Voormalig Sint-Blasiushospitaal en kapel, heden klooster en Instituut zusters Maricolen.

Historiek

Stichting van een hospitaal opklimmend tot de 12de eeuw met een eerste bloeiperiode circa 1200. Eerste vermelding als Onze-Lieve-Vrouwehospitaal in 1232. Aanvankelijk een kloostergemeenschap van broeders en zusters, na 1400 enkel bediend door augustinessen (1427). Eerste vermelding als Sint-Blasiushospitaal in 1455 met kapelwijding in 1456 (zie Van den Abeele) en 1522 (zie Cassiman). Volgens stadsrekeningen hospitaal verwoest in 1584. Nieuwe bloeiperiode en uitbreidingen in de 17de eeuw onder meer met aankoop van de priesterage in 1642, een put van het Sint-Margrieteklooster in 1644 en de bouw van een nieuwe kapel in 1662, gewijd in 1672. Naast armen- en ziekenverzorging ook meisjesonderwijs. Hospitaal gehandhaafd onder Jozef II doch onder het Frans bewind gesekwestreerd. In 1798-1799 kapel als lokaal van de "Cercle Constitutionnel" en "Temple de la Loi" gebruikt. In 1800 opgeëist als stadsgevangenis tot 1843. In 1806 gemeenschap ontbonden en de hovingen en boomgaard verkocht. Hospitaal in 1816 opgekocht door kanunnik Papeleu voor de zusters maricolen die er een klooster en school oprichten; kapel pas aangekocht in 1843. In 1845, nieuwe gebouwen opgetrokken en het torentje van de kapel hersteld. Nieuwe aanpassingswerken in 1909 met vergroting en restauratie van de kapel. Nieuwe schoolgebouwen van 1930.

Beschrijving

Huidige eenbeukige kapel van vijf traveeën met driezijdige apsis, onder leien zadeldak met achthoekige torentje onder klokdak, daterend van 1662 (koor en drie noordelijke traveeën) en 1909 (twee zuidelijke traveeën en voorgevel), laatstgenoemde naar ontwerp van priester-architect P.C.M. Van Loo. Restauratie kapel gepland onder leiding van architect D. Alyn. Baksteenbouw op een sokkel van grijze kalksteen en met verwerking van zandsteen voor vensteromlijstingen, ornamenten in voorgevel en vermoedelijk ook de heden beschilderde gebeeldhouwde nis in de apsismuur aan de Gentpoortstraat. Afdekkend leien zadeldak en achthoekig klokkentorentje met rondbogige galmgaten en leien klokvormige en ajuinvormige bekroning, toegevoegd in 1909. Nieuwe voorgevel (zuidzijde) van 1909, uitziend op de kloostertuin, met brede puntgevel afgezet met natuurstenen dekstenen en schouderstukken. Centraal portaal naar barok model: rondboogdeur in natuurstenen omlijsting met neuten, imposten, voluten en bekronende nis onder driehoekig fronton. Beeldje van Sint-Blasius, patroon van het voormalige hospitaal. Erboven, ruim getoogd omlijst venster onder waterlijst, geflankeerd door reliëfs van A. Van Parijs, respectievelijk de Heilige Maagd en stichteres van het hospitaal; bekronende cartouches met jaartallen 1662 en 1909. Geveltop met omlijste oculus met hangende voluten, bekronende gebogen waterlijst en vuurvaas. Zijgevels geleed door verankerde bakstenen lisenen waartussen ruime getoogde vensters (eerste toegevoegde blinde travee) in zandstenen omlijstingen met oren, onder waterlijstje gevat zijn. Koorsluiting (ten noorden) met blinde vensters in de zijgevels en gebeeldhouwde barokke nis met voluten, oren en druiplijst, voorzien van een Onze-Lieve-Vrouwebeeld met Kind.

Bepleisterd en beschilderd interieur, geritmeerd door vlakke Toscaanse pilasters op hoog voetstuk, verbonden door gordelbogen met sculpturale vulling met rankwerk, bloemen en vruchten (twee noordelijke bogen zijn origineel); sokkels met beelden. Kruisriboverwelving verrijkt met vergulde sterren. Oorspronkelijk klokkengat in vijfde travee.

Klooster en school, gesticht in 1816 in het Sint-Blasiushospitaal. Gebouwen op vierkante plattegrond, op de hoek Kaaistraat en Gentpoortstraat, met ruime binnentuin. Heden voornamelijk 19de- en 20ste-eeuwse bakstenen gebouwen met twee bouwlagen onder zadeldak (leien en pannen) geritmeerd door getoogde en rondboogvormige vensters met kleine roedeverdeling. Toegangsdeur aan de Kaaistraat met bekronende nis met Onze-Lieve-Vrouwebeeld met Kind. Recente schoolgebouwen rechts van de kapel.