De vakwerkhoeve is gelegen in de Meerdegatstraat 116. Het complex groeide uit een primitief gekadastreerde U-vormige hoeve. Het oorspronkelijk onbebouwde hinterland werd grotendeels verkaveld. De hoeve hoort bij een reeks vakwerkgebouwen in het oude kwartier Over ‘t Water, een kwartier in het noordwesten van het grondgebied Alken.

Historiek

Het vakwerkcomplex Meerdegatstraat 116 is gegroeid uit een primitief gekadastreerde, U-vormige hoeve, open aan de achterzijde en uitgerust met een buitenerfs bakhuis op het links belendende perceel. De hoeve was omgeven door een ruim onbebouwd hinterland met grote (landbouw)percelen.

De kadastrale mutatieschetsen geven een idee van de evolutie van dit primitieve ensemble tot de huidige constellatie: omstreeks 1856 werd de straatvleugel verwijderd. De linkervleugel werd rond 1865 de linkervleugel uitgebreid met een kleine aanbouw achteraan het erf. Deze kleine aanbouw evolueerde rond 1892 tot een volwaardige achtervleugel, zodat een U-vormig geheel werd bekomen, open aan straatzijde en met een open doorgang tussen de rechter- en achtervleugel. Omstreeks 1904 werd de achtervleugel uitgebreid met een aanbouw tegen de achtergevel. Het bakhuis schijnt ondertussen ook te zijn verplaatst van een positie achteraan het links belendende perceel naar de straatzijde van hetzelfde perceel. Tot slot werd omstreeks 1938 een gedeelte van de linkervleugel (uitstekend gedeelte aan veldzijde) verwijderd.

Beschrijving

De huidige hoeve is een complex met een duidelijke vakwerkkern, met gebouwen in U-vormige schikking omheen een rechthoekig erf, aan de straatzijde open en aldaar afgeschermd met een ijzeren hek. De linkervleugel fungeert als woonhuis, de achtervleugel als dwarsschuur, de rechtervleugel als stal.

Het woonhuis bleef grotendeels als vakwerkconstructie bewaard. Het stijl- en is regelwerk samen met de leemvulling lichtlauw geschilderd, rust op een bakstenen stoel en is afgedekt door een zadeldak met Vlaamse pannen. Enkel het linkergedeelte van de kopgevel aan straatzijde is volledig in steen omgezet. De erfzijdegevel omvat een woonhuisdeur uiterst links, rechts daarnaast drie vensters, waarvan twee paarsgewijs gekoppeld aan eenzelfde stijl. Ter hoogte van de vensters zijn zolderraampjes voorzien. De achtergevel, lager dan de erfzijdegevel, omvat een deur, met rechts daarvan één, links daarvan twee vierkante vensters. De straatgevel, waarvan het bewaarde vakwerkdeel gedeeltelijk met kunstleien is beschoten, omvat bijkomend raamwerk.

Aan de straatzijde sluit bij het woonhuis een kleine aanbouw aan, met een straatgevel in stijl- en regelwerk met bakstenen vullingen, rustend op een bakstenen stoel en afgedekt door een dakschild in het verlengde van het woonhuisdak. Aan de erfzijde blijkt deze constructie volledig in steen te zijn opgetrokken, met een open zolderniveau. Deze constructie is niet gekadastreerd.

De schuur bleef over de breedte van het erf als bewaard vakwerkconstructie onder een zadeldak met Vlaamse pannen. De erfzijdegevel wordt gedomineerd door een poort, met een blinde, volledig lichtblauw geschilderde vakwerkwand boven lage baksteenstoel. Tegen dit muurstuk, overschaduwd door een overhangde dakrand, is een pomp geplaatst. De achtergevel gaat schuil achter een bakstenen schob onder een dakschild met Vlaamse pannen. De linkerzijgevel, bovenaan met pannen beschoten, gaat schuil achter een lage vakwerk-aanbouw onder een lessenaarsdak met Vlaamse pannen, het stijl- en regelwerk met lemen en bakstenen vullingen geheel lichtblauw geschilderd boven een lage bakstenen stoel. De aanbouw sluit ook aan bij het woonhuis en omvat aan veldzijde twee deurtjes en twee vensters. Het rechtergedeelte van de schuur is volledig versteend en omvat een paar deuren en vensters met gecementeerde dorpels. Het dak werd vernieuwd met mechanische pannen.

De stal, onder een pannen zadeldak, is aan de erfzijde grotendeels versteend. Enkel het bovenste gedeelte van het parament boven de centrale rechthoekige poort en de zone rechts in het verlengde daarvan vertonen nog sporen van het vroegere vakwerk. De muuropeningen, die naast de poort ook drie staldeuren, vijf stalvensters en drie laadvensters omvatten, zijn alle rechthoekig, en op één laadvenster in de vakwerkzone na voorzien van gecementeerde boven en/of onderdorpels. De achtergevel bleef grotendeels in stijl en regelwerk bewaard, met gewitte lemen vullingen, boven een verhoogde en gedeeltelijk gecementeerde bakstenen stoel. Het vakwerparament, dat aansluit bij een mestvaalt, omvat een deur en drie vierkante venstertjes. Links van het vakwerkparament is de gevel volledig versteend over een breedte van twee traveeën (deur en venster met gecementeerde dorpels). Het bij het versteende deel aansluitende dakschild is belegd met mechanische pannen in plaats van de Vlaamse die elders wel bewaard bleven. De open doorgang naar de velden tussen de stal en de schuur is aan veldzijde afgesloten met een deur, waarboven een stenen muurstuk werd toegevoegd. Aan de erfzijde wordt de doorgang overdekt door een dak met mechanische pannen.

Het oorspronkelijk onbebouwde hinterland van de hoeve werd grotendeels verkaveld. Rechts vormt de vakwerkhoeve Meerdegatstraat 114 echter een bufferende overgang, links bleef een onbebouwde buffer bewaard, waarvan een gedeelte aansluit bij de linkse hoevevleugel en op het moment van bescherming als moestuin in gebruik was. Het moestuinperceel was omhaagd en uitgerust met een bakhuis, vier traveeën diep, in vakwerk met bakstenen vullingen en met een aansluitende bakoven in baksteen. Bakhuis en oven zijn met pannen zadeldaken afgedekt.

Het interieur van de hoeve kon niet bezocht worden.

Gesloten hoeve met woonhuis als overblijfsel van een U-vormige hoeve uit de eerste helft van de 19de eeuw, zie Atlas van de Buurtwegen (1844); de inplanting is mogelijk nog ouder. Dienstgebouwen uit de tweede helft van de 19de eeuw. Gebouwen rondom een rechthoekig erf, aan straatzijde afgesloten met een ijzeren hek. Tweebeukig woonhuis ten noordwesten van het erf, zes traveeën onder mank zadeldak (nok loodrecht op de straat, Vlaamse pannen). Bepleisterd en lichtblauwgeschilderd stijl- en regelwerk met lemen vullingen. Verhoogde bakstenen stoel. Drie recente vensters, twee zolderluiken en een woonhuisdeur. Versteend aanbouwsel tegen de voorgevel. Kleinere vensters en een deur in de achtergevel. Kunstleien beschieting van de zuidwestelijke zijgevel aan straatzijde. Stal tegenover het woonhuis, met versteende erfzijdegevel, behouden vakwerk in de achtergevel. Dwarsschuur ten noordoosten, achteraan het erf. Erfzijdegevel van vakwerk met schuurpoort, versteende achtergevel met schob onder lessenaarsdak. Aangebouwde travee onder lessenaarsdak tegen de noordwestelijke zijgevel, met pannen beschieting van de geveltop. Voetgangersdoorgang tussen de schuur en het woonhuis, en tussen de schuur en de stal. Achter het woonhuis, de omhaagde moestuin; hier bevindt zich het bakhuis, een vrij lang gebouw van vier traveeën onder zadeldak; vakwerk met bakstenen vullingen; bakstenen bakoven onder zadeldak (Vlaamse pannen).