erfgoedobject

Neoclassicistische burgerhuis

bouwkundig element
ID
3768
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/3768

Juridische gevolgen

Beschrijving

Hoog neoclassicistisch burgerhuis met lage achterbouw op de hoek van de Augustijnenstraat en ’t Vlietje. Het geheel werd gerealiseerd rond 1870 in opdracht van schrijnwerker Goens-Lostermans, die vermoedelijk ook instond voor het ontwerp. Hij verbouwde hiervoor de restanten van een ouder L-vormig complex dat minstens teruggaat tot de eerste helft van de 19de eeuw.

Historiek

De kern van het neoclassicistische burgerhuis uit 1870 bestaat uit een U-vormige gebouwencomplex op de hoek met ’t Vlietje, dat afgaande op de zijpuntgevel met kruisvensters van het afgebroken woonhuis een historische kern had. In 1848 liet de eigenaar van het naastgelegen pand (Augustijnenstraat 22) dit complex grotendeels afbreken om het terrein als tuin bij zijn woning te betrekken. Uitzondering hierop vormden de toegangspoort aan de Augustijnenstraat en de aansluitende, lange vleugel langs 't Vlietje van één bouwlaag, die werden bewaard en verbouwd.

In 1870 liet schrijnwerker Goens-Lostermans deze twee gebouwen wijzigen. Wellicht voerde hij zelf ook het ontwerp en de werken uit. Het poortgedeelte aan de Augustijnenstraat werd verbouwd tot een volwaardig woonhuis, door het te verhogen met twee bouwlagen. Tezelfdertijd verlaagde hij ook de rondboogvenstertjes in de lage aanbouw langs 't Vlietje. De originele plint in witte natuursteen van de oudere constructie langs 't Vlietje bleef bewaard.

Drie jaar later liet de heer Goens-Lostermans de vleugel langs 't Vlietje verhogen met een verdieping. Vermoedelijk was dit een gevolg van de afbraak van zijn atelier aan de overzijde van de straat voor de bouw van het huidige Augustijnenstraat 18 en 't Vlietje 27. In 1919 liet de heer Willem Miller de rechtse van de toen zeven traveeën tellende vleugel langs 't Vlietje - toen grotendeels in gebruik als magazijn - omvormen tot een garage met inrijpoort. De twee linkse traveeën van deze vleugel werden omgevormd tot een eetkamer voor het hoekhuis aan de Augustijnenstraat 20, waartoe een nieuwe vensteropening werd gemaakt aansluitend bij deze van het hoekhuis. Aannemer Joseph Huyghebaert, gevestigd in het huidige 't Vlietje 6, stond in voor de plannen. Nauwelijks een jaar later liet dezelfde bouwheer het gelijkvloers van de vleugel aan 't Vlietje omvormen tot een garage met schuifpoort. De eetplaats die een jaar voordien was ingebracht werd een winkel, die aan 't Vlietje een vitrine kreeg. In 1928-1929 werden de vier rechtse traveeën van de vleugel langs 't Vlietje afgesplitst en grotendeels herbouwd tot de huidige woning 't Vlietje 16. De drie linkse traveeën bleven fungeren als bijbouw van Augustijnenstraat 20, waarvan de meest rechtse vensteropening datzelfde jaar werd omgevormd tot een deur. In 1951 liet Karel Verhulst een keuken bouwen op de eerste verdieping van de bijbouw langs 't Vlietje, boven de linkse travee die aansluit op het hoofdgebouw. Op de tweede verdieping werd intern een keuken ingericht. De plannen bij het bouwdossier opgesteld door de Mechelse architect R. De Keye geven aan dat de gevels van zowel het hoofdgebouw als van de bijbouw langs 't Vlietje toen nog een kalkbepleistering hadden. In het geval van de bijbouw diende deze na de werken geschilderd te worden. De gevels van het hoofdgebouw werden in 1956 ontpleisterd en hervoegd. De gevel van de bijbouw aan 't Vlietje werd op een nog onbekend moment boven de plint in witte natuursteen voorzien van een voorzetgevel in baksteen, waarbij de gevelopeningen van het gelijkvloers rechthoekig werden gemaakt.

Beschrijving

Burgerwoning met dubbelhuisopstand van drie traveeën en drie bouwlagen en mezzanino op de hoek met 't Vlietje, met lagere vleugel van twee bouwlagen en drie traveeën langs 't Vlietje.

Hoekwoning onder afgesnuit zadeldak met leien boven een mezzanino met ovalen vensters. Ontpleisterde neoclassicistische lijstgevels uit 1870 op een oudere sokkel van witte natuursteen langs 't Vlietje en een gecementeerde sokkel aan de Augustijnenstraat. De hoekblokken in witte natuursteen op het gelijkvloers verwijzen naar het oudere poortgebouw dat in 1848 verbouwd en in 1870 verhoogd werd.

Voorgevel van drie traveeën waarvan de middentravee uitloopt op een driehoekig fronton verwerkt in een omlopende kroonlijst met tandlijst op klossen. Rechthoekige vensters met blauwe hardstenen lekdrempels met vernieuwd houten schrijnwerk naar historisch model, die in de zijtraveeën gevat zijn in een spaarveld tussen de middentravee en de hoeklisenen. De vensters op de bel-etage en de tweede verdieping zijn voorzien van witgeschilderde ijzeren leuningen en ontpleisterde spiegels. Rechthoekige, wit geschilderde houten poort met centraal ruitmotief en bovenlicht met roedeverdeling in een vlakke omlijsting van blauwe hardsteen.

De zijgevel van de hoekwoning is opgevat als een brede travee met vensters gevat in een spaarveld, zoals in de voorgevel. Het deurvenster op de bel-etage wordt geaccentueerd door een witgeschilderd balkon en een kroonlijst op consoles.

De lagere vleugel langs 't Vlietje, die tot 1928 doorliep over 't Vlietje 16 (behouden in de garage van 't Vlietje 16), telt twee bouwlagen over drie traveeën onder een zadeldak met (kunst)leien (nok evenwijdig met de straat). Deze vleugel diende tot 1919 op het gelijkvloers als opslagplaats; de twee traveeën die aansloten op het hoekhuis werd toen verbouwd tot eetplaats. In 1920 werd de eetplaats een winkel met vitrine aan 't Vlietje en werd ook het gelijkvloers omgevormd tot garage. Voorzetgevel in baksteen die de verhoging uit 1873 maskeert, boven een plint in witte natuursteen die dateert van vóór 1848, met rechthoekige vensteropeningen met strek en vernieuwd houten schrijnwerk. Houten deur in een vernieuwde omlijsting in blauwe hardsteen.

  • Stadsarchief Mechelen, bouwaanvragen: 1848/0011, 1870/0095, 1873/0113, 1919/0088, 1920/0140, 1929/0634, 1951/0084, 1956/0043.

Auteurs: Van den Mooter, Maarten
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Neoclassicistische burgerhuis [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/3768 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.