Hoeve met watermolen met 18de-eeuwse kern, gelegen ten zuiden van de Molenbeek. Ten oosten aan de overzijde van de Molenstraat is nog een klein bekken aanwezig als restant van de voormalige molenvijver of spaarvijver samen met een rij bomen naast de voormalige loop van de Molenbeek.

Historiek

Uit het register van de cijnsplichtigen van de abdij van Sint-Baafs uit Gent is op te maken dat zeker vanaf 1295 een watermolen aanwezig was in Sint-Martens-Bodegem. De molen werd verpacht door de heren van Bodegem en de geschiedenis van de molen valt tot 1749 samen met de geschiedenis van het Castelhof.

De oudste pachtvoorwaarden die men terugvond, dateren uit 1673. Op een figuratieve kaart van 1708 uit het meetboek van het Sint-Janshospitaal van Brussel is de watermolen reeds zichtbaar. In 1737 vestigde zich hier de familie Van Lierde (grote molenaarsfamilie uit West-Brabant). De jaarsteen "A 1738" in de noordgevel wijst mogelijk op een verbouwing in deze periode. Volgens een notariële akte van 1832 werd de molen met toebehoren verkocht aan Hendrik en Franciscus Van Roy (twee zonen van eigenaar Franciscus van Roy). In 1844 werd een aanvraag gedaan voor het oprichten van een oliemolen. Deze zou gebouwd zijn aan de overzijde van de beek in 1852 en al buiten gebruik zijn in 1860. Deze oliemolen is heden afgebroken (op foto’s van 1980 is hij nog zichtbaar). In 1866 werd in de graanmolen een stoommachine geplaatst als hulpaandrijving. Voor deze stoommachine werd er tegen de westgevel van het molenhuis een vierkant volume bijgebouwd (geregistreerd op het kadaster in 1866). De bouw van het zuidelijke bijgebouw werd in 1873 geregistreerd op het kadaster.

De molen werd in 1965 verkocht aan Jan Van den Haute, zoon van de toenmalige huurder en maalder, die er nog steeds woont. Volgens de huidige eigenaar zou de molen tot 1958 op waterkracht gemalen hebben en daarna tot 1968 op elektriciteit. In de jaren 1970 werd de waterval onteigend omwille van de overstromingen bij hevige regenval, de Molenstraat werd hiervoor ook verhoogd.

De sterk aangepaste woning Molenstraat nummer 110 (aan de overzijde van de straat) was waarschijnlijk een aanhorigheid van de molen. Het gebouw werd geregistreerd in 1928 op het kadaster (ingebruikname in 1923 als "huis") en was eigendom van de toenmalige molenaarsfamilie D’Hauwer.

Beschrijving

Hoeve met losse bestanddelen waarvan de gebouwen sterk aangepast werden in de 20ste eeuw. Woning met molenhuis ten noordoosten waarvan het molenhuis het meest noordelijk gelegen is en recentere bijgebouwen ten zuidwesten. De voormalige stallen zijn heden mee opgenomen in de woning.

Witgeschilderde verankerende bakstenen gebouwen met gepikte plint, één bouwlaag onder pannen zadeldaken en een schilddak aan het molenhuis. De woning met molenhuis aan de straatzijde (nok loodrecht op de straat) bestaat uit acht traveeën, waarvan de twee rechtse traveeën in gebruik zijn door het molenhuis. Rechthoekige beluikte muuropeningen; vernieuwd schrijnwerk. De noordelijke zijgevel is opgetrokken uit baksteen en zandsteen en er zijn verschillende bouwsporen en een jaarsteen "A 1738" zichtbaar. In de gevel zitten twee muuropeningen met een houten omlijsting. De achtergevel is sterk aangepast (zie muuropeningen). Achter het molenhuis verschillende uitbreidingen, onder andere het vierkante torenvolume voor de stoommachine (zie mutatieschets 1866/6).

Het metalen bovenslagrad van de molen is verdwenen. In het molenhuis is de molenmechaniek is nog volledig aanwezig, onder andere met molenstenen en aandrijfmechanisme. In de woning is er nog een aangepaste schouw en enkele bewaarde balkenroosterringen.

Sterk aangepaste en recente dienstgebouwen.

Zogenaamde "Molenhoeve", watermolen met historische oorsprong, vermeld sedert de 16de eeuw en voorheen deel uitmakend van de plaatselijke heerlijkheid. Huidige toestand resulterend van een wederopbouw in het derde kwart van de 18de eeuw met latere aanpassingen. Watermolen op de molenbeek, met behouden waterrad en houten molenmechaniek; oudste kern in de zijgevel aan de waterkant, zandstenen onderbouw en ingemetselde gevelsteen A° 1738, en houten kozijnramen. Molenaarshuis met één bouwlaag van zes traveeën onder een schilddak (pannen); bakstenen gebouw met rechthoekige vensters en deur met uitzicht uit de 19de eeuw; doch traditionele kinder- en moerbalkenconstructie en een bakstenen Vlaamse schouw met initialen en jaartal 174. in het schouwijzer; zandstenen keldervensters in de achtergevel. Recentere aanhorigheden rondom het achtergelegen erf.