Voormalige graanwatermolen op de Herk, met losstaande dienstgebouwen. Reeds vóór 1300 bevond zich een molen op deze plaats. De Nieuwe Molen was, samen met de Oude Molen te Berlingen, de banmolen voor de inwoners van Borgloon, Berlingen en Graethem vanaf 1582; de voormalige verbindingsweg tussen beide molens is nog herkenbaar als een talud in het landschap. De molen is aangegeven op de Bundergeldkaart van Herkenrode (1669-1685), de Ferrariskaart (1771-77) en in de Atlas van de Buurtwegen (1844).
Woon- en molenhuis onder zadeldak met kern uit de eerste helft van de 17de eeuw of ouder. Het parement van de voorgevel is vernieuwd; in de rechtse zijgevel en een gedeelte van de achtergevel, mergelstenen banden en hoekbanden; S-vormige ankers. De geveltop heeft een leien beschieting op houten beplanking. Twee vensters in een kalkstenen omlijsting. Het onderslagrad, een uit twee helften bestaande hoepel, is gedemonteerd; het binnenwerk is nog gedeeltelijk aanwezig.
Vooraan op het erf staat een verwaarloosde Sint-Antoniuskapel in baksteen, onder overstekend zadeldak, uit de eerste helft van de 20ste eeuw. Sporen van bepleistering met toevoeging van blauwsel.
DRIESEN W., en anderen, Molens in Sint Truiden Gingelom Borgloon, (Werkgroep Molenzorg Zuid Limburg), Tongeren, 1983.
STEVENS J. (editor), Landschapswandeling Rullingen, Rekem, 1987, pagina's 69 71.
VAN DOORSLAER B., Molens in Limburg. Met de stroom mee of tegen de wind in? Borgloon Rijkel, 1996, pagina 30.
Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout. Auteurs: Schlusmans, Frieda Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
