U-vormig complex dat vroeger als banbrouwerij functioneerde. Viervakkige, bakstenen langsschuur met schilddak en gaaf bewaarde spantstructuur en een 1742 gedateerde, ruim geproportioneerde, bakstenen breedhuis met deels verhoogde begane grond en lage verdieping onder schilddak. Omgeving bestaande uit het erf, de tot woningen omgevormde stalvleugel en de brouwersvleugel, en het achterliggende door bomen omzoomde grasland.

Historiek

Onderaan de Dorpsstraat, vlakbij de Molenbeek ligt de Oude Kam die in 1742-1754 werd opgetrokken door de laatste dorpsheer van Gooik, Lancelot-Ignace de Gottignies.

De kaart van J.J. Caudrellier (1766) toont de voormalige banbrouwerij als een omvangrijk U-vormig, naar de straat geopend complex omkaderd door weiland, boomgaard en een formele tuin. Links van de binnenkoer ligt het dwars op de straat ingeplante woonhuis en de vrijstaande brouwerijvleugel, achteraan een middelgrote langsschuur en rechts de omvangrijke stalvleugel. Wanneer in 1921 A. Cosyn de Oude Kam omschrijft als "une des plus belles qui aient survécu dans notre pays" zijn de brouwerij en de latere distilleerderij niet langer in exploitatie. Rond 1900 was de langgerekte stalvleugel met mansardedak reeds opgedeeld in meerdere woningen (Dorpsstraat 61, (63) en 65). De overige gebouwen waren tot 1946 in gebruik als boerderij en werden nadien omgevormd tot een handel in bouwmaterialen, een functie die behouden bleef tot begin 1980. De aanbouw tegen de achtergevel van het woonhuis dateert van rond 1968. Momenteel doet de Oude Kam – inmiddels eigendom van de gemeente - dienst als politiekantoor en als Ontmoetingscentrum De Cam. De oude brouwerij werd volledig verbouwd. Een nieuwe loods is in gebruik als geuzebrouwerij.

Beschrijving

Momenteel is het U-vormige complex van de straat afgesloten door bakstenen pijlers en een smeedijzeren hekken. Links van de binnenkoer ligt het dwars op de straat ingeplante woonhuis met deels verhoogde begane grond en een halve verdieping, opgetrokken in baksteen (recentere breukstenen plint) onder een licht uitzwenkend, overkragend schilddak (natuurleien) met bepleisterde kroonlijst en twee, met leien beklede dakkapellen met bolbekroning. Centraal in de gevel bevindt zich een hardstenen spiegelboogdeur in een rechthoekige omlijsting met riemprofiel, kwartronde neg, druiplijst, imposten met bouwdatum "Anno 1742", sluitsteen met het wapenschild (drie beukhamers) van de Gottignies en een bekronend bolkozijn. Verder is de voorgevel opengewerkt met drie bewaarde kruisvensters in arkoze van Tubize en drie aangepaste rechthoekige vensters met stijlen in arkoze en hardstenen dorpels. Alle vensters waren oorspronkelijk beluikt.

De linkerzijgevel met twee door arkoze omlijste verticale verluchtingsspleten voor de kelder is blind terwijl de rechterzijgevel schuilgaat achter een nieuwe aanbouw (ter plaatse van de vroegere brouwerij). De achtergevel met oorspronkelijk een klooster- en bolkozijn en kruisvensters wordt grotendeels gemaskeerd door de uitbreiding van rond 1968. De hardstenen steekboogdeur met opschrift "’s heeren bandtcamme" is binnenin bewaard.

De indeling met brede dwarsgang en links en rechts een halfondergrondse, overwelfde kelder met opkamer is wellicht origineel alsook de dragende structuur van moeren kinderbalken en eiken kapgebint. Markant is de balustertrap met langgerekt bordes dat toegang verleent tot de twee opkamers van de linkerwoonhelft alsook het kruisgewelf in één van de achterkamers. Daarnaast getuigen de cementtegelvloeren, de historiserende aankleding van de opkamer links en de marmeren schouw in de opkamer rechts van latere aanpassingen.

Achteraan, aan de noordzijde van de binnenkoer bevindt zich een middelgrote langsschuur, opgetrokken in baksteen met door penanten gearticuleerde gevels, een recentere breukstenen plint en een licht uitzwenkend schilddak (kunstleien) op sober geprofileerde daklijstbalkjes. De hardstenen korfboogpoort in de erfgevel is een latere toevoeging. De hardstenen stijlen en de bakstenen ontlastingsboog in beide kopgevels situeren duidelijk de oorspronkelijke poorten van de langsschuur. Het wapenschild met de drie beukhamers van de Gottignies bovenaan in de erfgevel wijst eveneens op een datering rond het midden van de 18de eeuw. De indrukwekkende dakstructuur met drie spanten bleef intact bewaard. De bevloering bestaat uit een recent geplaatste, gepolierde industriële dekvloer. De erfgevel wordt verlevendigd door enkele fruitbomen in leivorm.

De binnenkoer wordt aan de rechterzijde afgesloten door de langgerekte stalvleugel (1754) voorafgegaan door een betonnen afsluiting. Ingevolge de opdeling in een drietal woningen bleef enkel het uitwendig volume met mansardedak en typerende dakvensters als dusdanig bewaard.

Voormalige banbrouwerij met in U-vorm rondom een binnenplaats opgestelde en heden in meerdere panden verdeelde gebouwen uit de 18de eeuw.

Boerenhuis (nummer 67) met verhoogde begane grond en schilddak (kunstleien) met dakkapellen, gedateerd "Anno/ 1742" op de deurimposten. Baksteenbouw (nok loodrecht op straat) met nieuwe natuurstenen plint. Drie behouden kruisvensters van arkose en drie verbouwde rechthoekige vensters met posten van arkose. Arduinen spiegelboogdeur in een rechthoekige omlijsting van arduin met riemprofiel, kwartronde neg en druiplijst en voorzien van gedateerde imposten en een wapensleutel (de Gottignies); bekronend bolkozijn. Volledig verbouwde achtergevel (1968 en volgende); voordien behouden kruis-, klooster- en bolkozijnen en een steekboogdeur met opschrift "'s heeren bandtcamme" op de latei. In het verlengde, verbouwde aanhorigheid onder zadeldak (pannen en golfplaten); rondboogvenster van arkose, twee arduinen vensters onder mijtervormige latei en een korfbooginrijpoort van arduin. Haakse dwarsschuur (heden stapelplaats) met schilddak (leien), eveneens daterend uit midden 18de eeuw; baksteenbouw met nieuwe plint; korfbooginrijpoort van arduin en wapensteen (de Gottignies) van hetzelfde.

Voormalige dienstvleugel (nok loodrecht op straat) sedert begin 20ste eeuw verdeeld in meerdere panden (nummers 61 en 65) en ingericht als woningen. Eenlaagse baksteenbouw met mansardedak (kunstleien) voorzien van houten dakvensters en gedateerd 1755 op de deursluitsteen van nummer 63; hoge steekboogdeur van arkose met negblokken, imposten en gedateerde sluitsteen; ernaast, een lagere en deels dichtgemetselde gelijkaardige deuromlijsting.