Gecementeerde wegkapel, vandaag gekend als Onze-Lieve-Vrouwkapel, soms ook Sint-Rochuskapel genaamd, op de hoek met de Ballingstraat.
Op de Villaretkaart (1745-1748) stond op deze locatie al een kapel aangeduid, op de Ferrariskaart (1771-1778) aanduid als "Capelle Cruysboom". Op de Vandermaelenkaart (circa 1850) en de Atlas der Buurtwegen (1843-1845) aangeduid als "Chapelle De Eyser of d’yze". De naam "Cruysboom" zou volgens veronderstellingen verwijzen naar een bareel die op deze locatie stond en die het goed van het pachthof "Gebroken Hof" afscheidde. Volgens de literatuur werd de kapel door pachter Judocus Decoster gebouwd rond 1770 als een achthoekige kapel, toch was er midden 18de eeuw al een kapel aangeduid op deze locatie (zie Villaretkaart). De kapel werd na de Franse Revolutie als zwart goed verkocht aan een Brusselaar. Deze verkocht ze terug aan de familie Decoster. Hierna zou André Decoster de kapel hebben laten uitbreiden.
De kapel was in haar huidig volume al weergegeven op het primitief kadaster (circa 1825) in eigendom van André Decoster. In de literatuur daarentegen wordt aangehaald dat er boven de toegang een zandstenen jaarsteen aanwezig was met het jaar "1849" die zou verwijzen naar de uitbreiding. Deze steen is niet meer zichtbaar. In 1844 schonk Decoster bij testament de kapel aan de kerkfabriek van Overijse, want de parochie Eizer bestond toen nog niet. In de kapel werd in de 19de eeuw Onze-Lieve-Vrouw van Jezus-Eik aanbeden.
Op een oude postkaart (begin 20ste eeuw?) was de kapel omgeven door lindes. De kapel was tevens witgeschilderd. Volgens de literatuur werd de kapel in de jaren 1920 bepleisterd en voorzien van schijnvoegen.
Kapel van twee rechte traveeën onder vernieuwd pannen zadeldak met een koor met driezijdige sluiting onder een leien tentdak en bekroond met een kruis. Gecementeerde gevels met schijnvoegen. Rechthoekige muuropeningen met ijzeren schrijnwerk. Rondboogdeur met een zandstenen omlijsting. Boven de deur blinde rondboogvormige muuropening.
Wit bepleisterd en geschilderd interieur met een afgeknot mijtergewelf en driezijdige sluiting. Rood-zwarte tegelvloer. Eenvoudig altaar en verschillende heiligenbeelden.
Auteurs: Verwinnen, Katrien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Verwinnen K. 2017: Cruysboomkapel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/202399 (geraadpleegd op ).
Gecementeerde wegkapel bestaande uit een rechthoekige travee met stomp zadeldak (pannen), en een driezijdige koorsluiting met hoger tentdak (leien); moeilijk dateerbaar wegens de cementbepleistering maar, te oordelen naar de patroonheilige, vermoedelijk in de 19de eeuw te situeren; rechthoekige venstertjes en in de voorgevel een vermoedelijk hergebruikte rondboogdeuromlijsting van zandsteen met negblokken en imposten (18de eeuw?).
Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs: De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: De Maegd C. & Van Aerschot S. 1975: Cruysboomkapel [online], https://id.erfgoed.net/teksten/40477 (geraadpleegd op ).