erfgoedobject

Den gulden Boom

bouwkundig element
ID
4044
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4044

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Den gulden Boom
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Bank- en woongebouw in neobarokstijl, gebouwd in opdracht van de bank Gemeentekrediet van België, naar een ontwerp door de architect Frank Blockx uit 1963, voltooid in 1965.

Historiek

Het pand wordt voor het eerst vermeld in 1346 als ”Den Boom”, en draagt vanaf 1521 de naam “den gulden Boom”. Het betrof een traditioneel diephuis van vijf traveeën en drie bouwlagen, vermoedelijk met een trapgevel, uit de 16de eeuw. Van omstreeks 1800 dateerde de laatclassicistische poortomlijsting. De drukker Tobias Joannes Janssens, uitgever van de krant "L’Escaut" liet in 1851 de geveltop vervangen door een vierde bouwlaag, en in 1854 de begane grond door een winkelpui, telkens door de aannemer Sebastianus Van Ek. In opdracht van Jan-Tobias Brohart, werd het pand gesloopt voor de bouw van een burgerhuis in neoclassicistische stijl, met poortrisaliet, erker, gebroken fronton en mansardedak, naar een ontwerp door de architect Henri Thielens uit 1892. Dit huis, in 1902 gehuurd door de Stad Antwerpen als het kantoor voor de stadsbouwmeester, maakte op zijn beurt in 1963-1965 plaats voor het huidige bank- en woongebouw. Het oorspronkelijke programma omvatte een bankfiliaal met raadszaal en keuken op begane grond en eerste verdieping, en een duplexwoning op de tweede en dakverdieping.

Frank Blockx liet zich in 1907 als debuterend architect opmerken met het statige neorenaissancehotel, dat hij voor zijn vader de componist Jan Blockx realiseerde in de Sint-Jozefstraat. Ook tijdens de rijpe jaren 1930 droegen individuele woningen als het met het hotel Colignon verwante hotel Monet en het hotel Van Thiel aan de Jan Van Rijswijcklaan, de voorkeur van de architect uit voor historiserende stijlen. Uit deze periode dateert ook imaginaire historische stadje "Vrolijk België", een populaire attracties op de Wereldtentoonstelling van 1930 in Antwerpen, dat Blockx samen met architect Joseph de Lange uittekende. Tezelfdertijd ontplooide de architect, die tot op hoge leeftijd actief was, een zakelijke art deco in zijn ontwerpen voor appartementsgebouwen.

Architectuur

Diephuis van drie traveeën en drie bouwlagen onder een zadeldak (nok loodrecht op de straat, leien). De verhoogde halsgevel heeft een parement uit witte natuursteen, op een pui uit blauwe hardsteen. Horizontaal geleed, is de opstand opgebouwd uit drie registers van rechthoekige vensters met pilastergeleding. De tweede verdieping onderscheidt zich door Ionische kapitelen en balustraden in de twee middentraveeën. Deur en bovenlicht in spiegelboogvorm, in een geriemde omlijsting met voluten, sluitstenen en een gebogen waterlijst op gestrekte uiteinden. De tweeledige, door entablementen, voluten en siervazen gemarkeerde geveltop, wordt bekroond door een gebogen pseudo-fronton. Rechthoekige vensters tussen pilasters in de eerste geleding, omlijste rondboognis met het bouwjaar “1965” in de topgeleding, waarin het beeld de Stenen Man van Gent, het embleem van het Gemeentekrediet van België. Het geveldecor bestaat verder uit een reeks van vijftien, deels gepolychromeerde gemeentewapens, waaronder de steden Antwerpen, Mechelen, Turnhout en Lier.

  • Stadsarchief Antwerpen, 18#45190, 18#45883, 1851#509, 1854#241 en 1892#1438.
  • ASAERT G. 2005: Honderd huizen aan de Grote Markt van Antwerpen. Vijf eeuwen bewoningsgeschiedenis, Zwolle en Antwerpen, 370-373.

Auteurs: Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Den gulden Boom [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/4044 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.