Teksten van Hoeve uit de 18de eeuw

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/39923

Hoeve uit de 18de eeuw ()

Aan de straat gelegen, momenteel in twee delen gesplitste hoeve in traditionele bak- en zandsteenstijl (links, ten noordwesten nummer 90; rechts, ten zuidoosten nummer 92), de oudste delen minstens opklimmend tot de 18de eeuw.

Zichtbaar op de Ferrariskaart als U-vormige hoeve, aan de straatzijde afgesloten met een bijgebouwtje en muur. Hierdoor had de hoeve een vrijwel gesloten karakter. Als dusdanig eveneens te zien op de Vandermaelenkaart (circa 1837) en de Atlas der Buurtwegen (1841-1850). De noordwestelijke vleugel (huidig nummer 90) werd aangepast in 1882 (zie jaarankers aan de straatgevel, kadastraal geregistreerd in 1885) door de toevoeging van een woongedeelte aan de straat. De hoeve werd in het begin van de 20ste eeuw in tweeën gesplitst (geregistreerd in 1906). Toen kreeg het bijgebouwtje aan de straatzijde ook de huidige plattegrond. Het gedeelte van dit gebouw gelegen op het perceel van nummer 92, werd afgebroken in 1977, bij de restauratie van nummer 92.

U-vormige hoeve met open zijde naar de straat, rondom gekasseid erf. Beeldbepalend door de ligging rechtover de reeds op de Ferrariskaart aangeduide Amédé Brackestraat. Verankerde gebouwen meestal in traditionele bak- en zandsteenbouw op zandstenen plint. Ten zuidoosten de 18de-eeuwse boerenwoning, ten noordoosten stal (18de-eeuws), ten noordwesten waarschijnlijk 18de-eeuwse schuur met de circa 1906 toegevoegde woning. Toen werd het erf in twee delen gesplitst door een muur die het linkse deel van het erf afsluit. Oorspronkelijk was de hoeve vrijstaand, nu links (noordwesten) opgenomen in de rijbebouwing. Rechts een tuin, van de straat afgescheiden door bakstenen tuinmuur op zandstenen sokkel. De tuin loopt door tot achter de hoeve.

Haaks op de straat ingeplante onderkelderde boerenwoning van negen traveeën en één bouwlaag onder zadeldak met Vlaamse pannen. Erfgevel gemarkeerd door zandstenen steigergaten en muurankers die het jaartal 1749 vormen. Rechthoekige vensters in zandstenen omlijsting met kwarthol profiel, latei op lateiconsoles. Drie zandstenen kloosterkozijnen met dubbel ontlastingsboogje, één kloosterkozijn. Eén dakvenster boven de meest rechtse deur, gevat in een tuitgeveltje met overhoeks geplaatst topstuk, schouderstukken op consoles, steigergat en twee muurankers. Drie deuren: de middelste is rechthoekig, met een zandstenen omlijsting en vast dubbel bovenlicht. De andere twee deuren hebben een rondboogvormige omlijsting; de rechtse (meest zuidelijk, de voornaamste toegang) is blokvormig uitgewerkt waardoor ze een barok uitzicht krijgt, en is op de imposten voorzien van het opschrift "anno 1749". Uiterst links is er een rechthoekige poort ingebracht onder een ijzeren latei. Het schrijnwerk is overal vernieuwd, de vensteropeningen waren oorspronkelijk beluikt. Zijtuitgevels met vlechtingen, schouderstukken op consoles en topstukken (aan de straatzijde uitgewerkt als schoorsteen). De straatgevel heeft bovenaan twee kleine vierkante vensters in zandstenen omlijsting met negblokken, onder een bakstenen ontlastingsboogje. Onderaan twee recenter ingebrachte vensters. De zuidoostelijke gevel heeft eveneens steigergaten en een dakvenster, voorts moeilijk zichtbaar wegens niet toegankelijke tuin.

Achteraan (ten noordoosten) bevinden zich de paardenstallen en schuur. Deze vleugel dateert waarschijnlijk uit dezelfde tijd als de boerenwoning (1749) en werd in tweeën gedeeld door middel van een binnenmuur circa 1906, toen de hoeve gesplitst werd. Mogelijk had deze vleugel oorspronkelijk enkel een stalfunctie, de rechthoekige poort rechts onder metalen latei is van recentere datum. Eén bouwlaag onder half schilddak met Vlaamse pannen. Onregelmatige travee-indeling, met uiterst links (meest noordelijk, op het perceel van nummer 90) momenteel een wagenhuis, en rechts (nummer 92) het stalgedeelte. Staldeuren met segmentboogvormige zandstenen omlijstingen met negblokken, rechts van de staldeuren een ijzeren waterpomp. Zuidoostelijke zijtuitgevel met aandak.

De vleugel ten noordwesten (nummer 90) bestaat uit twee delen: een waarschijnlijk 18de-eeuwse schuur achteraan (noordoosten), en een in 1882 (zie jaarankers) toegevoegd woongedeelte en open opslagruimte vooraan. Bij deze verbouwing werd de schuur wat ingekort (zie zichtbaar spant in huidige buitenmuur van schuur).

Langgestrekte witgeschilderde bakstenen schuur onder noordoostelijk afgewolfd zadeldak met Vlaamse pannen.

Het woongedeelte aan de straat heeft twee traveeën en een afgeschuinde rechtse hoektravee met inkom, twee bouwlagen onder half schilddak met mechanische pannen. Met schijnvoegen gecementeerde lijstgevel, gekarakteriseerd door tot cordon doorgetrokken lekdrempels, eenvoudige spiegelversiering op de borstweringen op de verdieping. De vensters op het gelijkvloers zijn aangepast, op de verdieping licht getoogde vensters in een geriemde omlijsting.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen Kraainem, Sectie A, 1885/6, 1906/4, 1931/20, 1977/13.

Bron: THOMAS H. met medewerking van KENNES H. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Kraainem, Herinventarisatie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB11, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Thomas, Hans
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Thomas H. 2010: Hoeve uit de 18de eeuw [online], https://id.erfgoed.net/teksten/134013 (geraadpleegd op ).


Hoeve ()

Voorheen een gesloten hoeve die nu door middel van een bakstenen muur op het geplaveid erf in twee eigendommen is verdeeld; maakte voorheen, naar verluidt, deel uit van een kloostercomplex waarvan de gebouwen een groot deel van de huidige straat besloegen.

Overluifeld en gecementeerd poortgebouw uit de 18de eeuw, voorzien van een rondboogpoort met imposten, bewerkte sluitsteen en druiplijst. Aan de erfzijde is de doorgang bekroond met een Sint-Antoniuskapelletje gevat tussen zuiltjes met basis, dekplaat en kapiteeltje. Gecementeerd boerenhuis onder schilddak (pannen) door muurankers gedateerd 1882; mogelijk is het een aangepast dienstgebouw. Voormalige langsschuur onder zadeldak (pannen); baksteenmetselwerk met een oude afgeschuinde poortstijl van zandsteen en sporen van vroegere vakwerkbouw.

Boerenhuis (nok loodrecht op straat) met één bouwlaag en een zadeldak (pannen), daterend van 1749 (jaarankers in de voorgevel en opschrift op de deurimposten). Het recent decaperen van de cementbepleistering toont de oorspronkelijke ordonnantie van de bakstenen gevel met zandstenen onderbouw: voormalige zandstenen kruis- en kloosterkozijnen onder dubbele of enkelvoudige bakstenen ontlastingsboogjes, en een mooie barokke rondboogdeur in een geprofileerde en geringde omlijsting van zandsteen met gedateerde imposten, sluitstenen en druiplijst. Nog deels gecementeerde dakkapel afgewerkt met schouder- en overhoeks topstuk, en voorzien van een zandstenen venster met geprofileerde lateiconsooltjes. Aan de achterzijde, een daklijst van uitgesneden houten modillons en dichtgemetselde smalle vensters met uitspringend middenkalf. Gecementeerde zijgevel met schouderstukken en twee topvenstertjes onder uitstekende latei. Aanhorigheden met rondboogdeuren en verbouwde muuropeningen.


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: De Maegd C. & Van Aerschot S. 1975: Hoeve uit de 18de eeuw [online], https://id.erfgoed.net/teksten/39923 (geraadpleegd op ).