Voormalige steen- en buizenbakkerij, opgericht in 1920 en in werking tot 1978. Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd een Duitse betonnen constructie geïntegreerd in de gebouwen van de voormalige steenbakkerij.

Historiek

De steen- en buizenfabriek werd in 1920 opgestart door Joseph Dumoulin ten behoeve van de wederopbouw. Van het oorspronkelijke bedrijf dateren nog de ringoven, de gemetste schoorsteen, het voorbewerkingsgebouw met machines en smidse, de gelijkvloerse droogloodsen, de kleiputten en het décauville-spoor met kipwagentjes. Deze laatste, en ook andere zaken, zijn gerecupereerd van achtergelaten frontmateriaal. Kort na de Tweede Wereldoorlog is het bedrijf uitgebreid met een kleitoren, droogloodsen in verschillende lagen en een monocylinder dieselmotor voor de aandrijving, waardoor er 2000 tot 3000 stenen per dag vervaardigd worden. Een constante bij de ontwikkeling van het bedrijf is de afwezigheid van planning en systematiek en de compacte en inventieve uitbouw. Na de sluiting van de steen- en buizenfabriek in 1975 zijn de kleiputten volgestort met huisvuil en zijn ook de gebouwen in verval geraakt. Toch hebben deze een bijzondere industrieel-archeologische waarde en doordat ook al het bedrijfsmateriaal nog ter plaatse is, zijn het complex en de omgeving in mei 2000 beschermd als monument.

Beschrijving

Vrij goed bewaard geheel met Hofman-oven, schoorsteen, voorbewerkings- en machinegebouw, smidse en gelijkvloerse droogloodsen uit de jaren 1920; van na de Tweede Wereldoorlog dateren onder meer de meerlagige droogloodsen en het bureelgebouwtje. De nabijgelegen kleiputten zijn overwoekerd door begroeiing. De Duitse betonnen constructie bestaat uit een bijna volledig ondergrondse constructie, met een hoger gelegen toegangsgedeelte en lager gelegen rechthoekige ruimte. Voor het hoger gelegen deel werd gebruik gemaakt van golfplaten (met fijne, diepe golving) nabij de toegang. Dit gedeelte wordt met de rechthoekige ruimte verbonden via een deur- en een vensteropening (waarvan de onderste wand schuin naar beneden afloopt). Het plafond van dit gedeelte is verstevigd met ijzeren balken. De muren binnenin zijn gegoten tegen een houten bekisting en bevatten diverse uitsparingen, waarin her en der nog houtrestanten aanwezig zijn. Achteraan tegen het plafond is een opening (verluchting).

Betonnen constructie, geïntegreerd in de gebouwen van de voormalige steenbakkerij, Gapaardstraat 4, op ca. 500m ten NO van Mesen en op ca. 2500m ten ZO van Wijtschate.

Historische beschrijving

Het gaat om een Duitse constructie, geïntegreerd in de gebouwen van de voormalige steenbakkerij. Deze steen- en buizenfabriek werd in 1920 opgestart door Joseph Dumoulin ten behoeve van de wederopbouw.
Van het oorspronkelijke bedrijf dateren nog de ringoven, de gemetste schoorsteen, het voorbewerkingsgebouw met machines en smidse, de gelijkvloerse droogloodsen, de kleiputten en het décauville-spoor met kipwagentjes. Deze laatste, en ook andere zaken, zijn gerecupereerd van achtergelaten frontmateriaal. Kort na de Tweede Wereldoorlog is het bedrijf uitgebreid met een kleitoren, droogloodsen in verschillende lagen en een monocylinder dieselmotor voor de aandrijving, waardoor er 2 tot 3.000 stenen per dag vervaardigd worden. Een constante bij de ontwikkeling van het bedrijf is de afwezigheid van planning en systematiek en de compacte en inventieve uitbouw. Na de sluiting van de steen- en buizenfabriek in 1975 zijn de kleiputten volgestort met huisvuil en zijn ook de gebouwen in verval geraakt. Toch hebben deze een bijzondere industrieel-archeologische waarde en doordat ook al het bedrijfsmateriaal nog ter plaatse is, zijn het complex en de omgeving in mei 2000 beschermd als monument.

Kenmerken

Bijna volledig ondergrondse constructie, bestaande uit een hoger gelegen toegangsgedeelte en lager gelegen rechthoekige ruimte. Voor het hoger gelegen deel werd gebruik gemaakt van golfplaten (met fijne, diepe golving) nabij de toegang. Dit gedeelte wordt met de rechthoekige ruimte verbonden via een deur- en een vensteropening (waarvan de onderste wand schuin naar beneden afloopt). Het plafond van dit gedeelte is verstevigd met ijzeren balken. De muren binnenin zijn gegoten tegen een houten bekisting en bevatten diverse uitsparingen, waarin her en der nog houtrestanten aanwezig zijn. Achteraan tegen het plafond is een opening (verluchting).

Steen- en buizenbakkerij, naar verluidt opgericht in 1926 en in werking tot 1978. Vrij goed bewaard geheel met "Hofman-oven", schoorsteen, voorbewerkings- en machinegebouw, smidse en gelijkvloerse droogloodsen uit de jaren 1920; van na de Tweede Wereldoorlog dateren onder meer de meerlagige droogloodsen en het bureelgebouwtje. De nabijgelegen kleiputten zijn overwoekerd door begroeiing.