erfgoedobject

Kasteeldomein Diepenbroeck

bouwkundig / landschappelijk element
ID
33428
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33428

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historiek

Kasteel gelegen op een terp in een omwald park met grote vijver. Oorspronkelijk zetel van het leen Diepenbroeck, een achterleen van de heerlijkheid van Lovendegem, reeds vermeld in Gentse schepenregisters van 1421. In de eerste helft van de 16de eeuw in het bezit van Frans van der Zype, heer van Diepenbroeck. Sinds 1574 in bezit van de Gentse patriciërsfamilie Van Vaernewyck. In het tweede kwart van de 18de eeuw (circa 1743 ?) verbouwd door Claude Bonaventure van Vaernewyck en circa 1804 door burggraaf Charles-Constantin de Vaernewyck d'Angest: onder meer uitbreiding van de linker zijvleugel, bouw van de oranjerie en het toegangshek. In 1931 door brand beschadigd. Sinds 1980 rusthuis. Aan de merkwaardige ingang dankt het kasteel haar volkse benaming "het kasteel van de reus en de reuzin". IJzeren hek in de vorm van pijlen, gevat tussen pijlers en twee 3 meter hoge zandstenen hermen met vrouwen- en mannenbuste onderaan respectievelijk voorzien van saterpoten en voeten in hardsteen, vernieuwd in 1922 door beeldhouwer Van Belle.

Beschrijving

Bepleisterd en geschilderd kasteel van twee onderkelderde bouwlagen in zijn huidige staat daterend uit begin 19de eeuw in empirestijl. Het overwelfde souterrain en de kelder kunnen ouder zijn. Heden met U-vormige plattegrond met middenpartij van vijf traveeën onder plat dak (voor brand van 1931 schilddak). Hoge rechthoekige vensters met persiennes. Centrale deur met trap, bekroond met een kroonlijst op consoles, oorspronkelijk voorzien van het wapenschild van de familie de Vaernewyck. Borstwering versierd met fraaie terracottareliëfs met rankwerk, putti en centraal zonnemotief. Gevelbeëindiging door middel van kroonlijst op uitgesneden modillons en vier siervazen (tweede kwart van de 20ste eeuw). Licht vooruitspringende zijvleugels in empirestijl van één travee onder licht hellend schilddak. Oorspronkelijk kapel in de linkervleugel en balzaal of "Egyptisch salon" in rechtervleugel. Op begane grond Venetiaans drielicht met Toscaanse deelpilasters en smeedijzeren balkon. Rechthoekige bovenvenster. Eenvoudige gevelbeëindiging. Gelijkaardige achtergevel. Middenpartij van vijf traveeën met bordes met rondboogvormige benedenvensters met doorlopende boogomlijsting en rechthoekige bovenvensters. Borstwering eveneens verrijkt met terracottareliëfs, hier met sfinxen. In de zijvleugels rechthoekige benedenvenster bekroond met een driehoekig fronton op consoles in de vorm van hermen, en rechthoekige bovenvenstertjes ingeschreven in halfcirkelvormige lijst.

Interieur

Hal met mozaïekvloer van verschillende marmersoorten en Doornikse steen, links recentere draaitrap en rechts toegang tot balzaal afgelijnd door twee Ionische zuilen van stuc. In zogenaamd Egyptisch salon of balzaal (oostelijke zijvleugel) flankeren zuiltjes de vensters en deur, laatstgenoemde met palmetkapiteel, en met Egyptische hermen (één origineel, andere zijn kopieën) aan serliana. Woonvertrekken naar het noorden georiënteerd met onder meer een voormalig achthoekig Chinees boudoir, een salon, een eetkamer en een bureau met marmeren schoorsteen en versierd met beschilderde sfinxen.

Ten oosten, naast de gedeeltelijk ommuurde moestuin, oranjerie uit begin 19de eeuw. Kleurrijke bakstenen gevel, roodgeschilderd en afgelijnd door geblokte en geelbepleisterde hoekbanden. Geritmeerd door rondboogarcade van zeven traveeën op Toscaanse grijze bepleisterde zuilen met arduinen basis en kapiteel en geblokte geelgeschilderde booglijst, voorzien van roedeverdeling. Erboven rij blinde oculi. Gewitte achtergevel vermoedelijk als schuur van nummer 73. Ernaast hovenierswoning (nummer 73) met licht getoogde vensters ingeschreven in een hoge spitsboogvormige omlijsting. In uiterst rechter venster vermoedelijk originele kleine roedeverdeling uit begin 19de eeuw.

  • Archief Bestuur voor Monumenten en Landschappen, Buitendienst Oost-Vlaanderen.
  • DE GHELLINCK VAERNEWYCK X., Het kasteel Diepenbroeck te Lovendegem en de burggraven de Vaernewyck, in De woonstede door de eeuwen heen, 81, 1989, p. 18-34.
  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 4, Gent, 1864-70.
  • HAERENS K., Het kasteel van Diepenbroek te Lovendegem, in Toerisme in Oost-Vlaanderen, XVIII, 4, 1969, p. 62-63.
  • KERCKHAERT N., Oude Oostvlaamse hoeven, Gent, 1977, p. 108-109.
  • SNAUWAERT W., Kasteel Diepenbroeck, artikel in voorbereiding.
  • VLAEMINCK R., Kastelen van Lovendegem, licentiaatsverhandeling Rijksuniversiteit Gent, in voorbereiding.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1994: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Waarschoot - Zomergem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n5, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Diepenbroeck [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/33428 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.