erfgoedobject

Gesloten hoeve

bouwkundig element
ID
32079
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32079

Juridische gevolgen

Beschrijving

Deze gesloten hoeve gaat minstens terug tot de 18de eeuw, maar heeft wellicht een oudere kern, blijkens het 17de-eeuwse bakhuis in de tuin van de hoeve. De tuin is ommuurd en grenst aan de vroegere dorpsdries met pomp.

Historiek

De hoeve wordt op de Ferrariskaart (1771-1778) al weergegeven als een semi-gesloten complex, met een open hoek linksvoor. Het voorprimitief kadasterplan en de Atlas der Buurtwegen geven een licht geëvolueerd beeld, met een quasi-gesloten complex, waarvan het ondiepe erf linksvoor via een doorrit toegankelijk is; op het perceel rechts wordt ook het bakhuis weergeven, dat de Ferraris blijkbaar niet had opgemerkt.

Beschrijving

Hoeve

De gesloten hoeve is opgebouwd uit verschillende volumes onder zadeldaken met Vlaamse pannen, geschikt omheen een rondom een rechthoekig, gekasseid erf. De straatvleugel omvat een inrijpoort met rechts aansluitende, voormalige stal, een rechtervleugel met woonhuis, achtervleugel met dwarsschuur en linkervleugel met stallingen.

De inrijpoort bevindt zich links lateraal in de straatvleugel en omvat aan straatzijde een korfboogpoort in een omlijsting van kalksteenblokken met negblokken in regelmatig verband; de geprofileerde sluitsteen draagt de datering 1773 (deze datering stemt vermoedelijk overeen met verbouwingen onder burgemeester Renier Knapen). De poortdoorgang is open aan erfzijde. De rechts aansluitende stal is tot woonhuis verbouwd, heeft een blinde straatgevel en een vernieuwde erfzijdegevel met gecementeerde plint, links een brede rechthoekige deur met trapje en hardstenen of gecementeerde bovendorpel, rechts daarvan een venster met hardstenen onderdorpel en hardstenen of gecementeerde bovendorpel; de tweede bouwlaag omvat twee vensters van hetzelfde type als het gelijkvloerse.

Het woonhuis is een dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen, met een neoclassicistische ordonnantie. Van de erfzijdegevel, wit gekalkt boven een hardstenen plint, gaat de rechtse travee schuil achter een uitbouw onder schilddak, in dezelfde vormentaal als de erfzijdegevel van de straatvleugel, met een deurtje in kalkstenen omlijsting en drie vensters met hardstenen onderdorpels en hardstenen of gecementeerde bovendorpels. De rest van de woonhuisgevel omvat in de tweede travee van links een rechthoekige deur in een geprofileerde kalkstenen omlijsting op neuten; links van de deur bevindt zich één, rechts ervan twee en over de gehele breedte van de tweede bouwlaag vier rechthoekige vensters met hardstenen boven- en onderdorpels. Het oorspronkelijke deur- en vensterschrijnwerk bleven bewaard, inclusief de houten vensterrolluiken.

Van de kopgevels, elk met aandak en vlechtingen, omvat de straatgevel twee kalkstenen keldergaten, twee gelijkvloerse en twee verdiepingsvensters, gelijkaardig aan de erfzijdevensters, inclusief het schrijnwerk en de rolluiken, alsook een zoldervenstertje in vlakke kalkstenen omlijsting. De keldergaten en vensters volgen een verschillende traveeverdeling.

De achtergevel is acht traveeën breed, met in de eerste bouwlaag van links naar rechts twee vensters, een deur, twee vensters, een deur, een venster en een lage muuropening (?). De vormentaal, inclusief schrijnwerk en rolluiken, is identiek aan deze van de erfzijdegevel. De tweede bouwlaag is blind, op een drietal oculi onder de dakrand na.

De linkerstalvleugel is een sobere baksteenconstructie, met aan erfzijde een duidelijke, verticale bouwnaad. De erfzijdegevel omvat van links naar rechts twee rechthoekige deuren in kalkstenen omlijsting, het eerste onder de inrijpoort, twee getoogde stalvensters, een rechthoekige deur in kalkstenen omlijsting en een lage rechthoekige poort onder gecementeerde of hardstenen latei; onder de dakrand, boven de tweede deur van links en de poort, bevindt zich telkens één rechthoekig zolderluik met hardstenen onderdorpel. De kopgevel-straatzijde omvat lage stalvensters en uilengaten in de geveltop, de achtergevel, met gecementeerde plint, een deur en lage stalvensters.

De dwarsschuur bleef bewaard als structuur in stijl- en regelwerk met vullingen in baksteenmetselwerk, het geheel rustend op een verhoogde bakstenen stoel. De erfzijdegevel wordt gedomineerd door een rechthoekige schuurpoort, met op de latei de datering 1837. Links van de poort, lateraal in de gevel, bevindt zich een deur met halfrond bovenlicht.

Omgeving van de hoeve

De hoeve is ingeplant in de franje van de kerksite en meer bepaald de hoevetuin, rechts van het complex, grenst aan het vroegere dorpsdriesje met pomp. De tuin is voorzien van een bakstenen muur, met naast het hoeve-woonhuis een poortje. In de tuin bevindt zich een bakhuis met in kern 17de-eeuwse stijlkenmerken.

Het bakhuis bleef bewaard als witgekalkte baksteenbouw onder een steil pannen zadeldak, de zijgevels met aandaken en vlechtingen; de kopgevel straatgevel is blind op een raampje in de geveltop na, de linkerzijgevel, uitgevend op het huis, omvat een deur in een geprofileerde omlijsting, geflankeerd door een venster, de rechterzijgevel een venstertje, tegen de achtergevel is een bakoven aangebouwd onder pannen zadeldakje, de vrije kopgevel met getoogd venstertje, aandak en vlechtingen.

  • PAUWELS D., SCHLUSMANS F. met medewerking van Muyldermans E. & Rombouts J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N4, Brussel - Turnhout.

Bron: Onroerend Erfgoed, digitaal beschermingsdossier DL002441, Heers: aspecten van Gutschoven
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32079 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.