erfgoedobject

Hoeve

bouwkundig element
ID
31646
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31646

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Hoeve
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Hoeve
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Hoeves: omgeving
    Deze bescherming was geldig van tot

Beschrijving

Het hoevetje is een historisch geëvolueerd complex, met een hoofdvolume dat als woonhuis fungeert en op zijn minst dateert van omstreeks 1840. De hoeve hoort bij een reeks vakwerkgebouwen in het oude kwartier Over ‘t Water, een kwartier in het noordwesten van het grondgebied Alken.

Historiek

Het vakwerkhoevetje in de Grootstraat 102 is primitief gekadastreerd (1840-1844) als monovolume, met een parallelle, vrijstaande bijbouw, dwars ingeplant op de straat. De kadastrale mutatieschetsen tonen de verdere evolutie van het goed. Omstreeks 1856 werd de parallelle bijbouw afgebroken en vervangen door een dwarse, vrijstaande bijbouw, achteraan het erf. Deze bijbouw werd opnieuw afgebroken omstreeks 1862. Het nog steeds bestaande hoofdvolume werd omstreeks 1940 achteraan het erf uitgebreid met een dwarse aanbouw, zodat een L-vormig geheel ontstond, dat tot op heden bewaard is gebleven.

Beschrijving

De huidige hoeve is een vakwerkconstructie van vier traveeën en anderhalve bouwlaag onder een vrij steil, overhangend zadeldak met Vlaamse pannen. De kopgevel aan straatzijde is versteend en het huis werd aan de achterzijde verlengd met één stenen travee. Het bewaarde stijl- en regelwerk heeft nog lemen vullingen en rust op een verhoogde bakstenen stoel. Het geheel is overpleisterd en wit gekalkt boven een gepikte plint. De voorgevel (west) omvat een opkamervenster links, een centraal bolkozijn gekoppeld aan een gebintstijl, een zolderluik, en een deur met een klein boven-licht zonder kozijn. De achtergevel (oost) omvat eveneens een opkamervenster en een drietal kleine vensters. Alle schrijnwerk lijkt vernieuwd. Het gebouw vertoont een extern grotendeels afleesbare, traditionele binnenindeling met een ingang rechts en schouw tussen de woonkeuken en kamer, met een hoek waarin een opkamer werd geïsoleerd, die later over de gehele diepte van het huis werd doorgetrokken.

Achteraan het erf leunde op het moment van bescherming bij de hoeve een stalletje aan, opgetrokken in baksteen onder een zadeldak met Vlaamse pannen. Aan erzijde waren een aantal deurtjes en ramen voorzien, de vrije westelijke zijgevel was met plankwerk beschoten. Tussen 2009 en 2012 werd het stalletje gesloopt en werd een nieuwbouwvolume opgetrokken achter het vakwerkgebouw, parallel aan de straat. Op het moment van inventarisatie bevond zich een waterput in de noordwestelijke hoek van het erf.

  • Beschermingsdossier DL002242, Vakwerk in Over 't Water (J. Gyselinck, 2004, digitaal dossier).
  • PAUWELS D., SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Bouwen door de eeuwen heen. Inventaris van het cultuurbezit in België. Architectuur. Deel 14n 4. Provincie Limburg. Arrondissement Tongeren. Kanton Borgloon, Turnhout, 9.

Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Omgeving van de hoeve

De vakwerkhoeven met als adres Grootstraat 102 en 114 waren visueel met elkaar verbonden via hun landelijke omgeving. Deze omgeving illustreerde de oorspronkelijke functie van de hoeven. Van het oorspronkelijk onbebouwde hoeve-hinterland blijft vandaag niets bewaard.

De fruitweide achter hoeve Grootstraat 102 bleef tot de tweede helft van de 20ste eeuw bewaard. De agrarische zone ten westen van de hoeve verdween reeds in 2004 door verkaveling. In 2010 werd het nieuwbouwvolume achter de hoeve vergund. Tijdens de uitvoering van deze werken werd ook directe omgeving van de hoeve heraangelegd.

  • Onroerend Erfgoed, Digitaal opheffingsdossier 4.001/73001/101.1, Landelijke omgeving van vakwerkhoeves Grootstraat 102 en 114 in Alken (S.N. 2023).
Auteurs: Sys, Annelien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31646 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.