Diephuis met neobarokke verhoogde halsgevel op de hoek van Grote Markt en Wisselstraat, heropgebouwd door de Stad Antwerpen naar een ontwerp van stadsarchitect André Fivez uit 1950, voltooid in 1951. De overwelfde kelder uit de 15de eeuw bleef bewaard.

Historiek

Het pand waarvan de eerste vermelding opklimt tot 1321, staat vanaf de vroege 15de eeuw bekend onder de naam “Den Luipaert”. Midden 16de eeuw komt de benaming “Den groote Luypaert” voor, midden 17de eeuw “Den gulden Rinck”. Het vermoedelijk traditionele diephuis van vier traveeën en drie bouwlagen, met een overwelfde kelder uit de 15de eeuw, paalde oorspronkelijk aan het huis “Dornicke” op de hoek van Grote Markt en Wisselstraat. Van 1452 tot 1565 was het eigendom van het Meerseniersambacht, dat in 1529 "Den Arend" als nieuw gildehuis verwierven. In de eerste helft van de 19de eeuw onderging het pand een grondige transformatie in neoclassicistische stijl, met een bepleisterde en beschilderde lijstgevel. Jan Frans Van Herck (1824-1903), echtgenoot van Regina Rosalia van Dyck (1818-1888), kocht het pand in 1876 en vestigde er een kunsthandel. Na de sloop van het buurpand voor de verbreding van de Wisselstraat in 1877, liet hij door de architect Frans Stuyck de nieuwe zijgevel optrekken, en het aanpalende achterhuis vervangen door een winkelpand met hoektorentje in neogotische stijl. Zijn kleindochter verkocht beide panden kort na de Tweede Wereldoorlog aan de Stad Antwerpen, die ze in 1950-1951 liet heropbouwen. Stadsarchitect André Fivez ontwierp de neotraditionele zijgevel als pendant van het in 1947-1949 heropgebouwde “Den bonte Mantel” aan de overzijde van de Wisselstraat. Voor de neobarokke voorgevel inspireerde hij zich op de barokke verhoogde halsgevel uit 1654 van de verdwenen brouwerij “De Trouw” aan de Brouwersvliet. Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Vijfhoek op de hoek, naar hier overgebracht in 1931, werd vervangen door een kopie in 1959.

André Fivez trad in 1914 als tekenaar in dienst van de Stad Antwerpen, en volgde in 1946 Emiel Van Averbeke op als hoofdarchitect-driecteur, een functie die hij bekleedde tot zijn pensionering in 1953. Tot zijn belangrijkste nieuwbouwrealisaties behoren het kantoorgebouw uit 1938 op de hoek van Hofstraat en Oude Beurs, de kleuterschool uit 1950-1952 aan de Jan de Voslei, het voormalige Stadsarchief uit 1949-1954 in de Venusstraat en het voormalige Archief en Museum van het Vlaams Cultuurleven uit 1953-1959 in de Minderbroedersstraat. Onder leiding van Fivez werd in 1947-1951 het Museum Plantin-Moretus gerestaureerd. Op de Grote Markt tekende hij in 1950-1953 verder voor de heropbouw van de gevels van “De Meersman”, “De cleyne Wolvinne” en de huizengroep op de hoek van de Maalderijstraat.

Architectuur

Hoekhuis van vier bij tien traveeën onder een zadeldak (nok loodrecht op de straat, leien) met afgesnuite dakkapellen en een getrapt aandak. De verhoogde halsgevel onderscheidt zich door een parement uit witte natuursteen, voorzien van muurankers. Rondboogdeur in een barokke omlijsting uit blauwe hardsteen, met een geprofileerde archivolt op pilasters, een voluutsleutel en een gebogen waterlijst op gestrekte uiteinden en voluten. Verder eigentijdse pui met winkelramen, die doorloopt over de rechter flank van de zijgevel. Registers van kruiskozijnen met kwartholle dagkanten en druiplijsten, op de bovenverdiepingen vanaf waterlijsten. De tweeledige, door waterlijsten en voluten gemarkeerde geveltop wordt bekroond door een driehoekig pseudo-fronton op trigliefen. Een drielicht doorbreekt de eerste geleding, samengesteld uit een rondbogig middenluik met diamantkopsleutel tussen kruiskozijnen, en bekroond door een cartouche. In de tweede geleding, rondboogluik met diamantkopimposten en -sluitsteen omringd door blinde oculi, en omschreven door een booglijst Het vergulde beeld Klimmende Luipaard op het topstuk, is van de hand van de beeldhouwer Frans Claessens.

De zijgevel heeft een parement uit bak- en natuursteen, met een geprofileerde plint en daklijst, speklagen, hoekkettingen, negblokken en steigergaten, voorzien van smeedijzeren muurankers. De middenas wordt gemarkeerd door een twee traveeën breed risaliet, bekroond door een getrapte geveltop van zes treden met overhoeks topstuk. Registers van kruiskozijnen met kwartholle dagkanten en druiplijsten, in de bovenbouw vanaf waterlijsten. In het risaliet, een rondboogdeur in een neobarokke, hardstenen omlijsting met geblokte archivolt en pilasters met leeuwenkoppen, een cartouchesleutel, rozetten in de zwikken, een gestrekte, gekorniste waterlijst, onder een gedeeld bovenlicht. De tweeledige geveltop wordt geopend door een rechthoekig drielicht met lager middenluik, waarboven een rechthoekig luik.

Overkluisde tweebeukige kelder, onderverdeeld in twee beuken met een arcade van vier segmentbogen op witte natuurstenen pijlers, geplaatst op basement met afgeschuinde kanten.

Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw van de Vijfhoek, gaat terug op een oorspronkelijk eikenhouten beeld door Jacob Van der Neer uit 1742, opgesteld op de hoek van Lombardenvest en Korte Gasthuisstraat, en naar hier overgebracht in 1931. De Stad Antwerpen verving het beeld in 1959 door een kopie uit lindehout van Leopold Van Esbroeck. Deze werd in 1992 opnieuw vervangen door het huidige polyester exemplaar van Mariette Coppens. De Madonna draagt het Kind op rechterarm en de vergulde scepter in linkerhand, beiden met kroon en zwierig gedrapeerd. Zij staat op een maansikkel en vertrappelt de slang, die kronkelt rond een wereldbolvormige sokkel, versierd met vergulde sterren en een wolkendek. Metalen baldakijn met een vergulde sterrenband en een bolornament.