erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Lambertus

bouwkundig element
ID
31856
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31856

Juridische gevolgen

Beschrijving

De kerk was oorspronkelijk een quarta-capella van de kerk van Borgloon. In 1599 tot 1635 vermelding van de vervallen toestand. De kerk wordt in de 18de eeuw hersteld, getuige een datering 1727 in een kalkstenen trede van het koor; ze wordt onder pastoor J. Box in 1784 door het kapittel heropgebouwd, waarschijnlijk met behoud van het grondplan van de oude, romaanse kerk, waarvan de onderbouw bewaard blijft. In 1879 zijn er plannen om de kerk af te breken en een nieuwe te bouwen op een andere plaats; hiervan wordt afgezien en in 1908-1910 wordt de kerk naar ontwerp van J. van den Berk met een travee op de plaats van het oude koor verlengd, met aanbouw van een nieuw koor. In 1912 worden werken uitgevoerd door architect Janssens. In 1937 wordt het transept gebouwd naar ontwerp van K. Gessler. Na deze vergroting wordt het koor als sacristie gebruikt.

De plattegrond beschrijft een éénbeukige zaalkerk waarvan de drie westtraveeën het oude gedeelte vormen; de vierde travee, het transept en het koor van een rechte travee met driezijdige sluiting zijn de later toegevoegde delen. Het oude gedeelte heeft een onderbouw van breuksteen (voornamelijk kwartsiet en silex), mogelijk behorend tot de oorspronkelijke Romaanse kerk, of van materiaal, afkomstig van deze kerk. De bovenbouw is van baksteen, de voorgevel afgewerkt met mergelstenen hoekbanden. Zadeldak (leien). Rondboogvensters in kalkstenen omlijsting met negblokken in regelmatig verband. De voorgevel is voorzien van een rechthoekig portaal in een kalkstenen omlijsting van hergebruikt materiaal, waarboven een mergelstenen oculus met negblokken. Houten dakruiter, bedekt met leien en voorzien van een ingesnoerde naaldspits, boven de westelijke travee.

Toegevoegde delen in dezelfde stijl met imitatie van de oorspronkelijke materialen; datering 1909 op een gevelsteen in de noordelijke transeptarm.

Bepleisterd interieur. Vlakke houten zoldering. Rondboogvormige scheibogen naar de transeptarmen.

Mobilair: vier schilderijen met voorstelling van de westerse kerkleraars, afkomstig van de voormalige preekstoel, grisaille op hout (18de eeuw); schilderij met voorstelling van de Tenhemelopneming van Maria, doek (18de eeuw). Beeld van Sint-Anna, gepolychromeerd hout, laatgotisch (circa 1520); beeld van Sint-Lambertus, gepolychromeerd hout, gotisch (1390-1400). Processiemadonna (eerste helft 19de eeuw). Portiekaltaar, eik (midden 18de eeuw). Biechtstoel, eik (eerste helft 19de eeuw). Kerkbank, eik (midden 19de eeuw); bidstoel, gedateerd 1732, op het doksaal. Wijwatervat met blazoen en initialen OSW, messing, gedateerd 1663.

Op het kerkhof: merkwaardige grafsteen van ridder Hermannus de Bruckem (✝ 1274) en zijn zoon (✝ 1291), met twee wapenschilden, sterk verweerd; verschillende grafkruisen: van [...]Knapen (✝ 1665); van 1670; van een pastoor (✝ 1676); van Frans van Pempst (✝ 1655) en Co[...] van Pempst (✝ 1660); van Gertrudis Santelet (✝ 1647) en haar man Ian Poesmans (✝ 1660); grafkruis met onleesbaar geworden opschrift; grafstenen van: Elisabeth Pluymers (✝ 1669) en haar man [...] Cox (✝ 1676); Gilis Groven (✝ 1651); pastoor Petrus Daniels (✝ 1662); pastoor Joh. T. Box (✝ 1789); pastoor Libertus Tercass (✝ 1691).

  • Archief A.M.L.-Brussel, Plannenfonds K.C.M.L., Provincie Limburg, Broekom, Parochiekerk Sint-Lambertus.
  • Laat-gotische beeldsnijkunst uit Limburg en Grensland, Sint-Truiden, 1990, nummers 69-70.
  • CASTER E. VAN - OP DE BEECK R., De grafkunst in Belgisch Limburg. Vloerzerken en -platen met persoonsvoorstellingen (13e tot 17e eeuw), Maaslandse Monografieën; 4, Assen, 1981, pagina 31.
  • DARIS J., Notices sur les églises du diocèse de Liège, Vol. IV, Liège, 1873, pagina 159.
  • DRIESEN W., Bulletin des Commissions royales d'Art et d'Archéologie (Brussel 1862-1942), Limburgse Referenties, 1, Hasselt, 1992, pagina 17-18.
  • GOOLE F. – POTARGENT P., Graf- en gedenkschriften uit de provincie Limburg. Reeks 2, deel 1, Tongeren, 1972, pagina 51.
  • GRAUWELS J., Inventaris van het archief van het kapittel van Borgloon, Brussel, 1971, pagina 76.

Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Lambertus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31856 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.