Teksten van Hoeve Ten Weyngaert

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40460

Hoeve Ten Weyngaert ()

Semi-gesloten hoeve, met een verbouwd 19de-eeuws gebouwenbestand, ook "Klein Terrest" genaamd. Vandaag ingericht als warenhuis.

Ten noorden, evenwijdig met de straat, de voormalige langsschuur, evenwijdig hiermee ten zuiden een muur en poort die het erf afsluiten van de straat op de locatie van een voormalig bijgebouw (gesloopt circa 1970). Ten oosten, loodrecht op de straat het gebouw van de voormalige distillerie en ten westen evenwijdig hiermee het voormalige woonhuis (?) of bijgebouw.

Historiek

Volgens Vande Putte is er in de archieven vanaf 1669 sprake van de hoeve Klein Terrest (zie ook het nabijgelegen Hof Terrest). De naam zou overeenkomen met deze hoeve die gelegen was aan de rand van de toenmalige parochie Overijse op de grens met het Zoniënwoud en dus op de grens met het keizerlijke domein in de 18de eeuw (zie Ferrariskaart 1700-1778). De goederen behoorden toe aan de prinsen van Salm-Kyrburg, eigenaars van het prinsdom Overijse. De hoeve bestond op de Ferrariskaart uit twee loodrecht op elkaar staande vleugels. In 1817 werden deze eigendommen van het prinsdom Overijse openbaar verkocht.

Jean-Baptiste Poot kocht de hoeve met de afhankelijkheden van de prinsen van Overijse (als eigenaar op het primitief kadaster stond Jean Bt. Poot geregistreerd). Bij het opstellen van het kadaster maakten de landerijen van de hoeve deel uit van Jezus-Eik (sectie B2).

Midden 19de-eeuw was Jean François De Roeck eigenaar van de hoeve, dit bewijst ook de gevelsteen in de schuur "F R C De Roeck J D S anno 1852". Op het kadaster werd in 1853 de afbraak en opbouw van een nieuw landgebouw geregistreerd op de locatie van deze schuur. Eveneens werden er ook wijzigingen aan de westelijke vleugel vastgelegd en de bouw van een distillerie. Hiervoor werd de oostelijke vleugel opgetrokken. Volgens Vande Putte diende Adolphe Taymans in 1869 een verzoek in voor het installeren van een stoommachine ten behoeve van de distillerie op de hoeve.

In 1866 kocht graaf de Marnix de hoeve met haar omliggende gronden, nadat hij in 1853 al een groot deel van Jezus-Eik ten oosten van de Brusselsesteenweg in zijn bezit kreeg (zie Jezus-Eik). Onder de Marnix werd een kleine wijziging aan de distillerie met stoommachine geregistreerd op het kadaster. De hoeve werd verpacht om de omliggende gronden ontgonnen op het Zoniënwoud en in eigendom van de Marnix te bewerken. Latere pachters onder de Marnix zijn de families Maerschalk, Bison en Vroman. De naam "Ten Weyngaert" verwijst waarschijnlijk naar één van de laatste pachters.

Circa 1970 wordt de hoeve ingericht als restaurant naar ontwerp van architect Vervaecke en wordt ook de sloop van het gebouw aan de straat geregistreerd (1971). De andere gebouwen ondergingen ook wijzigingen. Recent (jaren 2010) werd de hoeve nogmaals herbestemd als warenhuis en werden de gebouwen gerenoveerd.

Beschrijving

Witgeschilderde bakstenen gebouwen met gepikte plinten en pannen zadeldaken, voornamelijk met getoogde muuropeningen, al dan niet voorzien van diefijzers. Door de recente renovatie kreeg het geheel een homogeen uitzicht. Centraal in het midden van de afsluitingsmuur aan de straatzijde zit een rondboogvormige poortdoorgang met een (nieuwe?) blauwe hardstenen omlijsting. Boven de poort blauwe hardsteen met reliëf van een druiventros gedragen door twee mannetjes. Voormalige distillerie van anderhalve bouwlaag met getoogde muuropeningen en bovenaan oculi. Verankerde schuur naar het westen uitgebreid en met een voormalige korfboogpoort en drie uilengaten.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Overijse (afdeling I), 1853/5, 1870/4 en 1971/35.
  • Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden voor Zijn Koninklijke Hoogheid de Hertog Karel Alexander van Lotharingen, Jozef Jean François de Ferraris, Koninklijke Bibliotheek van België, uitgegeven in 1770-1778, schaal 1:11.520 herleid naar 1:25.000.
  • VANDE PUTTE G. 2012: Het domein Terrest. Deel 2, Zoniën 36.1: 1-21.
  • WILLAERT C. 1999: Lanck sieck en sibilijck genesen, Bijdragen tot de geschiedenis van IJse-, Lane- en Dijleland XVII, Overijse, 97 en 98.

Auteurs:  Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Ten Weyngaert [online], https://id.erfgoed.net/teksten/203531 (geraadpleegd op ).


Ten Weyngaert, hoeve ()

Heden zogenaamd "Ten Weyngaert", als restaurant ingerichte semi-gesloten hoeve (architect Vervaecke, 1971), uit de 19de eeuw; ruime gebouwen van witgeschilderde baksteen met gepikte plint en zadeldak (pannen); opschrift "DC. Roeck 1852" in een geveltegel van de schuur.


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hoeve Ten Weyngaert [online], https://id.erfgoed.net/teksten/40460 (geraadpleegd op ).