Voormalige watermolen op de Herk. De naam is door zijn suffix -ingen terug te voeren op een plaatsnaam van Germaanse oorsprong. Het gehucht Engelingen heeft als bebouwing steeds alleen de molen omvat; het viel, evenals de gehuchten Hoenshoven en Helshoven, tijdens het ancien régime onder de jurisdictie van Berlingen.
De Engelingenmolen was een molen van het onderslagtype. Het huidige molenhuis met molenaarswoning dateert van 1856, zie deurlatei, en werd gebouwd door Dieudonné Desart-Marchal. De molenaar verkrijgt in 1859 de toestemming om ook een windmolen op te richten, aangezien de Engelingenmolen met een voortdurend watergebrek had te kampen; de stenen windmolen wordt op het Kaproensveld opgericht; hij wordt al snel verlaten en vervalt; hij wordt in 1901 afgebroken. De Engelingenmolen bleef tot 1955 in bedrijf. Daarna werd het ijzeren rad verkocht, en het molenmechanisme verdween volledig; door de watering van de Herk diende het sluiswerk verwijderd te worden. Zowel op de Ferrariskaart (1771-77) als in de Atlas van de Buurtwegen (1844) staat hij afgebeeld in grosso modo zijn huidige vorm: het molenhuis en de molenaarswoning in één gebouw, met de rechterzijgevel aan de Herk, en ertegenover een dienstgebouw.
De molen telt vijf traveeën; de twee rechtertraveeën omvatten het molenhuis. Het gebouw had oorspronkelijk één of anderhalve bouwlaag en werd met een bouwlaag verhoogd. Zadeldak. Twee S-vormige, smeedijzeren muurankers verwijzen mogelijk naar een oudere kern. Rechthoekige vensters met hardstenen latei en lekdrempel, voorheen beluikt. Rechthoekige deur in een hardstenen omlijsting met op de latei de initialen DDD (Dieudonné Desart) en de datering 1856; oorspronkelijk houtwerk. In de achtergevel, kleine, getoogde, bakstenen vensters, waarvan een aantal aangepast. De recent tegen de linkerzijgevel aangebouwde travee onder lessenaarsdak vervangt de paardenstal.
Tegenover deze vleugel, koeienstal en dwarsschuur ondergebracht in één bakstenen gebouw onder zadeldak, uit eind 19de - begin 20ste eeuw. De muuropeningen van de voormalige koeienstal zijn gewijzigd, de schuur heeft een rondboogpoort in een bakstenen omlijsting. Open schob aangebouwd tegen de linkerzijgevel.
DRIESEN W. en anderen, Molens in Sint-Truiden-Gingelom-Borgloon , Werkgroep Molenzorg Zuid-Limburg, Tongeren, 1983.
Door de eigenaar meegedeelde gegevens.
Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout. Auteurs: Schlusmans, Frieda Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)