Brouwerijcomplex Hooghuys annex herberg in traditionele stijl, in kern teruggaand tot de 16de eeuw met een belangrijke uitbreiding in de 19de eeuw.

Historiek

De eerste archivalische sporen van het Hooghuys of Withuys gaan terug tot 1685 wanneer Pauwel Van Hemelrijck en Maria Van den Abeelen het pand van baron de Hemptine huurden. Hun zoon Philippe en kleinzoon Peeter huurden beiden van Catharina van Cotthem. In 1769 kon Peeter het pand met brouwerij, stokerij, huis en stallen uit haar nalatenschap kopen. In 1888 verhuurde Jozef Juliaan Van Hemelrijck de brouwerij Hooghuys aan zijn neef Bartholomeus Hanssens. In 1893 werden een nieuw bakstenen brouwerijgebouw en een magazijn opgericht. Vier jaar later kwam de toenmalige eigenaar Victor De Wael zelf op de brouwerij wonen en het huurcontract werd stop gezet. Bartolomeus richtte verder in de straat zijn eigen brouwerij op, nu bekend als Geuzestekerij Hanssens. Weduwe de Wael verhuurde na 1900 de brouwerij zonder groot succes en de Eerste Wereldoorlog betekende de doodsteek voor de brouwerij. In 1917 werd het goed verkocht aan onderpastoor van Herck die er een sociaal parochiaal centrum inrichtte.

Beschrijving

Het brouwerijcomplex bestaat uit een koer met ten noordoosten het 16de-eeuwse Hooghuys en ten noordwesten een brouwerij uit 1893.

Het Hooghuys klimt voortgaande op de jaarankers in de linkse zijgevel op tot 1516, doch werd doorheen de tijd sterk aangepast. Gelet op de doorlopende kroonlijst en noklijn vormde het voorheen vermoedelijk één geheel met het naastgelegen, sterk aangepaste pand (Vroenenbosstraat 4).

Het huidige Hooghuys telt vier traveeën en twee bouwlagen onder een leien zadeldak tussen aandaken met vlechtingen en schouderstukken. De lijstgevel vertoont alle kenmerken van een traditionele bak- en zandsteengevel, speklagen, steigergaten en de vensteromlijstingen. De oorspronkelijke ordonnantie is in de voorgevel en zijgevel nog herkenbaar, maar de muuropeningen werden in de loop der tijden gewijzigd, zie de bouwnaden en resten van vroegere natuurstenen omlijstingen. De rechthoekige vensters hebben op de benedenverdieping hardstenen lateien. Doken wijzen er op dat ze beluikt waren. De bovenvensters hebben een houten latei. De huidige voordeur heeft een vlakke hardstenen omlijsting; links naast de deur bleef de natuurstenen aanzet van een korf- of rondboogdeur (?) bewaard.

In de achtergevel zijn op de bovenverdieping twee vensters onder houten lateien zichtbaar met erboven in natuursteen gevatte steigergaten.

In de zuidelijke topgevel bleven deels gedichte kloosterkozijnen in een omlijsting van natuursteen bewaard en werd een gedenksteen ingemetseld "tot 1918 was het hier gedurende tweehonderd jaren de brouwerij van Hemelryck genaamd 'het hoochuys'".

Dwars op het oude volume stonden al nutsgebouwen voor 1833. Ze werden gesloopt in 1893 en vervangen door een nieuw bakstenen brouwerijgebouw en magazijn. Het brouwerijgebouw telt twee bouwlagen onder een zadeldak. Het koppelgebouw onder plat dak heeft kloostervensters met hardstenen bovendorpels en twee ronde torens. De grote vleugel werd wellicht in de 20ste eeuw verbouwd gezien het verschil in baksteen tussen beneden- en bovenverdieping. Binnenin bleef op de gelijkvloerse verdieping de structuur met gietijzeren zuiltjes en bakstenen troggewelven met metalen I-profielen bewaard.

Breedhuis met twee bouwlagen en een zadeldak (pannen), met een naderhand verbouwde kern in traditionele bak- en zandsteenstijl, die volgens de aangegeven jaarankers en de zijgevel zou opklimmen tot 1516. De voor- en linkerzijgevel behouden sporen van de oorspronkelijke ordonnantie: speklagen, steigergaten en arkosen omlijstingen van halfkruisvensters.

Ingemetselde gedenksteen in de zijgevel: "tot 1918 was het hier gedurende tweehonderd jaren de brouwerij van Hemelryck genaamd 'het hoochuys' ".