Het kasteel van Hansbeke wordt reeds vroeg vermeld bij herhaalde vernielingen in de 14de en 15de eeuw. De ruïnes van het, vermoedelijk op een omwalde motte gebouwde, kasteel werden in 1766-67 verwijderd (zie Vaartstraat nummer 1). Het nieuwe kasteel werd circa 1790 iets verderop heropgebouwd. Tot midden 18de eeuw was de heerlijkheid van Hansbeke in het bezit van de familie de Gernoval. In 1765 verkocht aan J.A. van de Woestyne, die rond 1790 het kasteel liet bouwen. Fr. Borluut van Vinderhoute (kasteel Schouwbroek) werd bij testament eigenaar van het kasteel in 1858 en vanaf 1887 kwam het kasteel door huwelijk in handen van graaf de Bousies, later graaf de Bousies-Borluut. In 1985 gedeeltelijk door brand vernield. Heden heropgebouwd met één verdieping minder.

Classicistisch kasteel gelegen in uitgestrekt park met vijver, vermoedelijk aangelegd begin 20ste eeuw. Monumentale ingang: ijzeren afsluiting en hek tussen gecementeerde pijlers met vaasbekroning. Aan de achterzijde leidt een mooie lindedreef vanaf een ijzeren hek aan de omwalling naar de Melkerijstraat (dorp).

Voor de recente brand onderkelderd bak- en hardstenen kasteel van zeven traveeën en drie bouwlagen onder een schilddak met later toegevoegde dakkapellen. Voorheen bepleisterd en geschilderd. In laatste kwart 19de eeuw vermoedelijk gedecapeerd en toevoeging van een rechthoekige uitbouw aan de achtergevel en achteruitspringende linkerpartij waarin dienstingang en kapel op de bovenverdieping. In 1885 liet Lucie Borluut een toren bijbouwen die in 1954 afgebroken werd. Rechthoekige vensters gevat in een geriemde omlijsting (vierde kwart 19de eeuw) met oren en op de eerste twee bouwlagen met sluitsteen. Onderdorpels met versierde panelen en guirlande. Aangebouwde portiek. Klassiek entablement.

Interieur bij de recente brand grotendeels vernield en heropgebouwd. Kapel op polygonale plattegrond op bovenverdieping, versierd met Maria-Hemelvaart in trompe l'oeil op het plafond, fries met vier apostelen, marmeren altaar, drie glasramen gesigneerd "E. Van Cromburgghe-Gand- 1895".

Ten oosten, naast het kasteel, zogenaamd kinderspeelhuisje met links aangebouwd hondenhok (tralies), daterend uit derde kwart 19de eeuw. Bakstenen gebouwtje van één bouwlaag onder plat dak. Rondboogarcade met negen bogen en centraal een driezijdige, hoger opgetrokken uitbouw. Fraaie baksteenversiering als gevelbeëindiging.

Ertegenover zeskantig ezelshokje onder strodakje, uit tweede helft 19de eeuw. Okerkleurig geschilderd met blauwgeschilderd fries met tandlijst; rondboogpoortje met overspannende waterlijst. In flankerende vlakken omlijste oculus.

Ten oosten, wagenhuis met dienstwoning van vier traveeën onder schilddak (leien); uit tweede helft 19de eeuw. Grotendeels met klimop begroeid bakstenen gebouw met rondboogarcade. Middentraveeën overspannen met luifel van glas en ijzer.

Ten westen, fraaie oranjerie gelegen in een ommuurde moestuin. Bakstenen gebouw van zeven traveeën onder schilddak (leien), uit derde kwart 19de eeuw. Rondboogarcade met hoge vensters voorzien van kleine ijzeren roedeverdeling en rondboogvormige ontlastingsboog steunend op pilastertjes. Geaccentueerde middentravee tussen verdiepte pilasters. Aflijnend baksteenfries. Siervaasbekroning op verdiepte hoekpilasters. In achtergevel, gedichte rondboogvormige muuropeningen. Oranjerie geflankeerd door serres met segmentbogige beglazing.

Bakstenen tweegezinswoning (nummers 11-13) uit vierde kwart 19de eeuw gelegen in het domein van het kasteel, dienstwoningen voor het personeel. Elk drie traveeën en twee bouwlagen onder zadeldak (pannen) tussen zijtrapgevels. Beluikte getoogde vensters met roedeverdeling. Getoogd deurtje in bakstenen omlijsting. Voorts blinde deurtravee uitlopend in getrapt dakvenster.