Historiek
Oudste vermelding van de kerk in een charter van 1126 waarbij het patronaat door het bisdom Kamerijk werd overgedragen aan de abdij van Enamel Vanouds toegewijd aan Sint-Aldegonde, aanroepen tegen kanker en nog steeds een bezocht bedevaartoord, voornamelijk op 30 januari. Aan de kleine, eenbeukige zaalkerk met rechthoekig koor werd circa 1550 een zware, vierkante westtoren toegevoegd. Sloping van de oude kerk met uitzondering van de toren in 1869. Ontwerp van 1873 door architect M. De Noyette voor een nieuwe kerk waarbij de bewaarde oude toren in neogotische zin werd aangepast. Eerstesteenlegging in 1874, inwijding van de kerk op 15 juli 1878.
Beschrijving
Georiënteerde pseudobasilicale kerk met omringend, deels ommuurd kerkhof. Driebeukige kerk van vijf traveeën met driezijdige koorsluiting. Massief dominerend torenvolume ten opzichte van het lichtere schip. Overwegend bakstenen gebouw in neogotische stijl. Bakstenen parement tegen de oude toren met uitzondering van de onderste geleding die gedeeltelijk haar oorspronkelijke bekleding van Balegemse zandsteen behield. Laatgotische korfboogpoort met hol beloop en bijgevoegde hardstenen druiplijst. Elegant tweelicht met deelzuiltje en oculus met vijfpas, ingeschreven in een spitsboogveld op de tweede verdieping. Bovenste torengeleding met gekoppelde spitsboogvormige galmgaten; zandstenen hoekkettingen en negblokken rond de vensters aan de oostkant. Voorts zandstenen steigergaten en geprofileerde daklijst onder de ingesnoerde achtzijdige torenspits.
Interieur
Kerkinterieur met kruisriboverwelving en polychromie van 1922, in 1985 egaal geschilderd: wit schip met lichtgrijze pijlers en goudgeel koor.
Mobilair
Beeldhouwwerk: 18de-eeuws, eikenhouten gekruisigd Jezusbeeld (zonder kruis). Een hardstenen grafsteen met liggende priesterfiguur uit de 16de eeuw in het portaal. Voornamelijk neogotische kerkmeubelen (waaronder koorgestoelte, altaren, sacristiedeuren, biechtstoelen, kerkmeestersbank) uit het laatste kwart van de 19de eeuw of begin 20ste eeuw. Gekleurde glasramen, in het schip gedateerd 1898.
Lovaert-orgel van 1835.
- Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen.
- BUYSSE R. 1989: Een Lovaert-orgel te Lemberge, Het Land van Nevele 20.1, 66-70.
- POPPE J. 1986: Geschiedkundige kronieken 5, Merelbeke, 5-8.