erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Amandus

bouwkundig element
ID
36783
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36783

Juridische gevolgen

Beschrijving

Georiënteerde driebeukige kerk met uitgebouwde westtoren, ingeplant in de oosthoek van het Sint-Antoniusplein, met achterliggend kerkhof. Tijdstip van de stichting van het aanvankelijk romaans bedehuis onbekend. Het patronaatschap van de kerk ging in 1126 over van de bisschop van Kamerijk naar de abdij van Ename. In de 13de eeuw vervangen door een kruiskerk met polygonaal koor. Daarvan bleven het koor met driezijdige sluiting en de zuidelijke kruisbeuk, opgetrokken uit Balegemse zandsteenblokken, bewaard. Noordelijke transeptarm van gewitte baksteen, daterend van verbouwingen uit de 16de eeuw, evenals de verdwenen vierkante kruisingstoren. Veranderingswerken in de 17de en de 18de eeuw waaronder aan het schip. Herstelling en gedeeltelijk verbouwing van de kerk naar ontwerp van architect Auguste Van Assche van 1875: toevoeging van neogotische zijbeuken en westgevel met toren in baksteenbouw.

Koor met zware hoeksteunberen en spitsboogvensters met maaswerk. Transeptvensters met hooggotisch maaswerk (16de eeuw). Bakstenen sacristie in de zuidelijke kooroksel met zandstenen hoekkettingen en twee getraliede, getoogde vensters. Vierkante neogotische westtoren van drie geledingen met ingesnoerde leien spits, rechts geflankeerd door een calvarieportiek, links doopkapel met torentrap. Lage zijbeuken met smalle spitsboogvensters waarvan de bogen boven de daklijst ingeschreven zijn in punttoppen met zadeldakjes.

Interieur

Schip met lage spitsboogvormige scheibogen rustend op zware, rechthoekige pijlers van grijze natuurstenen. Fraaie, bepleisterde overwelving in rococostijl daterend van 1764: jaartal in stuccijfers aangebracht op de gordelboog van de eerste travee. Verzorgde stucdecoratie met rocococonsoles onder der moerbogen; transept met centrale ronde medaillons in stralenkrans met Maria-, Christusmonogram en duif in reliëf.

Mobilair

Beeldhouwwerk: 18de-eeuws gepolychromeerd houten beeld van Sint-Antonius abt met varken.

Meubilair: neogotisch houten hoofdaltaar (19de eeuw); twee zij- en portiekaltaren van gemarmerd hout (18de eeuw); twee 18de-eeuwse biechtstoelen en 18de-eeuws koorgestoelte. 19de-eeuwse kruisweg met taferelen geschilderd op zink. Vijf houten devotiekapelletjes van de H. Antonius met taferelen geschilderd op koper (afkomstig van het kerkinterieur).

  • Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen
  • LANGEROCK P., Oude Bouwwerken in Vlaanderen, Gent, 1887, Pl. XXI-XXIV.

Bron: BOGAERT C. & VERBEECK M. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Destelbergen - Oosterzele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De historische ovale kerkhofsite is kadastraal en visueel nog herkenbaar. Door plaatsgebrek werd het kerkhof herhaaldelijk uitgebreid. Door de uitbreiding van de kerk naar het westen toe bleef het kerkhof slechts aan drie zijden bewaard. De kerkhofsite bevat vandaag nog een aantal grafmonumenten in blauwe hardsteen met bekronende kruisen en recentere grafstenen.

  • Onroerend Erfgoed, Digitaal beschermingsdossier 4.01/44052/145.1, Sint-Amanduskerk (S.N., 2013).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Amandus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36783 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.