Dominant alleenstaand gebouw opgericht als gemeentehuis en vredegerecht, aan de smalle westelijke kant van de Markt, op de hoek met Kerkstraat tegenover de voorgevel van de lager gelegen parochiekerk Sint-Martinus. Gebouwd ter vervanging van het gemeentehuis uit 1870 aan de oostelijke zijde van de Markt dat in 1918 door beschietingen werd vernield. Gemeentehuis in neotraditionele stijl, gebouwd in 1923 naar ontwerp van 1920 van architect Valentin Vaerwyck. Sterk geïnspireerd op het gemeentehuis door dezelfde architect gebouwd in het "Modern Dorp" van de wereldtentoonstelling van 1913 te Gent. Monumentaler en met een duidelijk officieel karakter, onder meer door de hoge onderbouw en dubbele bordestrap naar de centrale ingang. Bak- en natuurstenen constructie met rechthoekige plattegrond; rechthoekig uitgebouwd trappenhuis midden tegen de achtergevel. Vijf traveeën breed gebouw van drie verdiepingen Onder leien schilddak. Midden op de daknok bekroond door een opvallend, achthoekig verslankend klokkentorentje, eindigend op uivormige spits. Symmetrisch uitgewerkte lijstgevel op hoge sokkel. Penanten met jaarankers 1923. Vlaams "regionalistische" elementen zoals toepassing van rechthoekige kozijnvensters in Brugse travee. Rondboogvormige poort in een uitgewerkte omlijsting bereikbaar via een dubbele bordestrap met ijzeren leuning; korfboogvormige poort in het front. Middentravee voorts geaccentueerd door een getrapt dakvenster met overhoekse pinakelaanzetten.
Blinde rechter zijgevel. Linker zijgevel met twee venstertraveeën op dezelfde wijze uitgewerkt als in de voorgevel. Midden tegen de sokkel: oorlogsgedenkteken (1914-1918): bronzen reliëf volgens opschrift van bronsgieterij Vindevogel en door beeldhouwer J. Vits (Melle).
Begane grond deels dienstig als conciërgewoning. Raadzaal op de bovenste verdieping gerenoveerd in 1969 na verhuis van het vredegerecht. Originele moerbalken met schoren op natuurstenen consoles en brede haard met grijze bakstenen schouwwangen.
DEMEY A. 1993: Valentin Vaerwyck, Van Oud-Vlaendren tot nieuw provinciehuis, Gent, 23-24, 34-35.
DE SMET F. 1932: Valentin Vaerwyck, Son oeuvre, Brussel, 52-53, 58.
DEVOS P. 1982: De gemeentehuizen in Oost-Vlaanderen, Gent, 924-927.
Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1994: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Waarschoot - Zomergem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n5, Brussel - Turnhout. Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke Datum: De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)