erfgoedobject

Gesloten hoeve Onze-Lieve-Vrouwehof

bouwkundig element
ID
40216
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40216

Juridische gevolgen

Beschrijving

Historische gesloten hoeve met rechthoekige binnenplaats waarvan het gebouwenbestand gedeeltelijk opklimt tot de 17de eeuw, aangevuld met volumes uit de 19de eeuw.

Historiek

Volgens J. Verbesselt werd dit hof afgesplitst van het nabij de kerk gelegen Hof van Meuzegem, het primitieve dotatiegoed van de kerk, dat inmiddels is verdwenen. Anderen opteren voor een afsplitsing van het nabij gelegen Hof te Lovegem onder Ossel-Brussegem. De afsplitsing zou gebeurd zijn in de periode 1586-1624. Voortgaande op een akte van 4 april 1701 ziet M. Gillisjans 1671 als vermoedelijk bouwjaar van een nieuwe hoeve; dit jaartal wordt trouwens ook weergegeven op de deurimposten van de boerenwoning en in een gevelsteen met de benaming. Juffrouw Marie Hannecart wordt op dat ogenblik aangehaald als eigenares; er wordt eveneens melding gemaakt van een ...hoffstede deselve heeft affgesmeten ende inde plaetse ghestelt eene formele steene huysinghe met vier plaetsen ter aerde ende gedeckt met schallien beneffens particuliere stallinge voor koyen ende peerden.... Ook de benaming Onze-Lieve-Vrouwhof zou afkomstig zijn van juffrouw Hannecart die een godsvruchtige jonge dochter was met een speciale verering voor de Maagd Maria.

In 1715 werd het pachthof gen. de onse lieve vrouwe hoeve door een openbare verkoop eigendom van prins Eugeen Alexander van Thurn en Taxis. Het betrof ...een schoone en wel gelegen pachthoff met allen edificien, landen, weyden ende bosschen daervan dependerende....

Op de Ferrariskaart van 1770-1778 wordt een hoeve met losse bestanddelen weergegeven met ten oosten een boomgaard met poel. De huidige dreef was toen verder doorgetrokken voorbij de hoeve waardoor de schuur aan de overzijde van de weg lag. De Atlas van de Buurtwegen toont vier losse bestanddelen, een aan elke zijde van het erf.

Na de Franse Revolutie in 1835 verkocht aan de toenmalige pachter Egidius Stuckens. Op het kadaster werd in 1866 een vergroting geregistreerd waarbij het noordoostelijke stalvolume gevoelig wordt uitgebreid naar het noordwesten toe en via een kleine aanbouw verbonden wordt met het woonhuis. Eigenaar op dat ogenblik was 'Egide Martin Stuckens, fermier Wolverthem'. In 1906 werd nogmaals een vergroting geregistreerd waarbij de twee stalvleugels een gevoelige volumewijziging ondergingen. Hun uitzicht van voor de recente renovatie ging vermoedelijk tot deze periode terug. Op dat ogenblik wordt 'Vandenhoute-Stuckens weduwe Phillipus Isabella Ludovikus, rentenierster Merchtem' vermeld als eigenaar. De familie Stuckens bleef eigenaar tot in 1973 toen het goed verkocht werd aan architect-Urbanist Edward De Neys. Vandaag voor een deel ingrijpend gerenoveerd en ingericht als hippisch centrum met bijhorende binnen- en buitenpiste.

Beschrijving

De gesloten hoeve omvat een traditionele boerenwoning ten noordwesten, stallen ten noordoosten en ten zuidoosten en een schuur aan de zuidwestzijde van een gekasseid erf dat ter plaatse van de vroegere mestvaalt met gras is begroeid. De overluifelde inkom, voorheen met ijzeren hek bevindt zich in de zuidelijke hoek tussen de schuur en de stallen, in de as van een vrij lange toegangsdreef die vertrekt vanaf de Lovegemstraat en de Meusegembeek kruist. Het betreft verankerde bakstenen gebouwen van één bouwlaag onder zadeldaken (kunstleien voor de woning, Vlaamse pannen voor de stallen).

Voorheen witgekalkte boerenwoning in traditionele bak- en zandsteenstijl. Ze telt zeven traveeën onder een zadeldak met dakkapel. Kalkzandsteen werd zoals gebruikelijk aangewend voor de onderbouw, de venster- en deuromlijstingen en de steigergaten. De erfgevel in de vorm van een lijstgevel wordt vandaag geopend door eenvoudige rechthoekige vensters met houten lateien en hardstenen lekdrempels, als aanpassing van de vroegere kruiskozijnen; hieraan refereren nog de posten van kalkzandsteen met kwarthol beloop. Het schrijnwerk werd integraal vernieuwd. De licht verhoogde begane grond is toegankelijk via een steektrapje en een rondboogdeur, gevat in een kalkzandstenen omlijsting met kwarthol beloop, imposten 'Anno 1671' en sluitsteen; gelijkaardige bekronende rondboognis met Onze-Lieve-Vrouwebeeldje, als referentie aan de benaming van de hoeve. Hogerop gevelsteen met vermelding Dit is onse/ Lieve Vro/ uwe hof/ 1671. Voormalig laadvenster in de derde travee. De linkse zijtuitgevel vertoont sporen van vlechtingen en een dichtgemetseld kloosterkozijn. In de achtergevel, een rechthoekige deur met bekronend rondboognisje en vernieuwde hardstenen gevelplaat als aan de erfzijde. Voorts een tweetal kleine rechthoekige vensters in kalkzandstenen omlijsting. Bij de inventarisatie in de jaren 1970 waren er binnenin nog bewaarde moerbalken met geprofileerde sloffen, een kelder met tongewelf en een trap van bak- en zandsteen toegankelijk langs het erf. Bij de herinventarisatie kon het interieur niet bezocht worden.

De stalvleugels, vermoedelijk opklimmend tot het begin van de 20ste eeuw, tellen elk vijf traveeën en werden recent ingrijpend gerenoveerd. Het volume bleef bewaard, maar klimmende dakvensters en dakkapellen werden toegevoegd, evenals ruime steekbogige muuropeningen. De kleine steekbogige stalvensters bleven behouden in de buitenzijde van de zuidoostvleugel. Rechthoekige poorten onder ijzeren I-latei in de noordoostvleugel.

Aangepaste, tweebeukige 19de-eeuwse langsschuur van drie traveeën onder zadeldak van golfplaten, gelegen op grondgebied Brussegem. Rechthoekige poort onder houten latei in de noordwestgevel; dagkanten ten dele van kalkzandsteen. Volgens oude inventarisgegevens was er een gevelsteen met jaartal 1838. Traditioneel gebint met oudere, hergebruikte stukken en inscripties op de stijlen, waaronder diverse jaartallen.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten, Meise, afdeling II (Wolvertem), 1866/97, 1906/97.
  • Atlas van de Buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • LEFEVRE J., VERHASSELT L. & T’KINT J. 1978: Geschiedenis van Wolvertem, Affligem, 634-635.
  • GILLISJANS M. 2008: Het Onze Lieve Vrouwhof, Berla 93.

Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gesloten hoeve Onze-Lieve-Vrouwehof [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40216 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.