Eclectische brouwerswoning uit begin 20ste eeuw met erachter gelegen 19de-eeuwse brouwerijgebouwen, aangepast in de eerste helft van de 20ste eeuw. De woning aan de straat is zeer decoratief uitgewerkt met verschillende soorten steen en met sgraffitopanelen. De brouwerijgebouwen liggen gegroepeerd rond een binnenplaats ten zuidoosten van het dorpscentrum en ten noorden tegen de IJse. De brouwerij werd tijdens het interbellum gekocht door de familie Lootvoet die er bekend werd door het brouwen van Leffe.  

Historiek

Het is niet bekend tot wanneer het complex op deze locatie teruggaat. Op de site is sinds midden 19de eeuw een brouwerij aanwezig.

Tijdens de opmaak van het primitief kadaster (circa 1825) was er al een nagenoeg gesloten complex aanwezig in handen van Jean Taymans bestaande uit een huis en een oliemolen. Midden 19de eeuw zal Albert Taymans er een schuur en een brouwerij bijbouwen. Een vergroting werd kadastraal geregistreerd in 1879 in eigendom van Philippe Rorvies (Rowies?) – Taymans, hieruit kunnen we afleiden dat naast de brouwerij ook de oliemolen nog aanwezig was. Beide waren gelegen tegen de IJse. Pas eind 19de eeuw verdween de molen.

Begin 20ste eeuw werd de brouwerij overgekocht door Louis La Haye en Mathilde Van de Velde. Het hele complex stond op dat ogenblik geregistreerd als brouwerij met uitzondering van de tegen de Waversesteenweg gelegen woning. Ze vergrootten de brouwerij en doopten de naam om tot "Brasserie de la Fontaine". Er werd voornamelijk Lambiek (Geuze) en tafelbier gebrouwen zoals in andere brouwerijen uit de omgeving. Rond 1905 werd er de grote nog bestaande brouwerswoning aan de Waversesteenweg gebouwd en de brouwerij werd aangepast.

In 1922 kocht Albert Lootvoer, een brouwer afkomstig van Beveren aan de IJzer, de brouwerij over van Louis La Haye. Hij liet de naam wijzigen in "Brouwerij Lootvoet". Op het einde van het interbellum zal Lootvoet terug veranderingen laten uitvoeren aan de brouwerijgebouwen. Hierbij ondergingen de bedrijfsgebouwen grote wijzigingen en werd de binnenkoer vergroot tot zijn huidige vorm. Volgens de literatuur werden de gebouwen pas na de Tweede Wereldoorlog verbouwd. Hierbij werden ook nieuwe gebouwen opgetrokken om meer ruimte te hebben en werd de binnenkoer vrijgemaakt van gebouwen zodat hier ook meer ruimte ontstond. Volgens het kadaster gebeurde dit laatste dus al voor de oorlog.

Op de site was zeker tot aan de Tweede Wereldoorlog een mouterij aanwezig. Na de oorlog ging de brouwerij ook speciaal bieren brouwen om de concurrentie aan te gaan met de pilsbieren. Zo gingen de broers Albert en Paul Lootvoet vanaf de jaren 1950 Leffe brouwen. Het brouwen van een abdijbier onder de naam van een bekende abdij was een goede verkoopstrategie en de verkoop kende een sterke opgang. Om de naam te mogen dragen werd in  1954 de NV Brasserie de l’Abbaye de Leffe opgericht. Tot 1977 of 1980 zal Lootvoet Leffe brouwen, maar wel in samenwerking met brouwerij Stella Artois die brouwerij Lootvoet sinds 1954 in zijn groep had opgenomen.  

De installaties werden in 1980 na stopzetting verkocht , met uitzondering van de koperen koepel van een mengketel, nu geïnstalleerd als herinnering op de binnenkoer.

Op een oude prentkaart is te zien dat er links naast de brouwerswoning een poortdoorgang was naar de achterliggende brouwerijgebouwen. Deze doorgang was in een zelfde stijl opgetrokken als de woning en had een trapgevel met nis. Het L-vormig volume aan de IJseweg nummer 2 werd in de jaren 2000 volledig gesloopt en heropgebouwd. De resterende brouwerijgebouwen zijn allemaal gerenoveerd en omgevormd tot appartementen.  

Beschrijving

Eclectische brouwerswoning gelegen aan de Waversesteenweg. Onderkelderd dubbelhuis van drie traveeën en twee bouwlagen onder mansardedak met drie dakvensters onder driehoekig fronton. Baksteenbouw op een breukstenen plint met plastisch zeer sterk uitgewerkte gevel met gebruik van witsteen en blauwe hardsteen voor de decoratieve elementen. De gevel wordt geritmeerd door drie verdiepte velden tussen lisenen die met elkaar verbonden worden door een boogfries uit blauw en rood gekleurde stenen. De gevel wordt verder verlevendigd met witstenen en blauwe hardstenen banden en witstenen diamantkoppen op de lisenen. De rechthoekige muuropeningen op de begane grond zitten in een decoratief uitgewerkte hardstenen omlijsting. Het spaarveld onder de gekleurde rollaag is opgevuld met sgraffito. De bewaarde vleugeldeur met bovenlicht wordt bekroond door een hardstenen balkon op voluten. De muuropeningen van de verdieping zijn steekboogvormig op een hardstenen lekdrempel op voluutvormige consoles en hebben een rollaag uit blauwe en rode steen met witte hoekstenen en sluitsteen. Op de borstwering onder de muuropeningen zijn sgraffitopanelen aangebracht. Vernieuwd schrijnwerk naar oud model. Uitgewerkte kroonlijst met blokmotief op schoorstukken en met onder andere diamantkopmotieven. Tussen de schoorstukken bevinden zich kleine sgraffitopanelen. Sobere achter- en zijgevel met rechthoekige muuropeningen en witgeschilderde (?) banden.

Het interieur van de brouwerswoning is deels gekend aan de hand van foto’s van tijdens de verbouwing tot appartementen in de jaren 2000. Op de begane grond is het schrijnwerk van de deuren bewaard. De gang heeft een rijke uitwerking met stucwerkomlijstingen. De plafonds zijn voorzien van rijk uitgewerkte stucomlijstingen en rozetten. De leefruimte wordt opgedeeld door gecanneleerde zuilen met Korinthisch kapiteel. Verder zijn er nog bewaarde schouwmantels met hierboven spiegels. Er was een ruimte met bewaarde muurschilderingen, met onder andere de spreuken: "Oost West t’ Huis Best", "Met Wien men Verkeert wordt men Geerd" en "Luiheid Verarmt Arbeid Verwarmt". Eén foto toont ook een bewaarde mozaïekvloer (hal?).

De brouwerijgebouwen rond een gesloten binnenkoer zijn gelegen in het binnengebied ten westen van de woning. Witgekalkte gebouwen van baksteen onder pannen zadeldaken, al dan niet afgewolfd, met gewijzigde rechthoekige muuropeningen. In de noordoostelijke hoek van de binnenplaats is op een verhoog tegen de muur een halve brouwketel opgesteld die refereert naar de voormalige brouwerij. Het dak van de zuidelijke vleugel tegen de IJse heeft nog zijn zadeldak met luchtstraat refererend naar de voormalige brouwerij of mouterij. In de inventaris van 1975 werd melding gemaakt van een datering "1905" onder een brouwersmotief in de gevel. Deze datering is mogelijk verwijderd.

Witgekalkte gebouwen van baksteen onder pannen zadeldaken, met mooi oranje geschilderd hout- en lijstwerk, gegroepeerd rondom een binnenplaats en gedateerd 1905 onder een brouwersmotief in de gevel.