Het Stoelken ()

Laatgotisch diephuis met vier traveeën en drie bouwlagen en een insteekverdieping, onder een zadeldak (nok loodrecht op de straat), uit het derde kwart van de 16de eeuw. Gebouwd door het stadsbestuur op gronden aan de IJzerenbrug, werd het huis in 1552 verkocht aan Claes van den Queckborne, die al in 1553 overleeed. De aanvankelijk benaming luidt “Den (rooden) Leenstoel”, in 1761 wordt het pand vermeld als “Het Stoelken". Maria Hellaert, weduwe van de in Borgloon geboren tabakshandelaar Petrus Van Alcken, liet in 1852 de pui aanpassen, door de vensterdorpels te verlagen, nieuw schrijnwerk en gietijzeren waaiers aan te brengen. Haar zoon de priester George Joseph J. Van Alcken (°Antwerpen, 1821), paste de vensters in 1868 en 1882 aan tot winkelramen.

De bepleisterde en beschilderde tuitgevel heeft een gebroken gevellijn, veroorzaakt door de knik in de rooilijn. Vermoedelijk opgetrokken in bak- en zandsteenbouw of met een zandstenen parement, is de opstand verankerd door smeedijzeren muurankers met gekrulde spie. De markante laatgotische pui met dubbelhuisopstand, wordt geopend door een arcade van spitsbogen met geprofileerd beloop, en geritmeerd door driekwartzuiltjes met bladkapiteel op een hoog polygonaal basement. Registers van aangepaste, rechthoekige vensters op cordonvormende lekdrempels, vroegere bolkozijnen op de insteekverdieping en kruiskozijnen op de bovenverdiepingen. De tweeledige geveltop wordt boven- en onderaan gemarkeerd door discrete krullen, en bekroond door een gebogen fronton. Het betreft mogelijk een vereenvoudigde krulgevel. Een rechthoekig drielicht met druiplijsten, het lagere middenluik geflankeerd door kloosterkozijnen, doorbreekt de eerste geleding. Van het gedichte, rechthoekige luik in de tweede geleding, is de druiplijst bewaard.

  • Stadsarchief Antwerpen, bouwdossier 1852#334, 1868#744 en 1882#1062.
  • ASAERT G. 2005: Honderd huizen aan de Grote Markt van Antwerpen. Vijf eeuwen bewoningsgeschiedenis, Zwolle en Antwerpen, 147-148.

Auteurs:  Braeken, Jo
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Stoelken [online], https://id.erfgoed.net/teksten/298433 (geraadpleegd op ).


Huis Stoelken ()

Diephuis, vier traveeën en drie bouwlagen + insteekverdieping, onder zadeldak (roofing) uit de 16de eeuw (circa 1554).

Merkwaardige gecementeerde en beschilderde tuitgevel met muurankers, in traditionele stijl, met gebroken gevellijn veroorzaakt door een zwenking van de rooilijn. De uitgesproken knik in de benedenverdieping vervaagt naar de top toe, laatstgenoemde met een deels gekrulde, deels afgelijnde contour (verbouwing?) en gebogen frontonbekroning. Rechthoekige aangepaste muuropeningen: enkel deze in de top bleven vrij intact: rechthoekige en lager geplaatst luikgat geflankeerd door beluikte kloosterkozijnen. Begane grond met laatgotische arcade van gedrukte spitsbogen in geprofileerde omlijsting, geordonneerd door driekwartzuiltjes op hoog basement.


Bron: GOOSSENS M. & PLOMTEUX G. met medewerking van LINTERS A., STEYAERT R., ILLEGEMS P. & DE BARSÉE L. 1976: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3na, Brussel - Gent.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Goossens, Miek
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Het Stoelken [online], https://id.erfgoed.net/teksten/4050 (geraadpleegd op ).