erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Hubertus met kerkhof

bouwkundig element
ID
36929
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36929

Juridische gevolgen

Beschrijving

Recente zaalkerk uit 1938, gebouwd naar ontwerp van M. Klinkers ter vervanging van het schip daterend van 1787, en aanleunend bij de Maasgotische toren van de oorspronkelijke kerk uit de 15de of 16de eeuw.

De plattegrond beschrijft een schip (noord-zuid georiënteerd) van zes traveeën aangebouwd ten oosten van de vierkante toren, met een koor van één smalle, rechte travee met vlakke sluiting; twee sacristieën aan weerszij van het koor.

De kerk is opgetrokken uit mergelsteen, het schip onder zadeldak op een kalkstenen en breukstenen plint. Mergelstenen steunberen. Gelede vensters. Zuidelijke voorgevel met rondboogdeur in geprofileerde omlijsting.

Overwelving van het schip: het spitstongewelf rust onmiddellijk op de bakstenen spitsboogvormige gordelbogen.

Massieve Maasgotische westtoren van mergelsteen met twee geledingen, gescheiden door een waterlijst. Geprofileerde kroonlijst. Op de vier zijden van de bovenste geleding een spitsboogvormig galmgat met kwartholle profilering. De zuidelijke gevel is gedeeltelijk gecementeerd. Ingesnoerde naaldspits (leien).

De begane grond is overwelfd met een mergelstenen tongewelf en van de kerk gescheiden door een spitsboogvormige scheiboog met gotisch profilering. De toegang naar de kerk geschiedt thans via een rechthoekige kalkstenen deur met chronogram SANCTUS MARTINUS PIIS AEDIFICIIS VERE EXULTAT (1787).

Mobilair: Tegen de westzijde van de toren, grafsteen met onleesbaar geworden opschrift.

  • GEUKENS B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Limburg. Kanton Tongeren, Brussel-St.-Truiden, 1976, p.25-26.
  • WINTERSHOVEN E. VAN, Graf- en inschriften te Op- en Nedercanne, (De Maasgouw, 28, 1906, p.19-20; 25-27; 34-35).

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

Kerkhof

Ten westen van de kerk bleef een restant van het voormalige kerkhof bewaard met daarop vijf herplaatste grafkruisen daterend uit de 17de en 18de eeuw.

Historiek

Het rechthoekige en ommuurde kerkhof staat aangeduid op de Ferrariskaart van de late 18de eeuw. Volgens de Atlas der Buurtwegen (1841) loopt voetweg 24 ten zuiden van de kerk van oost naar west over het kerkhof. Langs de voetweg vormde een gebouw de zuidelijke afsluiting van het kerkhof. De voetweg zal later tot een volwaardige rijweg evolueren waardoor de contouren van het kerkhof werden aangetast. Het kerkhof verdween voor 1971.

Beschrijving

In de kerk staat de stenen grafplaat van De Godding, burgemeester van Kanne en overleden in 1844(?).

Vijf 17de- en 18de-eeuwse grafkruisen bleven bewaard en staan nog steeds in open lucht opgesteld.

  • Het hardstenen gelobde en aan de voet geringde grafkruis voor Peter Jecermans (eerder gelezen als Pieter Hechtmans) uit 1646 draagt naast een IHS-monigram en een hart in de kop het grafschrift hart Hier ligt begraven Peter Jecermans ionckman sterf A° 1646 den 20 juny bidt God voer de zielle.
  • Het harstenen gelobde en aan de voet geringde grafkruis voor Jan (Joannes) Huegems uit 1662 heeft in het hoofd een door een stralenkrans omgeven IHS-monogram. Het kruis draagt de inscriptie Hier ligt begraven Ian Huegems star(f) Anno 1662 den ersten dach mey ende Nelen Selen syn husvrouw Starf An° [niet ingevuld] Bidt Godt voor de ziele ͂.
  • Het harstenen gelobde grafkruis voor Lambertus Mengels uit 1763 heeft een met een stralenkrans omkroond IHS-monogram in de kop en een schematisch voorgestelde schedel in de voet. In het kruis staat gebeiteld Hier light begraven den eersamen Lambertus Mengels jonckman gestorven den 21 juny anno 1763 bidt Godt voor de siele.
  • Het harstenen bovenaan afgeschuinde grafkruis voor Ida Smeets uit 1623 heeft halfronden in de oksels van de armen. Het kruis in onderaan beschadigd en werd in beton aangevuld. In de kop staat een IHS-motief met een hart. Op de voet staat een decoratief motief. Het ingebeitelde grafschrift luidt Hyr ligt begraven Ida Smeets huysvrouw van Ian Cluckers saliger starf A° 1623 den 7 9ber ende Maria De Pus huysvrouwe saliger van Mathys Cluckers starf den (29?) van 9ber A° 1916 (?) Bidt Godt voor dye zielen.
  • Het harstenen bovenaan afgeschuinde grafkruis voor Aerdt Swennen (voor 1584-1634, schepen in Opcanne) uit 1634 heeft een ingebeiteld grafschrift Hier ligt begraven Aerdt Swennen Starf A° 1634 den 26(?) octob: ende Anna Smets syn huysvrouw starf A° 1622 den 10 daech septembris bidt Godt vooer die sielle.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • Informatie verkregen van Paul Vrijens (8 februari 2022).
Auteurs: Mertens, Joeri
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Orgel

Het orgel werd oorspronkelijk gebouwd naar het einde van de 18de eeuw toe; mogelijk heeft het een Nederlands-Limburgse afkomst. In 1838 werd het door pastoor Stassen (afkomstig uit Nederlands Limburg) aangekocht als tweedehands instrument. In de huidige constellatie is duidelijk de hand van de Sint-Truidense orgelmaker A. Clerinx te herkennen, zodat we mogen aannemen dat hij dit orgel naderhand te Kanne renoveerde. Het orgel werd naar aanleiding van de bouw van de nieuwe kerk in 1938 overgeplaatst en waarschijnlijk uitgebreid. In 1965 werd het orgel van het doksaal gehaald en naast het altaar geplaatst om in 1986 naar rechts in het koor verplaatst te worden. Het register werd (helaas in verkeerde maatgeving) gereconstrueerd.

Hoewel dit orgel niet als een homogeen Clerinx-werk moet aanzien worden, vertoont het toch in wezen typische Clerinx-kenmerken. De oudere elementen (vooral in de prestant-registers) doen daar niets van af maar verhogen integendeel de historische waarde van het geheel. Als bescheiden maar degelijk geconstrueerd dorpsorgel heeft dit instrument zijn belang, maar binnen het oeuvre van Clerinx is het zonder meer representatief als 4-voets orgeltype en omwille van zijn artistieke kwaliteiten in factuur en klankgeving.

  • Onroerend erfgoed, Digitaal beschermingsdossier DL002154, Sint-Hubertusstraat 13: orgel Sint-Hubertuskerk (S.N. 2001).
Auteurs: Elsen, Liedewij
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Kanne

  • Is deel van
    Mergelkern van Kanne


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2025: Parochiekerk Sint-Hubertus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36929 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.