te Voet en stierf op 8 (of 9?) oktober 1918 in Moorslede. Het Geallieerde Eindoffensief was toen volop aan de gang. Remi Billiaert, geboren in Oostvleteren en nauwelijks 22 jaar geworden, werd in Moorslede begraven. Na de oorlog werd zijn graf naar Oostvleteren overgebracht.
  • Louis de Mahieu was een 16-jarige oorlogsvrijwilliger in 1914. Tegen 1918 was hij hulponderluitenant bij het 2de regiment Grenadiers, gedecoreerd met het Kruis van Ridder in de Orde van Leopold II en van de Leopoldsorde, en het Oorlogskruis. Op 31 augustus 1918, met het Eindoffensief, moest hij bij dag de sterke Duitse verdedigingslijn bij Warwick Farm gaan verkennen (Wieltje). De patrouille werd beschoten wanneer ze de puinhoop van de hoeve bereikte. De 20-jarige Louis riep nog "Partez!", maar op dat ogenblik werd hij door een kogel in het hoofd getroffen. Zijn lichaam werd maar in juli 1919 gevonden; de familie liet het stoffelijk overschot in 1921 naar Oostvleteren overbrengen. In 2004 schonken de nabestaanden zijn souvenirs aan het In Flanders Fields Museum.

Op het graf van de familie Taymans uit Tubize (Brabant) worden enkele namen vermeld van familieleden die tijdens de Eerste Wereldoorlog stierven. In augustus 1914 namen immers vier zonen van notaris Emile Taymans dienst in het Leger als oorlogsvrijwilliger, uit patriottisme en plichtsbesef: Jean, Pierre, Paul en Charles. Enkel Paul keerde terug.

    • Jean Taymans (°1883) was de oudste van de broers, 32, advocaat, gehuwd en vader van een vijf maanden oude zoon, toen hij zich in 1914 meldde. Hij klom op tot adjudant bij het 19de Linieregiment. Op 28 november 1917 leidde hij een tegenaanval op de Duitse bunker Epernon bij Merkem. De Duitsers gaven de bunker niet op en de 34-jarige Jean sneuvelde toen ze de betonnen constructie opbliezen. Paul, Pierre en Charles kwamen ter gelegenheid van de mis opgedragen aan hun broer, voor een laatste keer samen in de kerk van Oostvleteren. Jean ontving drie Frontstrepen, postuum werd hem het Oorlogskruis toegekend, ontving hij de titel van Ridder in de Leopoldsorde met palm en kreeg hij de Overwinnings- en Herinneringsmedaille van de Oorlog 1914-1918.
    • Pierre Taymans (°1884) was 20 en advocaat toen hij dienst nam als ruiter bij het 5de Lansiersregiment. Hij werd er weldra bevorderd tot eerste wachtmeester. In 1916 werd hij geciteerd en ontving hij het Oorlogskruis. In 1918 werd hij wegens ziekte tot juridisch raadgever aangesteld. Op 22 juni werd Pierre te Vuilvaardeke (Woesten) zwaar gewond toen de bouwvallige hoeve, waar hij zijn standplaats had, instortte. Hij werd overgebracht naar het hospitaal De Clep te Hoogstade, waar hij, ondanks verschillende heelkundige ingrepen, overleed op 14 oktober 1918, op 34-jarige leeftijd. Hij werd oorspronkelijk begraven op 17 oktober in Sint-Rijkers. Postuum kreeg hij de titel van Ridder in de Orde van Leopold II met palm.
    • De jongste, Charles Taymans (°1896), was 17 jaar, ongehuwd en student toen hij soldaat werd. Hij klom op tot onderluitenant bij het 10de Linieregiment en ontving het Oorlogskruis. Met het Eindoffensief, op 15 oktober 1918 kreeg hij op 22-jarige leeftijd een dodelijke kogel in het hoofd, toen hij tijdens een aanval te Torhout, onder moordend mitrailleurvuur, zijn peloton beval. Hij werd oorspronkelijk begraven op 17 oktober in Kortemark. In totaal ontving Charles 7 Frontstrepen. Postuum kreeg hij, vooral voor zijn rol in het Eindoffensief, het Kruis van Ridder in de Leopoldsorde met palm.
    • Enkel Paul Taymans (° 1892) verging het beter. Hij was een 22-jarige mijningenieur toen hij naar de oorlog ging. Hij klom op tot luitenant. In 1918 werd hij overgeplaatst naar de Staf van de artillerie van de 1ste legerafdeling, waar hij bleef tot na de oorlog. In 1918 werd hij geciteerd voor zijn goede voorbeeld en ontving hij het Oorlogskruis voor zijn rol tijdens het Eindoffensief. In 1919 volgden nog meer medailles. Van 1920 tot 1935 was hij nog actief bij het reservekader. In die tijd volgden nog meer eretekens en titels. Daarna werd hij directeur van een textielfabriek in Tubize, huwde en overleed enkele maanden later, op 47-jarige leeftijd. De omgekomen broers werden verenigd in het familiegraf van Oostvleteren. Moeder Taymans wilde immers niet dat haar zonen begraven zouden worden in een bodem door Duitsers aangeraakt. Ook andere familieleden werden hier bijgezet. De familie Taymans schonk verder nog een glasraam met de beeltenis van de drie overleden broers en hun beschermheiligen aan de kerkfabriek. In 1977 echter verwoestte een brand de kerk met het glasraam.
  • S.N. s.d.: Landschapskunst in de Westhoek. Vierde deelproject - Woesten, onuitgegeven dossier Provincie West-Vlaanderen.
  • DENDOOVEN D. 2004: Herdenking Louis de Mahieu, + 31 augustus 1918, In Flanders Fields Magazine, VI, 20.
  • JANSSENS DE BISTHOVEN B. 1969: Oorlogsdagboek van Oostvleteren 1914-1918, overdruk uit Handelingen van het Genootschap "Société d Emulation" te Brugge, deel CVI, 210-222.
  • VAN EVEN 1990-1991:De hulpofficier in de Grote Oorlog: de familie Taymans, onuitgegeven scriptie Koninklijke Militaire School Brussel.
  • Westhoek Info, Parochies, Kerkelijk patrimonium, [online], http://www.westhoek.be/info/ned/parochies/gemeenten/body.asp (geraadpleegd op 27 juli 2004).
  • Onderzoek / notities door Roger Verbeke.

Bron: WOI Relict (1060): Belgische militaire graven op kerkhof (Oostvleteren - WOI)
Auteurs:  Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Je kan deze tekst citeren als: Decoodt H. & Bogaert N. 2005: Parochiekerk Sint-Amatus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/392006 (geraadpleegd op ).

Parochiekerk Sint-Amatus ()

Gelegen ten oosten van Oostvleterendorp en ten westen van de Martin Vandewynckelstraat, middenin een omringend kerkhof met militaire begraafplaats, deels afgezet met beukenhaag, deels door middel van gietijzeren hek tussen ronde, bakstenen pilasters met bolvormig topstuk.

Laatgotische hallenkerk (15de eeuw) met kruisingstoren, teruggaand op een romaans bedehuis zie hergebruikte ijzerzandsteen. Zuidelijke sacristie gedateerd 1906, zie gevelsteen met opschrift: "Ann Dni 1906 Pastore R.D.H. Demaerel". Tijdens de Eerste Wereldoorlog ernstig beschadigd en hersteld. In december 1977 werd de kerk volledig verwoest door brand, thans zijn de herstellingswerken aan de gang naar ontwerp van architecten P.A. Pauwels (Kortrijk) en B. Heyndrickx (De Panne).

De plattegrond ontvouwt: een driebeukig schip van drie traveeën, een pseudotransept met armen van één travee, een vierkante kruisingstoren, een hoofd- en twee zijkoren van respectievelijk twee en één rechte traveeën en een driezijdige sluiting en een zuidelijke sacristie.

Gele baksteenbouw. Hergebruikte ijzerzandsteen voor de sokkel van west-, noord- en zuidgevels. Afdekking door middel van leien zadeldaken.

Drie westelijke puntgevels gestut door middel van steunberen met versnijdingen afgewerkt met hoekpinakels. Spitsboogvensters in een bakstenen geprofileerde omlijsting op afzaat, centraal venster onder druiplijst; drielichten en één vierlicht te midden met laatgotisch bakstenen traceerwerk onder meer visblaasmotief. Getoogd toegangspoortje verdiept en korfboogomlijsting; gebruik van kleine zwarte baksteentjes voor het boogveld. Grafstenen in traveeën links en rechts. Noord-, zuid- en oostgevels gemarkeerd door middel van steunberen met versnijdingen; geajoureerd door middel van spitsboogvensters in een geprofileerde omlijsting met bakstenen maaswerk onder meer drielichten in hoofdkoor in noord en zuidbeuk, en tweelichten in noordelijk en zuidelijk zijkoor en zijbeuken. Korfboogpoort verdiept in rondboogomlijsting onder druiplijstje ter hoogte van de eerste travee in de noordelijke gevel. Vermoedelijk recentere aanbouwsels onder lessenaarsdak, met oculus in de top ter hoogte van de noordelijke pseudo-transeptarm. Tudorboogpoortje onder soortgelijk druiplijstje ter hoogte van de, voorst blinde, eerste travee van de zuidelijke zijgevel. Grafstenen in de koorpartij.

Vierzijdige kruisingstoren van twee geledingen onder bakstenen spits afgezet met hogels. Aan de vier zijden geajoureerd door middel van twee gekoppelde rondbogige galmgaten, licht verdiept in soortgelijke nis. Borstwering verlevendigd door middel van spitsboogcasement en bekroond door hoektorentjes onder bakstenen spitsjes afgezet met hogels. Zuidelijke sacristie in aansluitende bouwtrant. Bepleisterde hallenkerk geritmeerd spitsboogvormige scheibogen op bakstenen zuilen met achtzijdige sokkel en kapiteel. Overdekking door middel van spitsbogige houten tongewelven voorzien van gordelbogen. Bakstenen kruisribgewelf boven de kruising.

Bij de brand in 1977 werd het mobilair volledig verwoest.

  • ROOSE-MEIER B., VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie West-Vlaanderen, Kanton Poperinge, Brussel, 1977, p. 18.

Bron: DELEPIERE A.-M. & HUYS M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Poperinge, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Delepiere, Anne Marie; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Je kan deze tekst citeren als: Delepiere A. & Huys M. 1989: Parochiekerk Sint-Amatus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/31563 (geraadpleegd op ).