erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Rochus

bouwkundig element
ID
32601
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32601

Juridische gevolgen

Beschrijving

Het zuidwest-noordoost georiënteerd bedehuis ligt aan de dries, het oude dorpsplein, en is omgeven door een kerkhof. De kerk schijnt zware schade geleden te hebben tijdens de oorlogen van 1666 tot 1678. Ze werd hersteld door het kapittel van Hoei in het vierde kwart van de 17de eeuw. Toch was dit niet voldoende, aangezien de toestand in 1712 opnieuw als slecht werd beschreven.

In 1716, onder het pastoraat van Jean-Matthias Vrerix, werd een nieuwe kerk gebouwd. In 1810 werd ze vergroot aan koorzijde. In 1844, onder het pastoraat van H. Pluymaekers, werd het gebouw vergroot aan zuidwestzijde confer chronogram boven ingang. Herstellingswerken in 1887-88 onder leiding van architect H. Martens (Stevoort). De bouwvallige ingebouwde westtoren werd in de eerste helft van de 20ste eeuw verwijderd.

Bouw van een nieuwe, meer ten noordwesten gelegen kerk in 1937-38. Na de Tweede Wereldoorlog fungeerde de oude kerk tijdelijk als opslagplaats van een zetelfabriek. Na de bouw van de nieuwe kerk is ze ontruimd en verlaten. Kerkinterieur niet toegankelijk.

De plattegrond beschrijft een schip van drie traveeën en een inspringend koor van twee rechte traveeën en apsis. Baksteenbouw; gecementeerde plint voor het schip; sokkel van silex voor de oudere koorpartij; waarschijnlijk hergebruikte silex voor centraal gedeelte van de uitstekende noordoostgevel van het schip; schaars gebruik van hardsteen voor afwerking van muuropeningen.

Neoclassicistisch getinte zaalkerk. Schip met enkele kalkstenen hoekblokken, onder zadeldak (golfplaten?). Getrapte zuidwestgevel na verwijdering van de toren in het eerste kwart van de 20ste eeuw. Middenrisaliet met rondboogportaal ingeschreven in een met schijnvoegen belijnde omlijsting van hardsteen voorzien van neuten en imposten; architraaf en geprofileerde druiplijst; verweerd chronogram op de architraaf confer supra. Spitsbogig bovenvenster op hardstenen lekdrempel en gedicht oculus in de top. Hoge rondboognissen op hardstenen lekdrempels in de zijtravee. Deels gedichte rondboogvensters in de zijgevels; bewaarde ijzeren roedeverdeling in het kleinere rondboogvenster van de zuidwesttravee. Een paar recente deuropeningen in de noordwestelijke zijgevel. Ouder, lager en inspringend koor onder geknikt zadeldak (leien en golfplaten). Enkele rondbogige vensters, deels gedicht; één bewaard venster met ijzeren harnas in de noordwestgevel, boven de rechthoekige deur, in een vlakke hardstenen omlijsting op neuten; houtwerk met ijzerbeslag.

Bepleisterd en beschilderd interieur. Gedrukt tongewelf in schip en koor; gordelbogen opgevangen door gemarmerde pilasters .

Voor de kerk: hardstenen grafsteen met wapenschild (17de eeuw?); totaal verweerde hardstenen grafsteen.

Op het kerkhof: hardstenen grafkruisen van Margriet Hevsdens († 1660) en zoon († 1660) en van Peter Briers († 1671) en echtgenote Marie Jans.

  • Hyacinthus Martens. Lijst van kerken in Limburg gebouwd, herbouwd of gerestaureerd door H. Martens, in diverse neostijlen, in Studiedag neogotiek in Noord-Limburg, Lommel, 9 juni 1990, onuitg. seminariepaper KADOC, Leuven, (1990), pagina 4.
  • Infobundel Wellen, s.a., zonder pagina, afbeelding, figuren
  • Sermoen bij de vijftigste verjaring van de kerkwijding te Ulbeek - 20.11.1988, onuitgegeven bron, s.l., (1988).
  • Vijftigste verjaring kerkwijding te Ulbeek. Enkele wetenswaardigheden rond de bouw van de "nieuwe kerk", onuitg. bron, s.l., (1988).
  • BILLEN J., Markante grafmonumenten in Groot-Wellen, Wellen, 1999, zonder pagina
  • DARIS J., Notices historiques sur les églises du diocèse de Liège, 5, Luik, 1874, pagina 34-39, 57-61.
  • DRIESEN W., Bulletin..., pagina 129
  • DRIESEN W., Ulbeek 1844. Eindrapport bij het project, Bokrijk, 1981, zonder pagina
  • MICHIELS J., Heiligenverering te Wellen, (Limburg, 27, 1947-1948, pagina 167-168).
  • ORLENT M.,Neogotische kerkbouw in Noord-Limburg. Samenwerking tussen bouwmeester Hyacinth Martens (1847-1919) en architect Vincent Lenertz (1864-1914), 18, 1, 1999, pagina 58).
  • RAMAEKERS K., Dorpsmonografie: Berlingen, Herten, Ulbeek, onuitgegeven verhandeling, Hasselt, 1978, pagina 45, 47, 51, 52, afb.
  • VAN DEN BERCH H., Recueil d'épitaphes, uitgegeven en geannoteerd door L. NAVEAU DE MARTEAU en A. POULLET, 2, Luik, 1928, pagina 252, 275.
  • VENKEN J., Oud Sint-Truiden en omgeving. Borgloon, Gingelom, Heers, Nieuwerkerken, Sint-Truiden, Wellen, Gent, 1993, pagina 310.

Bron: PAUWELS D. & SCHLUSMANS F. met medewerking van MUYLDERMANS E. & ROMBOUTS J. 1999: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kanton Borgloon, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda; Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De vervallen kerk werd gerestaureerd en ingericht als een overdekte begraafplaats. In 2012 won deze restauratie en herbestemming de Vlaamse Monumentenprijs.
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Dorpskern Ulbeek

  • Is deel van
    Ulbeekstraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Rochus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/32601 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.