erfgoedobject

Parochiekerk Sint-Amandus

bouwkundig element
ID
38681
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38681

Juridische gevolgen

Beschrijving

Neogotische kerk naar ontwerp van architect J. Goethals ter vervanging van de oude en te klein geworden kerk iets meer zuidwaarts gelegen nabij de oude Schelde en waarvan nu enkel de toren rest. Sinds 1900 werden pogingen ondernomen door pastoor De Coninck voor de bouw van een nieuwe kerk op grond geschonken door graaf de Lichtervelde. Eerstesteenlegging in 1912. Nog voor de voltooiing zwaar beschadigd tijdens de Eerste Wereldoorlog. Heropbouw in 1923-27 en inwijding in 1933.

Vrij imposante neogotische bakstenen kruisbasiliek met hoge westtoren, ingeplant op een recent heraangelegd kerkplein aan de Steenweg. De plattegrond ontvouwt een driebeukige kruisbasiliek van vijf traveeën met uitspringende westtoren, transeptarmen van twee traveeën en driebeukig koor van drie traveeën, hoogkoor met vijfzijdige sluiting, polygonale doopkapel aangebouwd tegen eerste noordelijke travee, traptoren tegen zuidelijke travee, ten noorden en ten zuiden sacristieën. Baksteenbouw met schaarse verwerking van natuursteen voor plint, waterlijsten, dekstenen en maaswerk, afgedekt met leien daken. Vierkante westtoren met vier geledingen en op elkaar gestelde versneden steunberen. Spitsboogportaal met archivolten, hoog spitsboogvenster met tracering naar gotisch patroon onder waterlijst op de tweede geleding, klein spitsboogvenstertje en tootbogen op de derde geleding en luikamer met spitsboogvormige galmgaten met bekronend uurwerk onder de hoge naaldspits, geflankeerd door kleine spitsen op de vier hoeken. Rechts aangebouwd rond traptorentje tot de derde geleding.

Midden- en zijbeuken verlicht door spitsboogvensters met tracering naar gotisch patroon tussen versneden steunberen. Noordzijde met vijfzijdige doopkapel onder tentdak in eerste travee. Uitspringende zijportalen met puntgevel in vijfde travee van noord- en zuidgevel. Hoge transeptarmen met puntgevels met hoge drielichten onder waterlijst en klein drielicht in geveltop. Vijfzijdig koor met hoge spitsboogvensters.

Interieur

Ruim en helder interieur met basilicale opstand. Drie beuken geleed door arduinen zuilen op achthoekige sokkel met bakstenen spitsboogarcade. Overwelfd met kleurige bakstenen kruisribgewelven met natuurstenen ribben rustend op bakstenen diensten op kapiteeltjes en siergewelf boven de kruising. Bovenmuren geschilderd in imitatienatuursteen verrijkt met sjablonenbeschildering en friezen rondom de bogen. Zijbeuken afgewerkt met houten lambriseringen.

Mobilair

Grotendeels afkomstig van de oude parochiekerk. Schilderijen: Mystiek huwelijk van de Heilige Catharina en de Heilige Amandus van Maastricht, toegeschreven aan G. De Craeyer (17de eeuw); Kruisafneming door A. Van den Heuvel (17de eeuw); Golgotha toegeschreven aan O. Van Veen (circa 1600). Beeldhouwwerk: twee 19de-eeuwse beelden van Heilige Barbara en Heilige Franciscus Xaverius in gepolychromeerd hout. Hoofdaltaar door J.B. De Pauw (Dendermonde) in neoclassicistische stijl van marmer en hout, 1859. Zijaltaren door D.E. Latte (Gavere) in neogotische stijl van marmer en hout, eveneens van 1859. Eiken 18de-eeuwse lambriseringen in zijbeuken. Eiken communiebank door De Rycke (Gent) gedateerd van 1858. Eiken kansel van 1864 naar ontwerp van J. de Bryenne en uitgevoerd door Delestré (Geraardsbergen), met onder de kuip beelden van Heilige Amandus van Maastricht, de Heilige Bavo en de Heilige Berlindis. Eiken 18de- en 19de-eeuwse biechtstoelen. Marmeren 19de-eeuws doopvont. Kruisweg geschilderd door A. Trulin (Gent) in 1863. Grafsteen van C. de Scheppere, raadsheer van keizer Karel en heer van Eke en zijn echtgenote E. Doncke van Doornikse hardsteen, vernield in beeldenstorm en vernieuwd in 1588.

  • Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, dossier 1500.
  • Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, Plans, nummer 252. Pastorie Eke, Liber Memorialis.
  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten in de Provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 2, Gent, 1864-1870, p. 28-45.
  • VANDENBUSSCHE - VAN DEN KERKHOVE C. - VERSCHRAEGEN H., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen, Provincie Oost-Vlaanderen, Brussel, 1975, p. 22-24.

Bron: BOGAERT C. & LANCLUS K. 1991: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Gent, Kantons Deinze - Nazareth, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 12n3, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Amandus [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38681 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.