Teksten van Hof te Hongersveld

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38964

Hof te Hongersveld (herinventarisatie 2013) ()

Historische abdijhoeve met gebouwen uit de 18de eeuw en later, heden in vervallen toestand, gelegen in het natuurdomein "De Wolfsputten". De hoeve was een pachthoeve van de abdij van Groot-Bijgaarden en is ingeplant tussen twee zijtakken van de Molenbeek en langs de oude weg van Anderlecht naar Asse, waarvan de Stationsstraat deel uitmaakt.

Historiek

De naam "Hongersveld" verwijst naar het grotere domein waarvan het een onderdeel is, de sporen hiervan gaan terug tot de 12de eeuw. Het domein Hongersveld gaat volgens Verbesselt zelfs terug tot een Karolingisch domein en is volgens hem mogelijks nog ouder. Het was de eerste hoeve van de abdij van Groot-Bijgaarden die buiten haar eigen muren gelegen was. De hoeve "hof te Hongersveld" werd voor het eerst vermeld in een pachtomschrijving van 1331. Lindemans somt in zijn artikel over de pachthoven van de abdij van Groot-Bijgaarden de verschillende pachters op en beschrijft wat deze pachten inhielden.

De hoeve werd voor een eerste maal afgebeeld op de figuratieve kaart van Philip De Dyn uit 1624 met de goederen van de abdij van Groot-Bijgaarden. De gebouwen zelf gaan terug tot de 18de eeuw, daar de hoeve in 1724 uitbranden. Het woonhuis was door ankers gedateerd in "1728". De huidige hoevegebouwen zijn al weergegeven op het primitief kadaster (1829), met uitzondering van de langsschuur die volgens een kadastrale mutatieschets van 1883 werd aangepast (vergroot of nieuwbouw) en in de jaren 1960 werd vervangen door een open schuur.

Beschrijving

Beschrijving opgemaakt volgens de toestand rond 2000.

Gesloten hoeve uit de 18de eeuw met verankerde witgekalkte bakstenen gebouwen in los verband gegroepeerd rond een (gekasseid) erf. Boerenwoning ten noorden met evenwijdig hiermee ten zuiden een open schuur op de locatie van een in 1963 afgebroken langsschuur. Ten westen aan de straat de ruïnes van een stalvleugel en parallel hiermee ten oosten een ruïne van een vleugel met woning, stallingen en schuur. Erf toegankelijk langs de zuidwestelijke hoek door een ijzeren poort tussen bakstenen- en zandstenen pijlers.

Boerenwoning van zeven traveeën en één bouwlaag onder zadeldak met dakkapellen (nok loodrecht op de straat). Witgeschilderde bakstenen gevels gedateerd door gevelankers "1728". Sporen van de oorspronkelijke kruisvensters in de vorm van zandstenen negblokken en dubbele ontlastingsboogjes boven de muuropeningen. Heden houten lateien en hardstenen lekdrempels. Een (heden verwijderde) rondboogdeur met neuten, imposten, druipsleutel en waterlijst. Zijpuntgevels met aandak, vlechtingen, top- en schouderstukken.

Van de andere gebouwen resten enkel nog de funderingen en kleine muurtjes.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Dilbeek, afdeling I (Dilbeek), 1883/5.
  • COSYN A. 1910: Grand-Bigard. Notice Descriptive, Publication du Touring-Club de Belgique, Brussel, 41-44.
  • LINDEMANS P. 1942: De Pachthoven van de Abdij Groot-Bijgaarden, Eigen Schoon en de Brabander, 25, 97-110.
  • UNIVERSITEIT GENT, VAKGROEP ARCHITECTUUR EN STEDENBOUW, VAKGROEP GEOGRAFIE EN VAKGROEP GESCHIEDENIS 2011: Kijken naar het bebouwde landschap: Ontwikkeling en toetsing van een praktijkgerichte methodologie voor de inventarisatie van erfgoedgehelen, Eindrapport oktober 2011, Gent.
  • VERBESSELT J. 1967: Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, deel VI, Tussen Zenne en Dender V, Geschied- en Oudheidkundig Genootschap van Vlaams-Brabant, Pittem, 260-268.

Auteurs:  Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hof te Hongersveld [online], https://id.erfgoed.net/teksten/144038 (geraadpleegd op ).


Hof te Hongersveld ()

Voormalige aanhorigheid van de Sint-Wivina-abdij te Groot-Bijgaarden. Heden is het een gesloten hoeve met gebouwen uit de 18de eeuw in los verband gegroepeerd rondom de geplaveide binnenplaats.

Eenlaags boerenhuis (nok loodrecht op de straat) van zeven traveeën met een zadeldak (pannen), uitgesneden modillons en dakkapellen, door gevelankers gedateerd 1728. Witgekalkte baksteenbouw met gecementeerde plint. Voormalige kruisvensters met behouden posten van zandstenen negblokken en sporen van dubbele ontlastingsboogjes, doch vernieuwde houten lateien en arduinen lekdrempels. Rondboogdeur met neuten, imposten, druipsleutel en waterlijst van geschilderde natuursteen.

Zijpuntgevels met aandak, vlechtingen, top- en schouderstukken. Stalvleugel aan de straatzijde, afgedekt met een zadeldak (pannen) met klimmende dakkapellen, daterend uit tweede helft van de 18de eeuw; witgeschilderde gevel met gepikte plint, voorzien van steekboogdeuren met holrondbeloop en negblokken. Tweede stal ertegenover, met gewijzigde gevelordonnantie en rechts sporen van een aanzet van een poortstijl op de hoek. Aandak, vlechtingen en topstuk. Op de vierde zijde vervangt een hangaar de sedert 1963 afgebroken langsschuur. Recenter bijgebouw onder zadeldak op de binnenplaats.


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hof te Hongersveld [online], https://id.erfgoed.net/teksten/38964 (geraadpleegd op ).