erfgoedobject

Kasteeldomein Pycke de ten Aerde

bouwkundig / landschappelijk element
ID
36235
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36235

Juridische gevolgen

Beschrijving

"Kasteel Pycke de ten Aerde", voorheen ook "Jezuïetenkasteel" en "Kasteel Versailles" geheten. Kasteeldomein van 8,5 hectare achterin gelegen op het einde van de straat tegenover kliniek Caritas met een enkelvoudige min of meer rechthoekige omgrachting. Zuidwestelijke kasteelgracht grenzend aan de Heidestraat. Huidige toegangsdreef vanuit het noordoosten naar het midden van de kortste walgracht. Vierdelig ijzeren toegangshek waarvan het openzwaaiend gedeelte tussen twee pijlers in de vorm van speerbundels en twee vlak afgedekte rode en grijze bakstenen pijlers op de hoeken. Een oude voetweg vanaf de Gontrode Heirweg, waarvan het begin nog Jezuïetenwegel heet, leidt langs de rand van de vroeger zogenaamde "Jezuïetenkouter" en de zuidoostelijke kasteelgracht tot aan de vroegere toegang midden tegenover de grote ovalen vijver en het achterliggende kasteel. Vermoedelijk het oude "Goes ter Heyen" of "te Cracyeneste", reeds bekend in 1389. Waarschijnlijk al in de 16de eeuw geëvolueerd tot een "huis van plaisance", in 1655 eigendom van Arthur Huiscomb. Van 1687 tot eind van de jaren 1770 in het bezit van de peters jezuïeten van Brugge, vandaar de vroegere benaming Jezuïetenkasteel. Begin 19de eeuw eigendom van Victor van de Woestijne. In 1843 verkocht aan baron C. Pycke de ten Aerde.

Bestaande L-vormige buitenplaats vergroot tot een rechthoekig buitenhuis met lichte aanpassing van de bestaande indeling en gevelordonnantie naar ontwerp van architect Louis Minard, 1842. Dubbelhuis van acht traveeën en twee en een halve bouwlaag, onder schilddak (leien). Symmetrische gevelopstand door Louis Minard bekomen door lichte aanpassing van de middelste twee traveeën van de vroegere voorgevel. Vrij sober gehouden bepleisterde en witgeschilderde lijstgevels met classicerend karakter. Omlopende grijsgeschilderde plint. Voorgevel met twee registers van hoge rechthoekige vensters voorzien van persiennes en hardstenen lekdrempel. Gemeenschappelijk bordes voor de twee deurvensters in de bredere middentravee. Mezzaninovensters met origineel houtwerk in het breed omlopend hoofdgestel met geprofileerde architraaflijst en houten kroonlijst. Drie traveeën brede zijgevels. Helft van achtergevel met souterrain en twee lagere bovenverdieping. Twee zijkamers van de benedenverdieping aan de linker zijgevelkant vertoonden voor de recente renovatiewerken sporen van het vroegere kasteel: de zogenaamde "kapel" met kruisriboverwelving vooraan en de kamer erachter met laat 18de-eeuwse bepleisterde zoldering met profiellijstdecoratie. Naar verluidt centrale gang met slaapcellen van de vroegere jezuïeten op de zolderverdieping.

Ten zuidwesten van het kasteel ingeplante kasteelhoeve, naast een toegangsweg vanaf de Heidestraat. Hoog rechthoekig gebouw van twee verdiepingen en zeven traveeën onder schilddak (Vlaamse pannen), vermoedelijk uit begin 19de eeuw. Licht rozegekalkte en verankerde bakstenen lijstgevels op gepikte plint. Oostgevel met min of meer symmetrische opstand: drie centrale rechthoekige koetspoorten met een zoldervenster uitgespaard in een vlak bepleisterd rondboogvormig spaarveld. Links en rechts daarvan een enkelhuis met rechthoekige muuropeningen in vlakke bepleisterde omlijstingen en met houten luiken. Een geprofileerde architraaflijst en vlakke bepleisterde fries onder de omlopende houten kroonlijst. Tegen de achtergevel een laag boerenhuisje van drie traveeën onder een verlengd gedeelte van het achterdakschild. Afzonderlijke, gekalkte bakstenen stal van vijf traveeën met zadeldak (Vlaamse pannen).

Ten noordoosten van het kasteel opgericht koetshuis met paardenstallen van zeven traveeën en anderhalve bouwlaag, onder schilddak (Vlaamse pannen), aanpassing van circa 1875 van een bestaand huis. Okergeelgekalkt verankerd bakstenen gebouw met gepikte plint. Bepleisterde voorgevel geritmeerd door verdiepte rondbogen met blauwgeschilderde hardstenen imposten en een uitspringend middenrisaliet van drie traveeën. Rechthoekige poorten en bovenvensters met hardstenen lekdrempel. Omlopende geprofileerde architraaflijst en houten kroonlijst. Een beglaasd afdak op ijzeren zuiltjes met decoratieve gebogen schoren van circa 1900 tegen de drie linker traveeën. Recent gerenoveerd en aangepast tot bedrijfskantoor.

Ten noorden van het kasteel een ommuurde moestuin met ijzeren toegangshek tussen vierkante bakstenen hekpijlers. Tegen de buitenzijde van de zuidoostelijke moestuinmuur aangebouwde lange, beglaasde houten serre op een bakstenen voeting. Bewaarde ijskelder van circa 1860 onder heuvel achter de noordoostelijke kasteelgracht. Noordelijke toegang deels bedekt met imitatierots, deuren verdwenen.

  • Rijksuniversiteit Gent, Fonds VLiegende Bladen I, Melle.
  • DE BAETS A., Wandeling doorheen de gemeente Melle, Melle, 1978.
  • VERBIST H., Geschiedenis van Melle, Leuven 1962, p. 207, p. 357-358.

Bron: BOGAERT C. & VERBEECK M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteeldomein Pycke de ten Aerde [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36235 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Gemeente Melle

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.