De voormalige privé-polikliniek van dokter Martens, eerste specialist inwendige ziekten en dieetleer, werd gebouwd door architect Henry van de Velde in 1932.

Historiek

Als pionier specialist in inwendige ziekten en dieetleer was dokter Adriaan Martens destijds een bekend figuur in de medische en politieke wereld. Dokter Martens kocht het perceel van beeldhouwer George Minne, en gaf architect Henry van de Velde opdracht voor het ontwerp van een woonhuis en een polikliniek aan weerszijden van de Emiel Clauslaan. De kliniek was een der eerste en enige privé-klinieken uit die tijd; vele beroemde figuren uit uiteenlopende kringen (politici als C. Huysmans, P. H. Spaak, E. Anseele en kunstenaars als A. Saverys, F. Timmermans, S. Streuvels) behoorden tot zijn patiënten.

Beschrijving

De polikliniek werd ingeplant te midden van een omhaagde tuin tegenover zijn woning.

De polikliniek is een opmerkelijk gebouw in nieuwe zakelijkheid, een voorbeeld van het zuiver functionalistisch bouwen uit die tijd. Het is een gebouw op L-vormige plattegrond, van okerkleurige Hollandse baksteen met één bouwlaag onder plat dak, afgezet met keramiektegels. Kenmerkend zijn de rondingen van de gevels aansluitend bij het 'Nieuwe bouwen' in Nederland en de brede vensterregisters met stalen kozijnen aangebracht in het muurvlak. Beglaasde deur onder betonnen luifel.

Op de opvallende ronding rechts onder het hooggeplaatst horizontaal raam van het vroegere laboratorium bevindt zich nog het opschrift: 'INWENDIGE ZIEKTEN' in zwarte metalen letters. De linkerhoek wordt gevormd door een uitspringende gebogen vensterpartij waar zich de vroegere consultatieruimte van de dokter bevond. Aan de rechter zijgevel zijn fietsenrekken voorzien onder een betonnen luifeltje. Enkel aan de achtergevel werden in de loop der tijd enkele transformaties aan gebracht die echter op zeer oordeelkundige wijze gebeurden. Er werd een deur naar de tuin aangebracht waarbij de horizontaliteit van de raamopdeling behouden bleef en alle ramen werden vernieuwd en voorzien van dubbel glas.

Opmerkelijke plattegrond en mobilair, hier even belangrijk als het exterieur. Sober en zeer rationeel ingericht interieur met centrale hal met doorgang naar de verschillende efficiënt geordende kamers. Granito vloerpatroon ingedeeld in geometrische vlakken, ontworpen door medewerkers van H. van de Velde, E. Delvaux en M. Gérard tevens ontwerpers van het metalen meubilair: het bureau, de ingewerkte bibliotheek, een klasseermeubel en toonbank. Het vroegere laboratorium werd met behoud en respect van de vroegere installaties omgevormd tot keuken. Ook de kleinste details als deurklinken en schakelaars en het sanitair bleven behouden in het nu tot privé-woning ingericht gebouw.