Teksten van Gesloten hoeve Stasseynshuis

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32040

Gesloten hoeve Stasseynshuis ()

De hoeve omvat een straatvleugel met poortgebouw en aansluitende stallingen, een linkervleugel met woonhuis en eveneens aansluitende stallingen, een achtervleugel met dwarsschuur en een rechtervleugel met stallingen. De verschillende hoevecomponenten, opgetrokken in baksteen onder zadeldaken, zijn geschikt omheen een rechthoekig erf met mestvaalt voor de rechtervleugel.

Historiek

Het Stasseynshuis, onder die naam letterlijk vermeld in de Atlas der Buurtwegen (1843), wordt al op de Ferrariskaart (1771-1777) als een belangrijke hoeve weergegeven, daar nog aan de rand van het gehuchtje Broek, met een context van boomgaarden en weiland, en met een bakhuisje op het links belendende perceel. Hetzelfde beeld verschijnt op het voorprimitief kadasterplan (1808) en in de Atlas der Buurtwegen.

Beschrijving

De hoeve omvat een straatvleugel met poortgebouw en aansluitende stallen, een linkervleugel met woonhuis en eveneens aansluitende stallen, een achtervleugel met dwarsschuur en een rechtervleugel met stallingen. De verschillende hoevecomponenten, opgetrokken in baksteen onder zadeldaken, zijn geschikt omheen een rechthoekig erf met mestvaalt voor de rechtervleugel.

Het poortgebouw, aanleunend bij het woonhuis en met de rechterkopgevel voorzien van aandak, omvat een korfbogige poort, in een verankerde kalkstenen omlijsting met negblokken in regelmatig verband, het geheel onder een ontlastingsboog van een rollaag en een platte laag. Aan erfzijde is de poort aangepast en rechthoekig. De poortdoorgang wordt bekroond door een duiventil, met aan straatzijde een houten latei en onderdorpel. Het geheel wordt door een pannen zadeldakje afgedekt. De bij de poort aansluitende stal is een eenvoudige baksteenconstructie met gecementeerde plint, met een blinde straatgevel en aan erfzijde twee rechthoekige deuren in een gerecupereerde kalkstenen omlijsting (één deur schijnt gedeeltelijk te zijn dichtgemetseld) en een zolderluik in houten omlijsting.

Het woonhuis is een dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder pannen zadeldak, dat blijkens sporen van muurvlechtingen in de rechterkopgevel oorspronkelijk lager was. De kopgevel aan straatzijde omvat een kalkstenen rondboognis, bekroond met een gevelsteen met opschrift 1766/ANNO. De erfzijdegevel, kopgevel aan straatzijde en achtergevel zijn voorzien van regelmatig gespreide, rechthoekige muuropeningen in een vlakke kalkstenen omlijsting, mogelijk gerecupereerd. De rechterkopgevel, die grotendeels schuilgaat achter de aansluitende stal, omvat naast enkele vage sporen van dichtgemetselde ramen in de top van de gevel nog één venster, in de stijl van de andere muuropeningen. Erfzijde- en achtergevel omvatten een deur, die alleszins aan de achterzijde over een kalkstenen deurkalf beschikt. De meeste ramen zijn van hetzelfde formaat, enkel de gelijkvloerse ramen in de achtergevel, het raam boven de deur aan erfzijde, twee raampjes in de top van de kopgevel-straatzijde en het raampje in de rechtse kopgevel zijn kleiner. Het schrijnwerk werd later grotendeels door aluminium vervangen.

De bij het woonhuis aansluitende stal schijnt een verlaagd volume onder laag pannen zadeldak, met aan erfzijde van links naar rechts een rechthoekige deur en twee getraliede vensters in vlakke kalkstenen omlijsting, alsook twee later ingebrachte poorten en laadvensters. De veldzijde omvat rechts twee gelijkvloerse en twee verdiepingvensters. De rest van de gevel is gedicht.

De schuurvleugel, onder hoog pannen zadeldak, omvat een centrale rondboogpoort in een kalkstenen omlijsting met negblokken in regelmatig verband, verankerd door middel van jaarankers die verwijzen naar een bouw- of verbouwing in 1766. De poort, onder een ontlastingsboog van een rollaag en een platte laag en overschaduwd door een pannen dakschild, wordt links geflankeerd door twee gedichte rechthoekige deuren in een vlakke, hardstenen omlijsting. De zijgevels, voorzien van aandaken en vlechtingen, omvatten elk drie ronde uilengaten in een vierkante, kalkstenen omlijsting. De geveltoppen zijn met een kalkstenen bol bekroond.

De rechtse stalvleugel, in baksteen onder golfplaten zadeldak, omvat een relatief monumentale kopgevel aan de straatzijde, in de sfeer van de zijgevels van de schuur voorzien van een aandak met vlechtingen en bekroond met een kalkstenen bol. Daarenboven wordt de hoek geaccentueerd met een kalkstenen hoekband met blokken in een regelmatig verband. De langsgevels vertonen een horizontale bouwnaad die op een volumeverhoging zou kunnen wijzen. De buitengevel is grotendeels blind, de erfzijdegevel heeft een aantal verbouwingen ondergaan en omvat een viertal rechthoekige deuren in vlakke kalkstenen omlijsting, een drietal dito laadvensters, alsook enkele kleinere stalvensters.

Het interieur van de hoeve kon niet onderzocht worden.

Omgeving

De hoeve vormt weliswaar niet langer het uiteinde van het gehucht Broek, maar behield wel een relatief uitgebreide, onbebouwde context, links onder de vorm van een aan straatzijde door een muur afgebakend tuinperceel, vermoedelijk in oorsprong de hoevemoestuin, rechts onder de vorm van een onbebouwde strook land, aan straatzijde gedeeltelijk door een haag afgebakend en doorsneden door een weggetje langsheen de hoeve. Achter het gebouw strekt zich een groot boomgaardperceel uit.

  • PAUWELS D., SCHLUSMANS F. e.a. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N4, Brussel - Turnhout.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DL002430, Heers: Stasseynshuis
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve Stasseynshuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/158862 (geraadpleegd op ).


Gesloten hoeve Stasseynshuis ()

Belangrijke gesloten hoeve, reeds als gesloten aangeduid op de Ferrariskaart (1771-77) en in de Atlas van de Buurtwegen (1843). De kern dateert mogelijk uit de tweede helft van de 17de eeuw, doch de hoeve werd grondig herbouwd in 1766 en aangepast in de eerste helft van de 19de eeuw.

Bakstenen gebouwen onder zadeldaken, rondom een rechthoekig erf met mestvaalt vóór de stalvleugel.

Poortgebouw in de zuidvleugel aan straatzijde. Korfboogpoort (1766, confer schuurpoort) in een verankerde omlijsting van kalksteenblokken met negblokken in regelmatig verband; ontlastingsboog van een rollaag en een platte laag. Erboven een rechthoekig duifhuis (aangepast) met houten latei en onderdorpel. Gewijzigde, rechthoekige poortopening aan erfzijde. Rechterzijgevel met aandak.

Woonhuis in de westvleugel (nok loodrecht op de straat). Dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen. Er ging een ouder gebouw aan vooraf, mogelijk uit de tweede helft van de 17de eeuw; dit was lager, wat blijkt uit de resten van de muurvlechtingen in de rechterzijgevel. De ordonnanties van de gevels dateert uit de eerste helft van de 19de eeuw: rechthoekige muuropeningen in een vlakke, hardstenen omlijsting, mogelijk hergebruikt materiaal. In de zijgevel aan straatzijde een gevelsteen met opschrift: 1766/ ANNO; eronder een kalkstenen rondboognis.

In dezelfde vleugel, aansluitend bij het woonhuis, sterk gewijzigde stal (verlaagd). Van de oorspronkelijke 18de - of eerste helft 19de-eeuwse ordonnantie resten de eerste twee traveeën, voorzien van een rechthoekige deur en twee getraliede vensters in een kalkstenen omlijsting; de overige muuropingen zijn recent.

Stal in de oostvleugel. Kalkstenen hoekband in regelmatig verband in de zijgevel aan straatzijde. Gewijzigde ordonnantie; de deuren dateren uit de eerste helft van de 19de eeuw: rechthoekig in een kalkstenen omlijsting; de overige muuropeningen zijn recenter. De zijgevel aan straatzijde is voorzien van een aandak met vlechtingen en bolbekroning.

Stal in de zuidvleugel, aansluitend bij het poortgebouw. Rechthoekige muuropeningen uit de eerste helft van de 19de eeuw in een omlijsting van hergebruikt, kalkstenen materiaal; zolderluik in houten omlijsting.

Dwarsschuur in de noordvleugel, achteraan het erf. Rondboogpoort in een omlijsting van kalksteenblokken met negblokken in regelmatig verband, verankerd door middel van jaarankers: 1766; ontlastingsboog van een rollaag en een platte laag. Twee gedichte eerste helft 19de-eeuwse deuren in een vlakke, hardstenen omlijsting. Zijgevels met aandaken en vlechtingen, voorzien van een kalkstenen bolbekroning; in elke gevel drie ronde uilengaten in een vierkante, kalkstenen omlijsting.


Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve Stasseynshuis [online], https://id.erfgoed.net/teksten/32040 (geraadpleegd op ).