erfgoedobject

Kasteeldomein baron Braun

bouwkundig / landschappelijk element
ID
35760
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/35760

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteeldomein baron Braun
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel van baron Braun
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Ruim kasteeldomein gesitueerd op de hoek met de Haagstraat en oostwaarts grenzend aan Wetteren. Midden op het domein zogenaamd "Kasteel Runenborg", ligt een kleiner en ouder kasteeltje, een voormalige omgrachte buitenplaats (nummer 71) met vroegere aanhorigheden (nummer 73 en nummer 77) aan de straat. De benaming Runenborg verwijst echter naar een verdwenen oude hofstede "Ruynenburch" bij het Scheldeveer van Melle, niet precies te situeren in het huidige domein. Als volgt vermeld in een landboek: "...van den leengoede Ten Vryen Walle, gheseit den Ruynenburch, daerinne dat verheven ligt de mote, die rontomme bewalt is." Vlakbij zou ook een heuvel gelegen hebben die de naam "Wapenberch" droeg. Op een kaart van P.J. Benthuys van 1732 komt nabij de hoek van de Haagstraat met D'Haenestraat nog een onbouwde site (motte ?) met ringgracht voor waarschijnlijk van middeleeuwse oorsprong.

Imposant bak- en natuurstenen kasteel in neorenaissance-stijl, gebouwd in 1881 in opdracht van de Franse industrieel L. Legrand-Lauwick die een tulefabriek bezat te Kwatrecht. Volgens opschrift van een herdenkingssteen naar aanleiding van de eerstesteenlegging in de kelder gebouwd door architecten-constructeurs Migom en Ramont. Door huwelijk van een dochter van baron Roland overgegaan in handen van de familie Braun.

Rechthoekig onderkelderd kasteel van twee verdiepingen en zeven traveeën met vierkante toren van vier verdiepingen tegen de hoek van achteren rechter zijgevel. Aanvankelijk een steil en afgeknot schilddak met twee zolderverdieping, vernield door brand in 1904 en vervangen door een lager mansardedak zonder de bovenste verdieping. Heden haast volledig tot de kroonlijst met klimop begroeide lijstgevels waarachter de aanvankelijk geprononceerde gevelordonnantie met natuurstenen decoratie schuilgaat. In de voorgevel nog te herkennen dubbelhuisopstand met uitspringend middenrisaliet. Breed vierdelig korfboogvormig deurvenster uitziend op een centraal terras met balustrade en brede toegangstrap met postamenten. De attiekverdieping met uitgewerkte dakvensters, evenals de twee bovenste geledingen van de horlogetoren, geven een idee van de bouwtrant van het kasteel.

  • Rijksarchief Gent, Kaarten en plans, nummer 2.532.
  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten in de Provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 3, Gent, 1864-1870, p. 6.
  • VERBIST H., Geschiedenis van Melle, Leuven, 1962, p. 356-357.

Bron: BOGAERT C. & VERBEECK M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Kasteelpark

Het kasteeldomein baron Braun is gegroeid vanuit een tweeledige omgrachte site, kasteel Runenborg. Deze site, die op de Vandermaelenkaart (circa 1854) is aangeduid als "campagne", gaat wellicht op een nog oudere hofstede. Op de kaart van Villaret (circa 1745) lijkt de oorspronkelijke bebouwing zich aan de straatkant te situeren, ongeveer op de plaats waar zich vandaag nog de langgestrekte hoeve, bijgebouwen van het kasteel Runenborg en een achterliggende ommuurde moestuin bevinden. Dit landhuis is vermoedelijk in het laatste decennium van de 20ste eeuw verdwenen.

Bij de heraanleg van het park in een landschappelijke stijl kreeg de walgracht een andere, sierlijkere vorm aangemeten. Deze aanpassing kwam er vermoedelijk in het laatste kwart van de 19de eeuw. Ondertussen had de site de gedaante aangenomen van een tweeledig kasteeldomein. In 1881 liet industrieel L. Legrand-Lauwick immers een landhuis bouwen direct ten westen van de kasteelvijver. Tegelijk liet hij een reliëfrijk park aanleggen met slingerende paden en met oprijlaan vanaf de Haagstraat. Vermoedelijk staan nog enkele begeleidende bruine beuken overeind.

Later verschoof de toegang naar de hoek met de D’Haenestraat en integreerde men in de directe omgeving van het landhuis een geometrische tuin.

  • Villaretkaart 1745: Carte topographique de la partie de la Belgique comprise entre Gand et Tournay, Maestricht et Liège, levée par Villaret, Ingénieur du Roi, 1745-1748, schaal 1:14.400, originelen in het Institut National de l’Information Géographique et Forestière-Saint-Mandé (France), Chemise 292, gegeorefereerd door het agentschap Onroerend Erfgoed (geraadpleegd via https://geo.onroerenderfgoed.be op 6 februari 2022).
  • Ferrariskaart 1771-1778: Carte de cabinet des Pays-Bas autrichiens levée à l'initiative du comte de Ferraris, 1771-1778, schaal 1:11.520, originelen in de Koninklijke Bibliotheek, Kaarten en plans, Ms. IV 5.627, gegeorefereerd door het agentschap Informatie Vlaanderen [online], https://geo.onroerenderfgoed.be (geraadpleegd op 6 februari 2022).
  • Vandermaelen 1846-1854: Carte topographique de la Belgique à l'échelle de 1 à 20.000 en 250 feuilles, dressée sous la direction de Ph. Vander Maelen, fondateur de l'Etablissement géographique de Bruxelles, schaal 1:20.000, originelen in de Koninklijke Bibliotheek van België, Kaarten en Plans, VDM II B, gegeorefereerd door het agentschap Informatie Vlaanderen [online], https://geo.onroerenderfgoed.be (geraadpleegd op 6 februari 2022).
  • Topokaart 1903-1912: Topografische kaart van België, eerste basiskaart, eerste uitgave: 3de herziening 1903-1912, schaal 1:20.000, originelen in het Nationaal Geografisch Instituut.
  • DTM 2013-2015: Informatie Vlaanderen, Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen II, DTM, raster, 1 m, afgeleid van LiDAR-hoogtegegevens, 2013-2015.
Auteurs: Claeys, Dries
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Omvat
    Bijgebouwen kasteel Runenborg

  • Omvat
    Kasteel Runenborg

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Is deel van
    D'Haenestraat


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein baron Braun [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/35760 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Destelbergen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.