erfgoedobject

Watermolen

bouwkundig element
ID
38996
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38996

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Watermolen
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Watermolen
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

Eind 18de-eeuwse watermolen op de Pedebeek, heden woonhuis met bijgebouwen.

In 1774 werd in de archieven voor het eerst de behoefte aan een molen in Sint-Anna-Pede vermeld, dankzij de aanhoudende droogte en windstilte konden de molens uit de omgeving niet voldoen aan de vraag om graan te malen. Hierna kwam er vrij snel een molen op de Pedebeek, de eerste molenaar was Jodocus Van Lierde (1748-1803). Graaf de Lalaing kreeg er op 21 maart 1776 het octrooi van de onderslagmolen. In oorsprong was het ook een olieslagmolen. De huidige gebouwen stonden reeds op het primitief kadaster (1930) en in 1889 werd een kleine vergroting en de plaatsing van een stoommachine opgetekend. De molen bleef tot 1911 in bedrijf. In 1936 werd op het kadaster de afbraak van een haakse vleugel geregistreerd en op deze locatie kwam een nieuwe vrijstaande woning (Poverstraat nummer 2). Heden is het bovenslagrad (?) en de moleninrichting verwijderd.

Langgestrekt volume met links de dienstgebouwen, centraal het oorspronkelijke molengebouw en rechts het woonhuis. De loop van de beek was ter hoogte van de molen omgeleid en liep door het molenhuis. Heden loopt de beek enkel nog ten zuiden van de molen langs het woonhuis. De sluis van de molen lag tegenover de molen aan de overzijde van de straat, hiervan zijn nog sporen zichtbaar.

18de-eeuws onderkelderd boerenhuis met latere aanpassingen, van zes traveeën en één bouwlaag onder een leien zadeldak (nok evenwijdig met de straat) met drie dakkapellen. Witgeschilderd bakstenen dubbelhuis met rechthoekige beluikte venster met een hardstenen omlijsting in de eerste travee, in de andere traveeën is de omlijsting witgeschilderd met vrijgelaten hardstenen lekdrempels; vernieuwd schrijnwerk. Twee toegangsdeuren met hardstenen trap. Verschillende bouwsporen zichtbaar met onder andere een houten balk in de eerste travee. Gelijkaardige achtergevel, maar met een grote aangepaste muuropening in de vierde travee.

Molenhuis en dienstgebouw van anderhalve bouwlaag onder een pannen zadeldak. Witgeschilderd molenhuis van twee traveeën met een kwarthol geprofileerde steekboogvormige deuromlijsting en een lang rechthoekig schuifraam onder houten latei en hardstenen lekdrempel. Op de verdieping twee halfronde muuropeningen. Er zijn geen sporen zichtbaar van de oorspronkelijke functie als molen. In de achtergevel zijn er twee kleine rechthoekige en twee kleine halfronde muuropeningen. Sterk gerenoveerde dienstgebouwen van drie (?) traveeën met op de begane grond drie recente steekboogvormige poorten en op de verdieping in de tweede travee en steekboogvormige deur en twee halfronde openingen en in de derde travee een rechthoekige deur en vier ronde openingen. Sterk aangepaste achtergevel met (recent?) afdak onder lessenaarsdak.

  • Kadaster Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Dilbeek, afdeling V (Itterbeek), 1889/8, 1912/29 en 1936/25.

Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Watermolen [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/38996 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.