erfgoedobject

Cellebroedersklooster

bouwkundig element
ID
3894
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/3894

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Cellebroedersklooster
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • omvat de aanduiding als beschermd monument Cellebroedersklooster
    Deze bescherming is geldig sinds

Beschrijving

Voormalig Godshuis der Heilige Drievuldigheid, later cellebroedersklooster en heden (1982) klooster van de zusters franciscanessen.

De cellebroeders namen hier hun intrek in 1614. In 1710 bouw van het huidige klooster, in 1727 oprichting van de kapel, voltooid in 1730. In 1755 moesten de broeders een deel van hun grond af- staan voor de bouw van de huidige Dossinkazerne (ten oosten van het kloostercomplex). In 1798 moeilijkheden met de Franse bezetter, klooster verkocht en in 1801 opnieuw aangekocht door de broeders. Een groot deel van het kerkmeubilair was echter verdwenen. Sedert 1908: klooster der zusters franciscanessen. Westelijke kloostervleugel heden in gebruik als jeugd- en buurthuis.

Huidig complex van vier kloostervleugels ingeplant rondom een rechthoekige binnenplaats met in het zuidoosten de kapel en sacristie; in het noordwesten de nieuwe bouw van de Maria-Assuntaschool gesticht in 1958. Ten oosten een grote tuin met schoolvleugel ten noorden, centraal gelegen L-vormig dienstgebouw en nieuwe kloostervleugel ten zuiden. Het geheel is opgetrokken uit baksteen met verwerking van zandsteen en arduin.

Eenbeukige kapel

In barokstijl met classicerende inslag. Eenvoudig rechthoekig grondplan met naar het oosten gericht koor. Gebouw onder leien zadeldak (nok parallel aan de straat) met houten zeskantige dakruiter onder ingesnoerde naaldspits. Zuidgevel aan de straat op zandstenen sokkel, geritmeerd door zandstenen pilasters op geblokte basis. Links poorttravee met zandstenen parement gemarkeerd door barokke rondboogpoort in geringde arduinen schouderboogomlijsting met sluitsteen en jaartal 1723, flankerende driekwartzuilen op vierkante basis; gekornist entablement met bekronende siervazen waartussen rondboognis met beeld van de heilige Antonius. Deels gerestaureerd boven1icht in uitgewerkte arduinen omlijsting; houten poort met fraaie makelaar; dakkapel met driehoekig fronton. In de drie overige traveeën: rondboogvensters in geprofileerde arduinen omlijsting met in de druiplijst opgenomen sluitsteen. Noordgevel van twee zichtbare traveeën met gelijkaardige vensters.

Interieur: volledig gemoderniseerd. Oorspronkelijk kruisgewelf met gordelbogen en pilasters bleef bewaard boven een schijnplafond en draagt het jaartal 1730.

Eigenlijk kloostercomplex

Vier vleugels van twee bouwlagen onder aaneengesloten leien zadeldaken, oostvleugel onder een mansardedak, rondom een rechthoekige binnenplaats. Straatgevel aan de Nokerstraat: eertijds bepleisterde gevelwand, bestaande uit de zijgevel van de westvleugel en de nagenoeg blinde straatgevel van de zuidvleugel. Zijgevel van drie traveeën gemarkeerd door getoogde benedenvensters in geprofileerde zandstenen omlijsting (grijsgeschilderd) met oren en neuten op bladerwerkconsoles; bovenvensters in vlakke arduinen omlijsting met schelpvormige sluitsteen. Centrale barokke korfboogpoort in arduinen geringde omlijsting geflankeerd door pilasters met verdiepte schachten. Bekronende rondboognis met beeld van de heilige Franciscus tussen voluten en siervazen; gevelsteen met opschrift "S. Alexi ora pro nobis"; groengeschilderd houtwerk met gesculpteerde makelaar met heiligenfiguur. Kroonlijst onderbroken voor centraal dakvenster in uitgewerkte arduinen korfboogomlijsting; gebogen fronton bekroond met siervaas; schelpmotief in het boogveld.

Straatgevel van zuidvleugel op gepikte plint met zes getraliede kleine rechthoekige bovenvensters, zandstenen onderdorpels en lateien; steigergaten en schouderboogvormige dakvensters. Gevels aan de binnenplaats: zeven of acht traveeën op gepikte plint: latere (?) korfboogvormige bendenvensters met groen glas in lood; getoogde bovenvensters in vlakke arduinen omlijsting onder geprofileerde druiplijst met sluitsteen.

De noordvleugel wordt gemarkeerd door een centrale rondboogpoort met zandstenen rechtstanden en imposten; houten poort met gesculpteerde makelaar; recent bijgebouwde verdieping. Zuidvleugel: tussen derde en vierde travee arduinen vermelding "B.F. Van Creynhem P. van dit Convent A° 1710".

Aan de tuinzijde: volledig aangepaste gevel van de noordvleugel van tien traveeën. Gevel van de oostvleugel met tien traveeën; roodbeschilderde en opnieuw gevoegde baksteen; getoogde vensters in vlakke gecementeerde omlijsting met arduinen onderdorpels; vier centrale traveeën onder driehoekig fronton met oculus; twee houten dakkapellen.

Noordoostelijke hoek van het kloostercomplex gevormd door aangepast hoger gebouw met oudere kern (zie steile dakhelling, linkertuitgevel en rechterpuntgevel op schouderstukken, behoudenzandstenen druiplijsten, hoek- en negblokken, muurbanden).

Interieur: bewaarde, soms overschilderde stucplafonds uit het eerste kwart van de 18de eeuw; korfboogdeuren uit het eerste kwart van de 18de eeuw, meestal in bepleisterde schouderboogomlijsting met sluitsteen; in eetzaal en salon (in de oostvleugel) twee marmeren schouwen uit de 18de eeuw. Oorspronkelijk dakgebint in goede staat.

Schoolvleugel

Uit de tweede helft van de 19de eeuw in het noorden van de tuin; twaalf traveeën en twee bouwlagen onder een zadeldak; getoogde muuropeningen. In een latere periode werd de benedenverdieping uitgebreid met negen traveeën, in 1973 werd de bovenverdieping eveneens uitgebreid.

Dienstgebouw

Centraal in de tuin: L-vormig dienstgebouw uit de tweede helft van de 19de eeuw; één bouwlaag onder een plat dak, rechthoekige vensters met arduinen lekdrempels.

Recente kloostervleugel

Ten zuiden van de tuin: recente kloostervleugel van twee bouwlagen onder een zadeldak (leien); opgetrokken uit baksteen, natuursteen en hergebruikte zandsteen. Straatgevel van zes traveeën in neotraditionele stijl.

  • RYCKMANS P., Notice historique sur le couvent des Frères Cellites à Malines, Mechelen, 1900.

Bron: EEMAN M., KENNES H. & MONDELAERS L. 1984: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Mechelen, Binnenstad, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 9n, Brussel - Gent.
Auteurs: Eeman, Michèle; Mondelaers, Lydie; Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

De noordelijke gebouwen langs de Edgard Tinellaan zijn eind jaren 1990 gesloopt en werden vervangen door een nieuwbouw. Ook het dienstgebouw in de tuin werd inmiddels gesloopt.

Auteurs: Sys, Annelien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Cellebroedersklooster [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/3894 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.