erfgoedobject

Bartholijnswinning

bouwkundig element
ID
31933
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31933

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Bartholijnswinning
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Voorheen één geheel, de zogenaamde "Bartholijnswinning". Zij was mogelijk de zetel van het laathof Ontbroeck of Entbroeck, waarvan de naam tot in de 19de eeuw bewaard bleef als gehuchtnaam.

De kern dateert uit de 17de eeuw (waarschijnlijk eerste helft), zie de S-vormige muurankers. Merkwaardigerwijs is zij niet afgebeeld op de Ferrariskaart. In de Atlas van de Buurtwegen (1844) is zij nog onverdeeld: het is een zeer ruim, semi-gesloten complex. Thans is de hoeve in drie delen gesplitst: het gedeelte op de hoek met de Bartholijnsstraat (Bartholijnsstraat nummer 1) ontwikkelde zich tot een zelfstandige, gesloten hoeve. Nummer 89 van de Hoepertingenstraat is de voormalige schuur, en nummer 91 omvat het voormalige poortgebouw en paardenstal. De vleugel, die in midden 19de eeuw de zuidoostelijke zijde van het erf gedeeltelijk afsloot, verdween. Het oorspronkelijke woonhuis bevond zich in de zuidwestelijke vleugel, aan de zijde van de Bartholijnsstraat (nummer 1). Waarschijnlijk duiden de drie traveeën met twee bouwlagen de oorspronkelijke hoogte van het geheel aan. Dit gedeelte, en het aansluitende lagere gedeelte zijn voorzien van 17de-eeuwse S-vormige muurankers. De linkse zijgevel heeft een aandak. Alle muuropeningen zijn gewijzigd. Aan straatzijde bleven de ontlastingsbogen van de voormalige muuropeningen behouden: een rollaag en een platte laag. De deur dateert uit midden 19de eeuw: rechthoekig, in een vlakke, hardstenen omlijsting op neuten. Aan erfzijde vertoont het hogere gedeelte een duidelijke bouwnaad met het aanleunende, lagere gedeelte van het woonhuis. Een ontlastingsboog van het hoger vermelde type bleef bewaard. Rechts aansluitend, een gedeelte van de lagere stal: een rondboogdeur in een kalkstenen omlijsting met negblokken en sluitsteen (17de eeuw) bleef behouden.

Van de huidige zuidoostelijke vleugel zijn alleen de twee rechtse traveeën ouder dan midden 19de eeuw, zie Atlas van de Buurtwegen en de duidelijke bouwnaad. De jaarankers 1700 zijn waarschijnlijk afkomstig van een ander gedeelte van het gebouw. Ook de 17de-eeuwse rondboogdeur in een verankerde kalkstenen omlijsting met negblokken en sluitsteen werd hier in een latere periode opnieuw gebruikt.

De noordwestelijke vleugel, aan de zijde van de Hoepertingenstraat omvatte voorheen de stallen; na de verdeling werd een gedeelte ingericht als schuur/inrijpoort. Uit de eerste helft van de 19de eeuw resten twee rechthoekige staldeuren in een hergebruikte, vlakke, hardstenen omlijsting. De noordoostelijke zijde en de oostelijke hoek worden thans ingenomen door recente dienstgebouwen.

Naast dit gedeelte bevindt zich aan de Hoepertingenstraat het voormalige poortgebouw met aanleunende paardenstal, thans Hoepertingenstraat nummer 91. Poortgebouw onder zadeldak (Vlaamse pannen), voorzien van zijgevels met aandak en vlechtingen. Verankerde rondboogpoort in een kalkstenen omlijsting met negblokken; binnen deze omlijsting werd een nieuwe poort onder betonnen latei aangebracht. Boven de poort bevond zich naar verluidt voorheen het wapenschild van de familie Bartholijns. De paardenstal is thans ingericht als woning. Van de oorspronkelijke muuropeningen resten twee rechthoekige deuren in hardstenen omlijsting op neuten uit de eerste helft van de 19de eeuw.

De voormalige dwarsschuur, thans Hoepertingenstraat nummer 89 werd aan de zuidoostelijke zijde ingekort en ingericht als woning. Twee gevelstenen met opschrift ANNO en 1742. Drie ronde uilengaten in de geveltop. Gewijzigde muuropeningen.


Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bartholijnswinning [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/31933 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.