Parochiehuis uit het derde kwart van de 19de eeuw, ook "den Bouw" genaamd.
Historiek
Het parochiehuis werd opgericht door het genootschap "Sint-Vincentius a Paulo". Dit genootschap, ontstaan uit de katholieke beweging in Overijse, werd onder andere mee opgericht door de familie de Le Hoye (zie kasteel Isque). Pastoor Van Nuvel van de Sint-Martinusparochie had de grond gekocht van vishandelaar Jean Baptiste Demé en werd eigenaar van het gebouw. Het gebouw was volgens de literatuur klaar op 26 december 1865. Maar volgens de dateringsteen en de kadastrale mutatiestaat in 1863: "Aen/ den H. Vincentius a Paulo/ 1863". Het werd de basis van de vrije bibliotheek van Overijse als "Parochiale bibliotheek van Overyssche".
Bij zijn overlijden in 1868 schonk pastoor Van Nuvel het parochiehuis aan zijn gewezen onderpastoor Petrus Franciscus Silvercruys (1818-1900), medestichter en bezieler van het genootschap van Sint-Vincentius a Paulo en van de vrije bibliotheek en pastoor in Leefdaal. Na diens overlijden in 1900 werd het eigendom van de familie de Le Hoye. In 1938 werd de naam van de bibliotheek gewijzigd in "Sint-Martinusbibliotheek" door onderpastoor Jozef Van Aken die toen bibliothecaris werd. De bibliotheek zal in 1939 door de gemeente worden aangenomen en dus gesubsidieerd. In 1973 nam de gemeente de bibliotheek volledig over.
Het gebouw bood ook meermaals onderdak aan de vrije scholen in de gemeente. Rond 1870 gebruikt door de zusters van "Les Filles de l’Immaculée Conception de la très Sainte Vierge Marie" als bewaarschool. Eveneens een tijd gebruikt voor de pas opgerichte katholieke vrije school van de Sint-Martinusparochie in Overijse centrum voor jongens vanaf 1879. Vanaf het schooljaar 1884-1885 ging de vrije school samen met de gemeentelijke school verderop in de Heuvelstraat. Rond 1900 was de huishoudschool van juffrouw Deveen (niet gesubsidieerd of aangenomen) er gevestigd.
Beschrijving
Bakstenen gebouw op een rechthoekige plattegrond van drie traveeën en drie bouwlagen onder een pannen schilddak (nok loodrecht op de straat). De huidige cementering van de voorgevel is recent.
De begane grond is voorzien van rechthoekige muuropeningen met hardstenen dorpels en een deur in een vlakke hardstenen omlijsting, verdiepingen met rondboogvensters met bewaarde ijzeren roeden. De dorpels van de eerste verdieping lopen door over de gevel als cordon. Verder wordt de gevel gekenmerkt door twee rondboognissen met een hardstenen omlijsting en een tot puntgevel verhoogde middentravee met oculus.
- Kadasterarchief Vlaams-Brabant, Mutatieschetsen en bijhorende mutatiestaten Overijse, Afdeling IV (Overijse), 1864/17.
- VAN SAN. P. 2007: Het Onderwijs en de Scholen in Overijse in de negentiende eeuw, XXVIIste bijdragen tot de geschiedenis van het land tussen IJse en Lane, Leuven, 33, 63, 67-73, 124-125.
- VAN SAN. P. 2011: De geschiedenis van de vrije parochiale bibliotheek van Overijse, Zoniën 35.4, 211-226.