Ommuurd kerkhof met graftekens uit de 18de tot 20ste eeuw.

Historiek

Zoals blijkt uit archiefdocumenten was zeker in de 17de eeuw het kerkhof van de Sint-Stefanuskerk ommuurd. Het kerkhof staat op de laat 18de-eeuwse Ferrariskaart afgebeeld als een bijna vierkante, deels ommuurde site. Die vormgeving wordt bevestigd door de Atlas der Buurtwegen uit 1841. Op dat ogenblik wordt enkel langs de straat een muur ingetekend. Ten zuidwesten van de kerk stonden in 1841 nog gebouwen ingetekend. De huidige toegang in het zuiden correspondeert vermoedelijke nog steeds met de toegang zoals die in 1841 staat ingetekend. Omwille van de bouw van de kerk werd het kerkhof in de jaren 1860 naar het westen uitgebreid. Er werden noord-zuid en oost-west georiënteerde paden aangelegd die de nieuwe toegang tot de kerk verbond met het uitgebreide kerkhof. Omstreeks 1900 was het pad zeker door coniferen geflankeerd. In 1865-1866 werd de nieuwe kerkhofmuur geplaatst en het metalen hek aan de hekpijlers opgehangen. In 1977 werd het kerkhof gesloten voor nieuwe begravingen.

Beschrijving

Het typische plattelandskerkhof is vandaag ten oosten en zuidoosten afgesloten met een bakstenen keermuur met hardstenen muurplaten waarboven een smeedijzeren hekwerk staat. Ten zuiden is er een toegang geflankeerd door twee hardstenen neogotische kolommen. Tegen de zuidelijke transeptarm van de kerk hangt een gekruisigde christus onder een moderne luifel.

Langs het oost-west georiënteerd pad staat in een ruim omheinde tuin het neoclassicistische oorlogsgedenkteken voor de slachtoffers van beide wereldoorlogen. De hardstenen hoog oplopende cippus met bekronend kruis draagt de typische militaire symbolen zoals de palmtak, immortellenkrans en eikentak. Op de sokkel en op een marmeren plaat voor het gedenkteken staan de namen van de gesneuvelden vermeld.

Op het kerkhof staan graftekens die een overzicht geven van de grafkunst van de late 19de en vroege 20ste eeuw, maar voornamelijk van het interbellum en de naoorlogse periode tot de jaren 1970. De gangbare grafvormen gaande van stèles met een omheide graftuin tot stèle met een (verhoogde) zerk en vrijstaande kruisen komen er voor. Hardsteen als bouwmateriaal voor de graftekens overheerst maar ook composietsteen, beton en  gietijzeren grafkruisen komen voor. Zowel neoclassicisme, eclecticisme, art deco als modernisme zijn vertegenwoordigd. Meerdere graftekens dragen tekstplaten uit marbriet en metalen of porseleinen foto’s en decoratie. Opmerkelijk zijn de afboordingen van sommige graven met betonplaten of metalen afrastering.

Tot de opmerkelijkste graftekens behoren:

De grafplaat voor pastoor Engelbertus, vermoedelijk afkomstig uit de oude kerk.

Tegen de kerk, het grafkruis Vrindts-Vandenbosch uit 1744. Het hardstenen gelobde kruis heeft in de kop een IHS-motief in laagreliëf en onder het grafschrift een ingebeitelde schedel met gekruiste beenderen. Het ingebeitelde grafschrift luidt: Hier light begrawen den eers Amicus Vrindts sterft 27 ocbre 1780 ende de eers Gertrudis Vandenbosch syne huysuroune sterft 17 marty 1744 R.I.P.

Tegen de zuidelijke transeptarm van de kerk staan de twee hardstenen eclectische graftekens met een omheinde graftuin en witmarmeren tekstplaten. De stèles zijn afgetopt met een kruis. Het meest zuidelijke exemplaar heeft een stèle in de vorm van een cippe en draagt een immortellenkrans. Een gedetailleerd uitgewerkt boomstamkruis voor Jozef Mélard uit 1923 valt op, net als twee giezijzeren grafkruisen. Het modernistische metalen grafteken voor Maria Arkens uit 1974 draagt een abstracte metalen sculptuur met een kruis.