Teksten van Hof te Lansrode

https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/40613

Hof te Lansrode 2015 ()

Nog vrij landelijk gelegen, semi-gesloten hoevesite, toegankelijk via een onverharde, deels met bomen omzoomde toegangsweg vanaf de Sint-Annalaan.

Volgens gegevens uit de literatuur ligt de oorsprong van het Hof te Lansrode in 1210 toen de hertog van Brabant 50 bunder land en broek schonk aan de abdij van Ter Kameren. In 1224 werd de schenking uitgebreid met tien bunder bos, op voorwaarde dat de abdij het goed zou omgrachten.

Het hof komt voor in het kaartboek met de bezittingen van de abdij. De situatie rond 1717 werd opgetekend door landmeter Willem Couvreur. Het goed ''t Hof te Lansrode' is gesitueerd aan de rand van het Zoniënwoud, in de zuidoosthoek van een groot perceel 'Den Drinckelinghen' . Op de zuidwest- en zuidoostkant van het domein sluiten vijvers aan, respectievelijk 'Den Velt Vijver' en 'Den Bosch Vijver'. Beide vijvers bestaan nog altijd. Het erf ligt aan straatzijde van 'De handtstraete van Steenvoorde naer de Meuninckx ofte Dries Straete'. Ten noordoosten ligt 'den Bonten vijver, nu weyde' en het ''t Hauken', nu gereflecteerd in de straatnaam Heuken, zoals de aftakking van de Handstraat waaraan de hoeve ligt nu heet.

De kaart geeft drie gebouwen weer, in U-vorm gegroepeerd rond een rechthoekig erf. Parallel aan de 'handstraete' ligt het woonhuis op rechthoekig grondplan, dat op de tekening één bouwlaag en zes traveeën telt, met één centrale dakkapel. Achter het woonhuis is een bijna vierkant tuinperceel te zien, met aanleg in de vorm van een padenkruis en nog een klein gebouwtje op vierkant grondplan in de zuidwesthoek. Links en rechts van het woonhuis zijn gebouwen op rechthoekig grondplan te zien en ten zuiden is een boomgaard weergegeven.

De Ferrariskaart toont eveneens drie gebouwen aan het erf, maar met licht gewijzigde inplanting. Het woonhuis en het gebouw links van het erf zijn kleiner weergegeven, het gebouw rechts groter en op Z-vormige plattegrond.

De Popp-kaart en het primitief kadasterplan tonen echter een situatie die qua inplanting volledig vergelijkbaar is met wat in het kaartenboek van 1717 te zien was. Het gebouw rechts van het woonhuis kreeg een smalle, rechthoekige aanbouw aan de kant van het woonhuis. Het woonhuis is aan de linkerzijde naar achter verbreed.

Deze situatie is eveneens te zien op de vroegste kadastrale mutatieschets uit 1885. Het goed is dan in handen van Petrus Fransciscus Winderickx, rentenier in Sint-Genesius-Rode. In dat jaar worden de gebouwen aan weerszijden van het erf uitgebreid naar straatzijde. Het gebouw rechts van het woonhuis wordt eveneens aan erfzijde uitgebreid.

In 1907 is het hof in handen van Hendrik Van Keerberghen-Vogelaer, pachter uit Sint-Genesius-Rode. Nu wijzigt het grondplan van het woonhuis, de haakse bijbouw wordt toegevoegd aan de achterzijde. Een klein gebouw op vierkant grondplan verschijnt in de rechter benedenhoek van het erf. Het kadaster noteert een 'reconstruction partielle'.

Twee oude prentkaarten, volgens gegevens uit de literatuur rond 1920 te dateren, tonen de situatie van het hof op dat moment. Een hoge en brede en diepe schuur rechts van het woonhuis, met lagere aanbouw op rechthoekig grondplan aan straatzijde en een hoge, brede, maar iets minder diepe schuur links, met voorafgaande lagere aanbouw op onregelmatig grondplan. Het boerenhuis van één bouwlaag, dat voorzien is van verschillende dakkapellen telt minstens 13 traveeën en heeft jaarankers 'Anno 1739'. Het erf zelf is gekasseid en een waterpomp staat voor de voordeur van het woonhuis opgesteld.

In 1929 is het hof eigendom van de 'Naamloze Vennootschap Union Financière et Terrienne' gevestigd aan de Meir in Antwerpen. De lagere voorbouw van de schuur rechts van het woonhuis wordt afgesplitst en als 'landgebouw' verkocht aan Robert Thys-Gillieaux, ingenieur uit Sint-Genesius-Rode.

Bij de laatste kadastrale mutatie in 1942 is het geheel in handen van Thys-Gillieaux. Het kadaster noteert een 'merkelijke verbetering'. De wijzigingen die op de mutatieschets te zien zijn betreffen hoofdzakelijk de gebouwen aan weerszijden van de boerenwoning. Het grondplan van het gebouw aan de rechterkant wordt tot een rechthoek gereduceerd, doordat de bijgebouwen die in 1885 werden toegevoegd en de smalle uitbouw achteraan aan de kant van het woonhuis verdwijnen. Bij het gebouw links van het woonhuis verdwijnt een kleine aanbouw aan straatzijde. De haakse achterbouw van de boerenwoning lijkt enigszins te versmallen.

Beschrijving

De gebouwen, uitgevoerd in baksteen op een plint van natuursteen en voorzien van zadeldaken (mechanische pannen) tussen aandaken met vlechtingen zijn in U-vorm gegroepeerd rond het gekasseide erf en vertonen sporen van kaleilagen.

Het eenlaagse woonhuis heeft een onregelmatige travee-indeling, een kroonlijst op modillons en vijf dakkapellen. De ankers op de voorgevel geven 'Anno 1239' aan. Zoals hoger geschetst moet dit oorspronkelijk 'Anno 1739' geweest zijn. Onder het anker '2' is in de kaleilaag ook nog de '7' uitgespaard. Markante linker zijgevel, volledig in natuursteen in breuksteenverband met schouwaanzet. Vernieuwde kruiskozijnen (begin twintigste eeuw). Voor het woonhuis staat de natuurstenen pomp.

Links van het woonhuis een driebeukige langsschuur op rechthoekig grondplan, met rondboogvormige deur en schuurpoorten van ijzerzandsteen. Het gebint wordt gedragen door een dubbele rij ronde pijlers van baksteen. Rechts stalvleugel geritmeerd door steekboogdeuren, (waarvan volgens oude foto's één met erboven een datumsteen '1739') en rechthoekige vensters, eveneens voorzien van dakkapellen.

Ommuurde moestuin met bakhuis achter de boerenwoning.

  • Kadasterarchief Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Sint-Genesius-Rode, eerste afdeling, 1885/20, 1907/6, 1929/17, 1942/19.
  • DE BECKER U., VANHEMELRIJCK F. 1982: Geschiedenis van Sint-Genesius-Rode naar Constant Theys, Gent, 297-298.
  • MAZIERS M. 1999: L'abbaye de La Cambre à Rhode, Ucclensia 174, 19-22.

Auteurs:  De Houwer, Veerle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hof te Lansrode [online], https://id.erfgoed.net/teksten/168824 (geraadpleegd op ).


Hof te Lansrode ()

Voormalige aanhorigheid van de abdij Ter Kameren; in zijn huidige vorm een niet langer uitgebate hoeve met in U-vorm opgestelde gebouwen, daterend van 1739.

Eénlaagse, manke woonhuisvleugel onder een zadeldak (pannen) op geprofileerde modillons en met dakkapellen. Baksteenbouw op een onderbouw en met een zijpuntgevel van zandsteen in breuksteenverband. De stichting wordt aangegeven anno 1239 in de voorgevelankers en het bouwjaar 1739 in een versierde gevelsteen boven een staldeur; vermoedelijk begin 20ste eeuw werden de kruisen opnieuw in de vensters gestoken, en werd de haakse bijbouw tegen de achtergevel opgetrokken. De zandstenen posten van negblokken der vensters zijn oorspronkelijk. Deels gecementeerde zijpuntgevels van breuksteen afgewerkt met vlechtingen en topstuk van baksteen.

L-vormige stalvleugel in het verlengde; gevel geritmeerd door steekboogdeuren en rechthoekige vensters; jaarsteen 1739.

Aan de overzijde, een driebeukige langsschuur onder zadeldak (pannen), uit de 18de eeuw; baksteenbouw met breukstenen onderbouw en gecementeerde top. Rondboogvormige deur en schuurpoorten van ijzerzandsteen. Het gebint wordt gedragen door een dubbele rij ronde pijlers van baksteen.

Ommuurde moestuin met bakhuis achter de woning.


Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs:  De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hof te Lansrode [online], https://id.erfgoed.net/teksten/40613 (geraadpleegd op ).