erfgoedobject

Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie

bouwkundig element
ID
39823
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/39823

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie
    Deze vaststelling is geldig sinds

  • is aangeduid als beschermd monument Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is deel van de aanduiding als beschermd stads- of dorpsgezicht, intrinsiek Dorpskern Kampenhout
    Deze bescherming is geldig sinds

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Pastorie
    Deze vaststelling was geldig van tot

Beschrijving

De pastorie is gelegen in een ommuurde tuin met de voorgevel gericht op de kerk. Op basis van een jaartal in de kapconstructie kan de pastorie 1755 gedateerd worden. Als aanhorigheid bleef de oorspronkelijke 17de-eeuwse pastorie bewaard.

18de-eeuwse pastorie

Het betreft een vrijstaand dubbelhuis van vijf traveeën en twee bouwlagen onder een leien schilddak, opgetrokken in traditionele bak- en zandsteenstijl. De pastorie van Kampenhout beantwoordt in hoge mate aan het model van de pastorieën uit het midden van de 18de eeuw: een dubbelhuis met een symmetrisch grondplan – in dit geval niet perfect symmetrisch want de meest westelijke van de vijf traveeën is merkelijk breder dan de andere.

Het gebouw is van baksteen, gecombineerd met witte zandsteen voor de afgeschuinde plint, de speklagen, de hoekkettingen, de steigergaten en de omlijstingen van vensters en deuren. Het classicistische karakter wordt benadrukt door steekboogdeuren met door een tussendorpel verbonden imposten, een sluitsteen en druiplijst in de voor- en achtergevels en steekboogvensters met druiplijst erboven. In de voorgevel bevindt zich een bijkomende deur met gestrekte latei en tussendorpel op consooltjes. Uit de ontlastingsboogjes en de bewaarde aanzetten van kozijnen in andere vensters kan worden afgeleid dat het gebouw er oorspronkelijk meer traditionalistisch uitzag en van kruisvensters was voorzien. Ongewoon zijn de twee geprofileerde, Tudorachtige schoorstenen op de nokuiteinden van het licht gebogen schilddak op geprofileerde houten modillons.

17de-eeuwse pastorie

In de noordwestelijke hoek van de tuin, tegen de Gemeentehuisstraat aan, bleef de oorspronkelijke pastorie als aanhorigheid bewaard: een éénlaags zandstenen gebouwtje onder een pannen zadeldak en met kruiskozijnen, volgens de muurankers daterend uit 1638.

De éénlaagse zandsteenbouw in breuksteenverband met een pannen zadeldak kan door muurverankering gedateerd worden met 1638. Twee kruisvensters met uitspringend middenkalf en latei en een wigvormig ontlastingssysteem zijn opgenomen in een beter gekapt cordon. Van de deur rest slechts het bolkozijn boven de recente garagepoort. Onder de uitspringende latei bevindt zich een centraal dakvenster met consooltjes, in een trapgeveltje met overhoekse top. Links is er een behouden zandstenen trapgevel (acht treden en topstuk) waartegen een in neotraditionele stijl opgetrokken elektriciteitscabine werd gebouwd.

De oorspronkelijke laatmiddeleeuwse plattegrond bestond uit een langwerpig bouwvolume van minstens vijf traveeën (heden drie traveeën), geheel opgetrokken in zandsteen. Uit deze fase resten nog de noordelijke langsgevel (achtergevel) met uitzondering van de gemetselde bakstenen hoekpenant aan de oostzijde. De westelijke kopgevel, de éénbeukige kelder met gedrukt tongewelf en de voorgevel (zuid) is waarschijnlijk oorspronkelijk doorbroken door van west naar oost een kruisvenster, een kloosterkozijn en een gekoppeld kruisvenster onder wigvormige ontlastingssystemen dateren ook uit deze fase. Midden 18de eeuw wordt het deel ten oosten van de bestaande keldertravee van de laatmiddeleeuwse pastorie afgebroken. De huidige oostelijke kopgevel wordt gebouwd op de oorspronkelijk keerwand van de kelder, deels in zandsteen en deels in baksteen (gevelpunt). De omlijstingen in natuursteen en de consoles van de geveldoorbrekingen (inclusief het gevelpuntluik) werden uit de afgebroken constructie gerecupereerd in de nieuwe kopgevelbouw. Het hergebruik van deuromlijstingen uit de oude pastorie in combinatie met beplankte beschotdeuren van hetzelfde 18de-eeuwse type als toegepast in de nieuwe pastorie van 1755 kunnen erop wijzen dat deze verbouwing gelijktijdig met de bouw van de nieuwe pastorie plaatsvond.

Het interieur bevat drie ruimtes gescheiden door twee dwarswanden waarvan de meest westelijk een draagmuur vormt voor de bovenstaande dakkap. De balklaag bestaat uit moer- en kinderbalken, verankerd in het parement van de langsgevels. De kapconstructie wordt gevormd door stapelspanten, onderling verbonden middels de nokgordingen en de flieringen.

  • Archief Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, DB000379, Pastorie, Bouwhistorische studie oude en nieuwe pastorie Kampenhout, 1999.
  • DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2N, Gent.

Auteurs: Van der Veken, Bert
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Aanvullende informatie

In het jaarboek 2015 van heemkring Campenholt werd een artikel gepubliceerd met betrekking tot de pastorie van Kampenhout.

Proces over het behoud van de kleine pastorie (1758), de herindeling van de grote pastorie (vanaf 1857) en koppige pastoors.

  • BEHETS P. & CROON G. 2015: Over de pastorieën van Kampenhout, Heemkring Campenholt, Jaarboek.
Auteurs: Croon, Gerry
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)

Relaties

  • Is deel van
    Pastorie met tuin van de Onze-Lieve-Vrouwparochie


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Pastorie Onze-Lieve-Vrouwparochie [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/39823 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.