erfgoedobject

Gesloten hoeve gedateerd 1799

bouwkundig element
ID
32063
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32063

Juridische gevolgen

Beschrijving

Deze gesloten hoeve wordt door een gevelsteen gedateerd in 1799. De hoeve vormt een authentiek onderdeel van de dorpskern van Batsheers.

Historiek

De gesloten hoeve moet blijkens een gevelsteen in kern omstreeks 1799 zijn opgetrokken. Zowel het voorprimitief kadasterplan als de Atlas der Buurtwegen geven al een gesloten complex weer op de hoek Batsheersstraat-Smisstraat, toen al met een tweeledig gestructureerde rechtervleugel; de linkervleugel had nog een regelmatig grondplan, de achtervleugel was minder diep. In de tweede helft van de 19de eeuw evolueerden de schuur en de stal naar hun huidige structuur, de linkervleugel op onregelmatig grondplan, de achtervleugel dieper. Straat- en linkervleugel bleven stabiel, wat nog steeds blijkt uit hun laat-18de- tot vroeg-19de-eeuwse verschijningsvorm. De hoeve werd enigszins gerestaureerd en aangepast, maar de basiscomponenten en stijlkenmerken bleven goed bewaard.

Beschrijving

Het complex omvat een straatvleugel met inrijpoort en flankerende, voormalige stallingen, rechtervleugel met woonhuis en aansluitende stal, achtervleugel met dwarsschuur, linkervleugel met stallingen. De verschillende volumes, opgetrokken in baksteen met gecementeerde plint en afgedekt door zadeldaken met Vlaamse pannen, zijn geschikt omheen een rechthoekig gekasseid erf. De erfzijdegevels van poort- en woonhuisvleugel zijn gewit boven een gepikte plint.

De poortvleugel en het woonhuis gaan terug tot 1799, de schuur en de stal dateren uit de tweede helft van de 19de eeuw.

De poortvleugel omvat een centrale inrijpoort, aan straatzijde in een verdiept muurvlak met afgeronde hoeken, de poort korfbogig, in een kalkstenen omlijsting met negblokken in regelmatig verband en een sluitsteen met datering 1799; aan erfzijde is de poortopening rechthoekig onder houten latei, de rechtstanden met tot halverwege de bouwhoogte afgeschuinde hoeken. Van de flankerende stallingen gaat de linkse (met het vroegere kippenhok en de latrine) aan straatzijde schuil achter een bakstenen aanbouw onder doorlopend dakschild, met een schuifpoort onder ijzeren latei en een zoldervenstertje in een vlakke kalkstenen omlijsting; aan erfzijde zijn twee deurtjes zichtbaar, de via een trapje toegankelijke ingang van de kippenren, alsook een zoldervenster. De rechterstal, ondertussen tot onderdeel van het woonhuis verbouwd, is voorzien van muurankers en omvat aan straatzijde twee rechthoekige vensters in kalkstenen omlijsting, een groot op gelijkvloers niveau, een klein op zolderniveau; aan erfzijde een deur onder hardstenen of gecementeerde latei, een getoogd venster en een zoldervenster.

Het woonhuis, aansluitend bij de poortvleugel, is een breedhuis van vijf traveeën en één bouwlaag boven een souterrain. Het zadeldak werd aan erfzijde voorzien van veluxramen. De langsgevels aan erfzijde en de Smisstraat, alsook de van aandak en vlechtingen voorzien kopgevel aan de Batsheersstraat, in het verlengde van de straatvleugel, maar ietwat vooruitspringend, zijn rijkelijk voorzien van smeedijzeren krulankers. De buitengevels omvatten enkele keldergaten in kalkstenen omlijsting. Aan erfzijde is de kelder toegankelijk via een deur. Ook aan erfzijde leidt een vernieuwde trap naar de rechthoekige woonhuisdeur met kalkstenen omlijsting, kalkstenen deurkalf en latei met druiplijst. De voorheen beluikte vensters zijn rechthoekig, gevat in een kalkstenen omlijsting met sponningbeloop; de vensters zijn van verschillende formaten: systematisch groot aan erfzijde, de eerste bouwlaag in de kopgevel en de twee rechtertraveeën aan de Smisstraat, kleiner op het zolderniveau van de kopgevel, nog kleiner in de drie linkertraveeën aan de Smisstraat; de vensters in de kopgevel zijn voorzien van een druiplijst aan de latei. De geveltop van de langsgevel omvat een gedicht venstertje onder getoogde ontlastingsboog.

De bij het woonhuis aansluitende stal is een dieper volume met erfzijdegevel in het verlengde van de woonhuisgevel, maar een ten aanzien van het woonhuis vooruitstrevende straatzijdegevel. De straatgevels zijn blind, de erfzijdegevel omvat een deur, twee getoogde vensters en een zolderluik met hardstenen onderdorpel.

De dwarsschuur is een sobere constructie onder laag zadeldak, met aan erfzijde rechts een korfboogpoort, links geflankeerd door twee staldeuren onder houten latei. Ook aan veldzijde is de poort korfbogig, rechts geflankeerd door een gemoderniseerd wagenhuis en open schob, links door een recente serreconstructie.

De linkerstalvleugel is een sobere constructie, bestaande uit aaneengeschakelde volumes van een verschillende diepte, met links, langsheen de straatvleugel, een gedichte doorgang naar de velden. De velderzijdegevels hebben dezelfde rooilijn, de erfzijdegevels springen uit en omvatten een afwisseling van deuren, stalvensters en zolderluiken.

  • PAUWELS D., SCHLUSMANS F. met medewerking van Muyldermans E. & Rombouts J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N4, Brussel - Turnhout.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DL002431, Batsheers: aspecten van het dorp
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve gedateerd 1799 [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32063 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.