Britse militaire begraafplaats langs de Nieuwkerkestraat, ter hoogte van het kruispunt met de Kruisstraat, op de flank van de heuvelrug van Mesen. De toegang tot de begraafplaats wordt ingenomen door het 'Messines Ridge (New Zealand) Memorial to the Missing'.

Historische beschrijving

Messines Ridge British Cemetery is een verzamelbegraafplaats die na de oorlog werd aangelegd door de concentratie van geïsoleerde graven uit de omliggende slagvelden en uit kleinere begraafplaatsen, gestorven tussen oktober 1914 en oktober 1918. De meerderheid stierf in 1917.

Het gedenkteken is opgericht voor de vermiste Nieuw-Zeelanders die omkwamen tijdens gevechten rond Mesen in 1917-1918. Eigenlijk gaat het om twee gedenktekens: het schuilgebouw op de begraafplaats is opgevat zoals het ‘New Zealand Memorial’ op ‘Buttes New British Cemetery’ (Zonnebeke), maar bevat geen namen of opschriften. Het gedenkteken bij de toegang met centraal bovenaan het ‘Cross of Sacrifice’ is het eigenlijke ‘Memorial’ met de namen van 839 Nieuw-Zeelandse vermisten. Hiervan zouden er 537 militairen tijdens de Slag bij Mesen (tussen 7 en 14 juni 1917) omgekomen zijn. Het 'Messines Ridge Memorial' vormt één van de zeven gedenktekens voor Nieuw-Zeelandse vermisten, die in België en Frankrijk opgericht zijn.

De grond waarop de begraafplaats en het Memorial werden aangelegd, was eigendom van het ‘Institut Royale’. De nabijgelegen ‘Ferme du Moulin’ was hiervan een abdijhoeve. Het ‘Cross of Sacrifice’ staat op de plaats waar de windmolen van de boerderij, de ‘Hospiesmolen’ stond.

De volgende begraafplaatsen werden ontruimd en naar hier overgebracht :

* BELL FARM CEMETERY (Wijtschate): Deze begraafplaats lag ten zuiden van de weg van Mesen naar Kemmel. Er werden in juni 1917 32 militairen van de ‘25th Division’ begraven.

* BLAUWEPOORTBEEK CEMETERY (Wijtschate): Deze begraafplaats lag op anderhalve kilometer ten noordoosten van Mesen. In augustus en oktober 1917 werden er 16 militairen uit Australië en 7 uit het Verenigd Koninkrijk begraven.

* BOUSBECQUES EAST GERMAN CEMETERY (Bousbecques, Fr.): Deze begraafplaats lag ten zuiden van het dorp. Er werden vier militairen uit het Verenigd Koninkrijk begraven in de nabijheid van een Duits veldhospitaal in november 1914.

* BRISTOL CASTLE MILITARY CEMETERY (Mesen): Deze begraafplaats lag langs de weg Mesen – Wulvergem dichtbij Wulvergem. Er lagen 32 militairen van de ‘36th (Ulster) Division’ en ‘14th (Light) Division’, gestorven in september en oktober 1918.

* LUMM FARM CEMETERY (Wijtschate): Deze begraafplaats lag iets ten oosten van de weg naar Mesen. In de periode juni – september 1917 werden er 13 militairen uit het Verenigd Koninkrijk en 2 Australiërs begraven.

* MIDDLE FARM CEMETERY (Wijtschate): Deze begraafplaats lag ten noorden van de weg naar Mesen op bijna een halve kilometer ten noorden van Mesen. In de periode juli – december 1917 werden er 16 militairen uit Australië, 14 uit het Verenigd Koninkrijk en 4 uit Nieuw-Zeeland begraven.

* ONRAET FARM CEMETERY (Wijtschate): Deze begraafplaats lag tussen Wijtschate en Sint-Elooi. In de periode juni – augustus 1917 werden er 29 militairen van de ‘36th Division’ begraven.

* QUEENSLAND CEMETERY (Waasten): Deze begraafplaats lag langs de weg van Mesen naar Waasten. In juni en juli 1917 werden er 30 militairen uit Australië (waarvan er 23 behoorden tot het ‘41st Battalion’) en 3 uit het Verenigd Koninkrijk begraven.

* RIVER DOUVE CEMETERY (ook ‘Snitchel Farm’ genoemd) (Mesen): Deze begraafplaats lag langs de Douve ten zuiden van Mesen. Ze bevatte de graven van 24 Australiërs en 4 Britten die stierven in de periode juni – november 1917.

Er liggen op Messines Ridge British Cemetery 1.531 militairen begraven, waarvan er 954 niet geïdentificeerd konden worden. Het gaat om 1.003 doden uit het Verenigd Koninkrijk (waarvan er 708 niet geïdentificeerd konden worden), 342 Australiërs (waarvan 138 niet geïdentificeerd), 1 Canadees, 128 Nieuw-Zeelanders (waarvan 61 niet geïdentificeerd) en 57 Zuid-Afrikanen (waarvan 47 niet geïdentificeerd). Aan de oostelijke zijde staan 28 ‘special memorials’ voor militairen waarvan vermoed wordt dat ze onder naamloze graven begraven liggen. Daarnaast zijn er nog 13 ‘special memorials’ en een ‘duhallow block’ ter herinnering aan militairen, wiens graf op andere begraafplaatsen door het oorlogsgeweld verloren gegaan is.

Messines Ridge British Cemetery werd met het ‘Messines Ridge Memorial to the Missing’ ontworpen door Charles Holden (hoofdarchitect) en W.C. Von Berg (hulparchitect).

Beschrijving

Het ‘Memorial to the Missing’ staat op het einde van een stenen toegangspad. Het is een rotonde, gedeeltelijk uit witte natuursteen, gedeeltelijk uit grijsgroene natuursteen opgetrokken, bedekt met gras met op de top het ‘Cross of Sacrifice’. Aan de voorkant is in een blok uit witte natuursteen een rondboogvormige nis uitgespaard met daarin de tekst: ‘Here are recorded the names of officers and men of New Zealand who fell in or near Messines in 1917 and 1918 and whose graves are known only to God’. Op de zijkant rondom het kruis van rechts naar links zijn 44 gedenkplaten aangebracht met de opsomming van de verschillende legereenheden, met daaronder de namen van de slachtoffers alfabetisch gerangschikt: (1) ‘Cyclist Battalion’, ‘Field Artillery’; (2) ‘Field Artillery’, ‘Engineers’; (3) t.e.m. (9) ‘Auckland Regiment’; (10) t.e.m. (17) ‘Canterbury Regiment’; (18) t.e.m. (22) ‘Otago Regiment’; (23) ‘Otago Regiment’, ‘Wellington Regiment’; (24) t.e.m. (30) ‘Wellington Regiment’; (31) ‘Wellington Regiment’, ‘Rifle Brigade’, (32) t.e.m. (39) ‘Rifle Brigade’; (40) ‘Maori Battalion’, ‘Machine Gun Corps’; (41) ‘Machine Gun Corps’; (42) ‘Machine Gun Corps’, ‘Entrenching Battalion’; (43) – (44) ‘Entrenching Battalion’. Tussen gedenkplaat (22) en (23) hangt een gedenkplaat met het wapenschild van Nieuw-Zeeland, met de tekst ‘Onwards’. In het registerkastje van de begraafplaats steekt een register, met een lijst van de vermelde personen.

De begraafplaats is rechthoekig en hoger gelegen dan het ‘Memorial’ met het ‘Cross of Sacrifice’. Het terrein van de begraafplaats zelf helt lichtjes af en de oppervlakte bedraagt 6.183m². Het toegangspad, dat rondom het Memorial loopt, komt uit op een eerste as die de begraafplaats in noord-zuidelijke richting doorkruist. Hierop ligt loodrecht een tweede as, met op het kruispunt ervan de ‘Stone of Remembrance’. De tweede as mondt aan de oostelijke zijde uit op een langwerpig gebouw, opgetrokken uit witte natuursteen, gevormd door een galerij met colonnade van pseudo-Dorische zuilen, aan beide zijden gevat tussen een kubusvormige hall, met blokvormig dak. Dit gebouw bevat onder meer de drietalige tekst van de landplaat, de metalen informatieplaat en een natuurstenen zitbank.

Vóór dit schuilgebouw ligt een lagergelegen symmetrisch aangelegd parkje, met trapjes, zitbank en bloembakken. Op de begraafplaats zijn langs de zuidelijke omheiningsmuur nog twee natuurstenen dienstgebouwtjes en enkele zitbanken aanwezig. De begraafplaats wordt omgeven door een grijze, natuurstenen muur, afgedekt met witte natuursteen. De grafstenen zijn onderverdeeld in zes perken, allen naar het oosten gericht. Het geheel wordt getooid met bloemperken, struiken, populieren en wilgen.

Locatie

‘Messines Ridge British Cemetery’ is langs de Mesenstraat (autoweg Mesen-Wulvergem) ter hoogte van de Kruisstraat, op circa 450m ten westen van Mesen (net buiten de bebouwde kom), op de flank van de heuvelrug van Mesen (‘Messines Ridge’). De toegang van de begraafplaats wordt gevormd door het gedenkteken voor vermiste Nieuw-Zeelandse soldaten (‘Messines Ridge Memorial to the Missing’). Ten westen ligt de ‘Ferme du Moulin’ (Nieuwkerkestraat 11).

Historische achtergrond

Het vergt weinig verbeelding om zich voor te stellen dat de heuvelrug van Mesen, ‘Messines Ridge’ strategisch heel belangrijk was tijdens WOI. De heuvelrug domineert duidelijk de lager gelegen omgeving. Een systeem van ondergrondse versterkingen onder het vroegere klooster ‘Institut Royale’ verhoogde dit strategisch belang van Mesen. Er werd tijdens de Eerste Wereldoorlog dan ook hevige strijd geleverd om de heuvelrug.

Mesen werd door de Duitse 26ste Divisie veroverd op de ‘1st Cavalry Division’ op 31 oktober - 1 november 1914. Op 6 en 7 november probeerden Franse troepen zonder succes het dorp te heroveren. Op 7 juni 1917 heroverde de ‘New Zealand Division’ het dorp tijdens de Slag om Mesen (de Mijnenslag). Het werd door de Duitsers op de ‘South African Brigade’ heroverd op 10-11 april 1918 (Duitse Lente-Offensief). Uiteindelijk kwam het weer in Britse handen op 28-29 september 1918.

Het gedenkteken is opgericht voor de vermiste Nieuw-Zeelanders die omkwamen tijdens gevechten rond Mesen in 1917-1918. Op de gedenkplaten rondom staan de namen van 839 Nieuw-Zeelandse vermisten. Hiervan zouden er 537 soldaten tijdens de Slag om Mesen (7-14 juni 1917) omgekomen zijn. Het ‘Messines Ridge Memorial’ vormt 1 van de 7 gedenktekens voor Nieuw-Zeelandse vermisten, die in België en Frankrijk opgericht zijn.

De grond waarop de begraafplaats en het ‘Memorial’ werden aangelegd, behoorde tot het ‘Institut Royale’. De nabijgelegen ‘Ferme du Moulin’ was hiervan een abdijhoeve. Het ‘Cross of Sacrifice’ op het ‘New Zealand Memorial’ staat op de plaats waar de windmolen van de boerderij, de ‘Hospiesmolen’ stond.

Beschrijving

Op het einde van een stenen toegangspad staat het ‘Messines Ridge (New Zealand) Memorial to the Missing’. Het is een rotonde, gedeeltelijk uit witte natuursteen, gedeeltelijk uit grijsgroene natuursteen, bedekt met gras met op de top de ‘Cross of Sacrifice’. Op de rotonde groeit Japans siergras, dat in het najaar donkerbruin-rood wordt.

Aan de voorkant is in een blok uit witte natuursteen een rondboogvormige nis uitgespaard met daarin de tekst: ‘Here are recorded the names of officers and men of New Zealand who fell in or near Messines in 1917 and 1918 and whose graves are known only to God’.

Op de zijkant rondom het kruis van rechts naar links, 44 gedenkplaten met de opsomming van de verschillende legereenheden, met daaronder de namen van de slachtoffers alfabetisch gerangschikt: (1) ‘Cyclist Battalion’, ‘Field Artillery’; (2) ‘Field Artillery’, ‘Engineers’; (3) tot en met (9) ‘Auckland Regiment’; (10) tot en met (17) ‘Canterbury Regiment’; (18) tot en met (22) ‘Otago Regiment’; (23) ‘Otago Regiment’, ‘Wellington Regiment’; (24) tot en met(30) ‘Wellington Regiment’; (31) ‘Wellington Regiment’, ‘Rifle Brigade’, (32) tot en met (39) ‘Rifle Brigade’; (40) ‘Maori Battalion’, ‘Machine Gun Corps’; (41) ‘Machine Gun Corps’; (42) ‘Machine Gun Corps’, ‘Entrenching Battalion’; (43) – (44) ‘Entrenching Battalion’. Tussen gedenkplaat (22) en (23) hangt een gedenkplaat met het wapenschild van Nieuw-Zeeland, met de tekst ‘Onwards’.

In het registerkastje van de begraafplaats steekt een register, met een lijst van de vermelde personen.

H. 888 x Ø 930 cm

Locatie

Gelegen langs de Nieuwkerkestraat (baan Mesen-Wulvergem) ter hoogte van de Kruisstraat, op circa 450m ten westen van Mesen (net buiten de bebouwde kom), op de flank van de heuvelrug van Mesen (‘Messines Ridge’). De toegang van de begraafplaats wordt gevormd door het gedenkteken voor vermiste Nieuw-Zeelandse soldaten (‘Messines Ridge Memorial to the Missing’). Ten westen ligt de ‘Ferme du Moulin’ (Nieuwkerkestraat 11).

Historische achtergrond

Het vergt weinig verbeelding om zich voor te stellen dat de heuvelrug van Mesen, ‘Messines Ridge’ strategisch heel belangrijk was tijdens de Eerste Wereldoorlog. De heuvelrug domineert duidelijk de lager gelegen omgeving. Er werd tijdens WOI dan ook hevige strijd geleverd om de heuvelrug, die met tal van tunnels en betonconstructies versterkt was.

Mesen werd door de Duitse 26ste Divisie veroverd op de ‘1st Cavalry Division’ op 31 oktober - 1 november 1914. Op 6 en 7 november probeerden Franse troepen zonder succes het dorp te heroveren. Op 7 juni 1917 heroverde de ‘New Zealand Division’ het dorp tijdens de Slag om Mesen (de Mijnenslag). Het werd door de Duitsers op de ‘South African Brigade’ heroverd op 10-11 april 1918 (Duitse Lente-Offensief). Uiteindelijk kwam het weer in Britse handen op 28-29 september 1918.

Na de oorlog werd de begraafplaats aangelegd door de concentratie van geïsoleerde graven van de omliggende slagvelden en uit kleinere begraafplaatsen, uit de periode van oktober 1914 tot oktober 1918. De meerderheid stierf in 1917. Het ‘Messines Ridge Memorial to the Missing’ herdenkt zo’n 840 vermiste Nieuw-Zeelanders.

De grond waarop de begraafplaats werd aangelegd, behoorde tot het ‘Institut Royale’. De nabijgelegen ‘Ferme du Moulin’ was hiervan een abdijhoeve. De ‘Cross of Sacrifice’ op het ‘New Zealand Memorial’ staat op de plaats waar de windmolen van de boerderij stond.

De volgende begraafplaatsen werden ontruimd en naar hier overgebracht :

• BELL FARM CEMETERY (Wijtschate) Deze begraafplaats lag ten zuiden van de weg van Mesen naar Kemmel. Er werden in juni 1917 32 militairen van de ‘25th Division’ begraven.
• BLAUWEPOORTBEEK CEMETERY (Wijtschate) Deze begraafplaats lag circa 1,5 km ten noordoosten van Mesen. In augustus en oktober 1917 werden er 16 militairen uit Australië en 7 uit het Verenigd Koninkrijk begraven.
• BOUSBECQUES EAST GERMAN CEMETERY (Bousbecques, Fr) Deze begraafplaats lag ten zuiden van het dorp. Er werden 4 militairen uit het Verenigd Koninkrijk begraven in de nabijheid van een Duits veldhospitaal in november 1914.
• BRISTOL CASTLE MILITARY CEMETERY (Mesen) Deze begraafplaats lag langs de weg Mesen- Wulvergem dichtbij Wulvergem. Er lagen 32 militairen van de ‘36th (Ulster) Division’ en ‘14th (Light) Division’, gestorven in september en oktober 1918.
• LUMM FARM CEMETERY (Wijtschate) Deze begraafplaats lag iets ten oosten van de weg naar Mesen. In de periode juni-september 1917 werden er 13 militairen uit het Verenigd Koninkrijk en 2 Australiërs begraven.
• MIDDLE FARM CEMETERY (Wijtschate) Deze begraafplaats lag ten noorden van de weg naar Mesen op bijna een halve km ten noorden van Mesen. In de periode juli-december 1917 werden er 16 militairen uit Australië, 14 uit het Verenigd Koninkrijk en 4 uit Nieuw-Zeeland begraven.
• ONRAET FARM CEMETERY (Wijtschate) Deze begraafplaats lag tussen Wijtschate en Sint-Elooi. In de periode juni-augustus 1917 werden er 29 militairen van de ‘36th Division’ begraven.
• QUEENSLAND CEMETERY (Waasten) Deze begraafplaats lag langs de weg van Mesen naar Waasten. In juni en juli 1917 werden er 30 militairen uit Australië (waarvan er 23 behoorden tot het ‘41st Battalion’) en 3 uit het Verenigd Koninkrijk begraven.
• RIVER DOUVE CEMETERY (ook ‘Snitchel Farm’ genoemd) (Mesen) Deze begraafplaats lag langs de Douve ten zuiden van Mesen. Ze bevatte de graven van 24 Australiërs en 4 Britten die stierven in de periode juni-november 1917.

Beschrijving

‘Messines Ridge British Cemetery’ werd net als het bijbehorende ‘Messines Ridge Memorial to the Missing’ (dat de ‘Cross of Sacrifice’ van de begraafplaats bevat) ontworpen door Charles Holden (hoofdarchitect) en W.C. Von Berg (hulparchitect). De begraafplaats is rechthoekig en hoger gelegen dan het ‘Memorial’ en de weg Mesen-Wulvergem. Het terrein helt lichtjes af en de oppervlakte bedraagt 6183m².

Het toegangspad, dat rondom het ‘Memorial’ loopt, komt uit op een eerste as die de begraafplaats doorkruist. Hierop ligt loodrecht een tweede as, met de ‘Stone of Remembrance’ op het kruispunt van deze twee assen. De tweede as komt uit op een schuilgebouw, dat sterk doet denken aan het ‘New Zealand Memorial’ op ‘Buttes New British Cemetery’ (Polygoonbos, Zonnebeke). Het is een langwerpig schuilgebouw, opgetrokken uit witte natuursteen. Het midden wordt gevormd door een galerij met colonnade van 10 Dorische zuilen. De twee zijkanten zijn gevormd door een kubusvormige hall, met een blokvormig dak. Dit schuilgebouw omvat onder meer de drietalige tekst van de landplaat, de CWGC-infoplaat en twee natuurstenen zitbanken.

Vóór dit schuilgebouw ligt een lagergelegen symmetrisch ‘parkje’, met aan elke kant één zitbank, geflankeerd door twee grote plantenbakken en trapjes aan de kant van het schuilgebouw. Het schuilgebouw wordt nog eens geaccentueerd door populieren.

Op de begraafplaats zijn langs de zuidelijke omheiningsmuur nog twee natuurstenen en één houten dienstgebouwtje, en enkele zitbanken aanwezig. De begraafplaats wordt omgeven door een grijze, natuurstenen muur, afgedekt met witte natuursteen.

De grafstenen zijn onderverdeeld in 6 perken, allen naar het oosten gericht. De graven zijn regelmatig geschikt.

Er liggen op ‘Messines Ridge British Cemetery’ 1531 militairen begraven, waarvan er 954 niet geïdentificeerd konden worden. Het gaat om 1003 doden uit het Verenigd Koninkrijk (waarvan er 708 niet geïdentificeerd konden worden), 342 Australiërs (waarvan 138 niet geïdentificeerd), 1 Canadees, 128 Nieuw-Zeelanders (waarvan 61 niet geïdentificeerd) en 57 Zuid-Afrikanen (waarvan 47 niet geïdentificeerd). Aan de oostzijde staan 28 ‘special memorials’ voor militairen waarvan vermoed wordt dat ze zich onder de naamloze graven bevinden. Daarnaast zijn er nog 13 ‘special memorials’ en een ‘Duhallow Block’ ter herinnering aan militairen, wiens graf op andere begraafplaatsen door het oorlogsgeweld verloren gegaan is.

Messines Ridge Memorial to the Missing: gedenkteken met de namen van 840 vermiste Nieuwzeelanders gevallen in en om Mesen in 1917-'18.

Messines Ridge British Cemetery met 1503 graven van Britten, Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Zuid-Afrikanen gesneuveld in 1914-'18: enkel 549 geïdentificeerd.