Teksten van Parochiekerk Sint-Hubertus met kerkhof

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/36937

Parochiekerk Sint-Hubertus ()

Driebeukig bakstenen schip met monumentale westtoren in mergelsteen, gedateerd 1757, en een koor van één rechte travee met halfronde sluiting en kooromgang.

Historiek

Willem, Heer van Membruggen, schonk op 21 mei 1262 de tienden aan de abdij van Hocht. De abdis verkreeg tevens het patronaats- of begevingsrecht, zodat zij het recht had de pastoor van de parochie Membruggen te benoemen. Vanaf 1401, nadat Paus Bonifatius IV de parochie had geïncorporeerd bij de abdij van Hocht, had de abdis recht op twee derde van de tienden en de pastoor op één derde. Daaruit vloeide de verplichting voort dat de abdij het middenschip en de banklok moest onderhouden, de pastoor het koor en de gemeente zijbeuken, kerkhofmuur en pastorie.

Vóór de huidige kerk bevond zich hier een ouder - mogelijks romaans - kerkgebouw dat in 1666 vergroot werd. De oorspronkelijke toren stortte in 1727 in en werd in 1757 heropgebouwd. Op de atlas van de buurtwegen 1845 komt dit ouder kerkgebouw nog voor.

De huidige kerk is een neoromaanse pseudo-basilica, in 1872 gebouwd naar ontwerp van S.H. Vanden Born. Van het ouder kerkgebouw resteert alleen het onderste gedeelte van de toren uit 1757.

In 1899 werd de kerk naar ontwerp van M. Christiaens vergroot met een kooromgang en traptoren aan de zuidzijde van de toren en doopkapel aan de westzijde van de noordelijke zijbeuk.

Beschrijving

Kerkgebouw

De plattegrond beschrijft een driebeukig schip van zes traveeën met voorstaande westertoren en een doophal aan de westzijde van de noordelijk zijbeuk; koor van één rechte travee met halfronde sluiting en kooromgang.

Mergelstenen, vierkante toren waarvan de benedenbouw gedateerd is 1757 bekroond door een ingesnoerde naaldspits. Twee smalle rondboogvormige vensters op elke zijde en twee gekoppelde rondboogvormige galmgaten op elke zijde der bovenste geleding, voorzien van neoromaanse decoratie. Neoromaans rondboogportaal met blind timpaan geflankeerd door zuiltjes met een knoppenkapiteel aan de westzijde.

Bakstenen schip onder zadeldak, zijbeuken onder lessenaarsdaken. Het schip wordt verlevendigd door een bakstenen rondboogfries onder de kroonlijsten en rondboogvormige ramen in een bakstenen omlijsting.

Interieur: bepleisterd interieur waarin de middenbeuk van de zijbeuken wordt gescheiden door middel van een rondboogarcade op bundelpijlers met halfzuilen. Kruisribgewelf tussen rondboogvormige gordelbogen boven de middenbeuk; de ribben gedragen door halfzuilen. Kruisribgewelven boven de zijbeuken en koepelvormig gewelf boven de absis.

Meubilair: In 1992 werd een volledige kunsthistorische inventaris opgesteld van het volledige roerende en onroerende patrimonium van de kerk.

Het kerkgebouw heeft een homogeen neoromaans meubilair: Hoofdaltaar, eik, 1875 naar ontwerp van H. HOEKEN, G. JANSSEN uit Sint-Truiden. Twee zijaltaren, eik, 1875 naar ontwerp van H. HOEKEN, G. JANSSEN uit Sint-Truiden. Het zijaltaar noord is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw en het zijaltaar zuid aan Sint-Hubertus. Communiebank, eik, 1875 naar ontwerp van H. HOEKEN, G. JANSSEN uit Sint-Truiden. Biechtstoel, eik, 1870 naar ontwerp van H. HOEKEN, G. JANSSEN uit Sint-Truiden. Sakristiekast, eik, naar ontwerp van H. HOEKEN, G. JANSSEN uit Sint-Truiden. Preekstoel, eik, 1875 naar ontwerp van H. HOEKEN, G. JANSSEN uit Sint-Truiden. Rustmeubel, eik, 1874 naar ontwerp van H. HOEKEN, G. JANSSEN uit Sint-Truiden. Muurtafel, eik, 19de eeuw. Doopvont in hardsteen en messing deksel, 1850. Kruisweg op doek, 14 staties, 20ste eeuw.

Meubilair uit de vroegere kerk: Biechtstoel, eik, 1779. Rustmeubel, eik, 1793 (gedateerd en toegewezen : NICOLAES THIJS ANNO 1793). Rustmeubel, eik, 18de eeuw (gedateerd en toegewezen : ANNO-PASTOOR-CAP-ROENS-1796).

Glasramen: gebrandschilderd glas. Glasraam koor: voorstelling Heilige Hubertus met hart, 1872 en opschrift: "Leonardus Martens / praeses-hodiernus / hane dono dederunt / MDCCCLXXII / Joannes Noelmans / Burgmagister / Gulielmus Martens / praeses defunctus / fabrica ecclesiae. Twee glasramen koor (wit en blauw), 20ste eeuw. Tien glasramen schip (wit met bloemmotief). Eén klein glasraam.

Sculpturen: Calvarie met Christus aan het kruis en links Heilige Johannes en rechts Onze-Lieve-Vrouw, gepolychromeerd hout, 15de eeuw en eerste helft 16de eeuw. Ecce homo (buste), gepolychromeerd hout, 17de eeuw. Heilige Franciscus van Assisië, gepolychromeerd hout, begin 18de eeuw. Heilige Hubertus, gepolychromeerd hout, eind 17de eeuw. Heilige Jozef met kind (zittend), gepolychromeerd hout, 15de eeuw. Heilige Lambertus (?), gepolychromeerd hout, begin 16de eeuw. Heilige Rochus van Montpellier, gepolychromeerd hout, begin 18de eeuw. >Heilig Hart, (Javaux Gerard uit Luik), gepolychromeerd gips, 20ste eeuw. Onze-Lieve-Vrouw, (Javaux Gerard uit Luik), gepolychromeerd gips, 20ste eeuw. Beelden van Heilige Barbara, H. Brigitta, H. Rosa, H. Juliana, H. Joannes B. met kruis, H. Antonius van Padua, H. Gerlachus, H. Isidorus, Onze-Lieve-Vrouw met kind, H. Hubertus, H. Familie, Onze-Lieve-Vrouw van Fatima, Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes, Onze-Lieve-Vrouw van Banneux, H. Franciscus, H. Jozef met kind en twee engelen.

Verlichting en cultusobjecten: confer voormelde inventaris

Orgel (confer studie opgesteld door Spectrum N.V., ontwerpkollektief voor architectuur, monument en interieur) Uit 1890/1891 ; mechanisch instrument van orgelbouwer Théodore Ruef uit Sint-Truiden.

Kerkhofmuur

Het kerkhof is omringd met een bakstenen muur met kalkstenen afdeksteen waarop smeedijzeren hekwerk. Schuin tegenover de westelijke toegang van de kerk wordt deze ommuring onderbroken door een toegangspartij met trappen tot het kerkhof, geflankeerd door twee vierkante pijlers in blauwe hardsteen.

  • BROUWERS J., 1985: Membruggen in opstand tegen de abdij van Hocht, in Wetenschappelijke tijdingen, 22.1, 5-12.
  • BROUWERS J., 1990: De tienden en het patronaatsrecht te Membruggen, in Limburg, 65-75.
  • GEUKENS B., 1976: Fotorepertorium KIK, Kanton Tongeren.
  • LENARTS M. 1992: Inventaris roerende en onroerende patrimonium (niet gepubliceerd).
  • SCHLUSMANS F. met medewerking van Vanthillo C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14N1, Brussel - Turnhout, 38-40.

Bron: Beschermingsdossier DL002044, Riemst: Sint-Hubertuskerk met kerkhofmuur (digitaal dossier).
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Hubertus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/152832 (geraadpleegd op ).


Parochiekerk Sint-Hubertus ()

Neoromaanse pseudo-basilica, in 1872 gebouwd naar ontwerp van S.H. Vanden Boorn ter vervanging van een ouder, mogelijk romaans gebouw, dat in 1666 werd vergroot; de oorspronkelijke toren stortte in 1727 in, en werd in 1757 heropgebouwd; het onderste gedeelte van laatstgenoemde toren bleef in het huidige gebouw bewaard; in 1899 met een kooromgang, traptoren aan de zuidzijde van de toren en doopkapel aan de westzijde van de noordelijke zijbeuk vergroot nar ontwerp van M. Christiaens.

De plattegrond beschrijft een driebeukig schip van zes traveeën met voorstaande westtoren en een doopkapel aan de westzijde van de noordelijke zijbeuk; koor van een rechte travee met halfronde sluiting en kooromgang.

Mergelstenen, vierkante toren, waarvan de benedenbouw gedateerd is 1757. Neoromaans rondboogportaal in de westzijde, twee smalle rondboogvormige vensters op elke zijde en twee gekoppelde rondboogvormige galmgaten op elke zijde der bovenste geleding, voorzien van neoromaanse decoratie. Ingesnoerde naaldspits (leien).

Bakstenen schip onder zadeldaken, voorzien van bakstenen rondbooglisenen en een bakstenen rondboogfries onder de kroonlijsten. Rondboogvormige vensters van hardsteen in een bakstenen omlijsting.

Bepleisterd interieur, de middenbeuk van de zijbeuken gescheiden door middel van een rondboogarcade op bundelpijlers met halfzuilen. Kruisribgewelf boven de middenbeuk, tussen rondboogvormige gordelbogen, de ribben gedragen door halfzuilen; kruisgewelven boven de zijbeuken. Koepelvormig gewelf boven de absis.

Mobilair: beeldengroep, Calvarie, gepolychromeerd hout (15de of eerste helft 16de eeuw?); beeld van Sint-Jozef met Kind, grijs beschilderd hout (15de eeuw); beeld, Ecce Homobuste, gepolychromeerd hout (17de eeuw); beeld van Sint-Hubertus, gepolychromeerd hout (17de eeuw); beeld van Sint-Franciscus van Assisi, gepolychromeerd hout (begin 18de eeuw); beeld van Sint-Rochus van Montpellier, gepolychromeerd hout (begin 18de eeuw); verschillende neogotische beelden.

Hoofdaltaar, twee zijaltaren, kerkbanken, communiebank, preekstoel en twee biechtstoelen, neoromaans, van het beeldhouwersatelier M. Hoeken - G. Jansen uit Sint-Truiden (1876); neoromaanse orgelkast van hetzelfde atelier (1892).

Twee gotische grafstenen (16de eeuw) en twee grafstenen uit de tweede helft van de 18de eeuw.

  • Archief van de K.C.M.L., onuitgegeven gegevens.
  • N., Losse aantekeningen over Membruggen, ('t Daghet in den Oosten, 18, 1902, p.109-112; 113-115; 129-131; 145-146).
  • DANIELS P. & PAUAYJ., Inventaire archéologique des objets existant dans les édifices publics. Canton de Tongres, vol. I, Hasselt, 1914, p.63-64.
  • DRIESEN W., Mathieu Christiaens, ingenieur-architect te Tongeren (1865-1934), (Het Oude Land van Loon, 40, 1985, p.62).
  • GEUKENS B., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Limburg. Kanton Tongeren, Brussel-St.-Truiden, 1976, p.13-14.

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Hubertus met kerkhof [online], https://id.erfgoed.net/teksten/36937 (geraadpleegd op ).