is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Heilig Grafkapel
Deze vaststelling is geldig sinds
is aangeduid als beschermd monument Heilig Grafkapel
Deze bescherming is geldig sinds
is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Heilig-Grafkapel
Deze vaststelling was geldig van tot
De kapel wordt in 1647 gebouwd door Herman Jekermans, na een pelgrimstocht naar Jeruzalem (1644-1645), en was een kopie van de Heilig Grafkapel aldaar. Tezelfdertijd wordt langsheen de wegen van Neerkanne een kruisweg gemaakt met dertien staties in de vorm van kapelletjes; de Heilig Grafkapel fungeerde als laatste statie. De devotie en de bedevaarten die hieromtrent weldra ontstaan geven aanleiding tot een "Heilig Landstichting". In 1653 schenkt Jekermans de Heilig Landstichting aan Helena van Enckevoort, priorin van de sepulchrienen te Maastricht en Luik, die ze vervolgens afstaat aan de Heilig Grafkanunniken van Hoogcruts (Noorbeek), die als rectors van de kapel worden aangesteld. Zij bouwen in 1656 een rectorshuis tegenover de kapel (confer Muizenberg nummer 7). In 1714 wordt omheen de oorspronkelijke, kleine kapel de huidige kapel gebouwd, gedoteerd door veldmaarschalk Daniel Wolff de Dorpff, gouverneur van Maastricht en heer van Neerkanne. De kapel lijdt zwaar schade tijdens de Tweede Wereldoorlog, en stort in 1954 in, op de façade en het Heilig Graf na; het barokaltaar wordt vernietigd. In 1960 wordt ze in haar oorspronkelijke vorm heropgebouwd onder leiding van de architecten P. Ulrix en M. Klinkers.
Barokkapel, door middel van een chronogram (SEPUL+CHRO DOMINI IESV GLORIOSO) gedateerd 1714. Mergelstenen gebouw van drie traveeën met driezijdige koorsluiting onder zadeldak (leien); klokkenruitertje boven de eerste travee. De voorgevel is een klokgevel, geritmeerd door Toscaanse pilasters die een entablement dragen. De timpaanvulling van het fronton is een reliëf met voorstelling van de graflegging. Rechthoekig, kalkstenen portaal, waarboven een driehoekig fronton met barok rankwerk en een gevelsteen met opschrift: DANIEL WOLFF BARON DE DOPFF/ SEIGNEUR DE NEDERCAN DE RUYFF/ ET D'EGEN. GENERAL DES DRAGONS/ ET DE CAVALLERIE DE L'ESTAT/ VELT-MARSCHAL LIEUTENANT DE SA/ MAIESTE IMPERIALE QUARTIER MAITRE/ GENERAL DES ARMEES DE L'ESTAT DES/ PROVINCES UNIES CHEVALIER DE L'ORDRE/ DE LA GENEROSITE DE SA MAIESTE LE ROY DE/ PRUCE COLONEL D UN REGIMENT DE DRAGONS/ GOUVERNEUR DE MAESTRICHT. Boven deze gevelsteen een wapenschild bekroond met putti en geflankeerd door staande figuren.
De zijgevels zijn geritmeerd door middel van pilasters; getoogde vensters met kalkstenen lekdrempels.
Bepleisterd interieur, het tongewelf versierd met barok stucwerk. Datering 1714 in het koorgewelf.
Mobilair: zogenaamde Heilig Grafkamer, een vierzijdig gebouwtje van mergel en gepolychromeerd hout, waarin beeld van de dode Christus; wapenschild van de schenker H.F. Bonhomme en datering 1716. Communiebank met wapenschild van L. Bonhomme en datering 1717.
Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)