Oorspronkelijk vormde dit pand samen met Kerkstraat 1-3 het historische Hotel de Boisschot; vandaag is het gesplitst in drie wooneenheden.
Het Hotel de Boisschot is gelegen op de plaats van het oorspronkelijke Huis De Wijngaard dat voor het eerst vermeld werd in 1463 wanneer er een akte werd opgesteld door Jan van der Meeren, die de Wijngaard verpandde voor 14 Rijnse gulden. In het midden van de 16de eeuw komt het geheel in bezit van Hendrik van der Meeren. Volgens de beschikbare literatuur bouwde Ferdinand de Boisschot in 1607 of 1609 hier 'een schoon stenen huis'.
Het erf besloeg de hele ruimte tussen de huidige Kerkstraat, Stationsstraat, Hector Henneaulaan en Vijverstraat. Ferdinand de Boisschot (1560-1649) die in 1605 dorpsheer werd van Zaventem, was markies van Groot-Bijgaarden en kanselier van de koning van Spanje in het hertogdom Brabant. Op 27 maart 1621 werd hij wegens speciale verdiensten tot baron verheven waardoor de heerlijkheid Zaventem een baronie werd. Ter gelegenheid hiervan zou hij de Sint-Martinusparochie het schilderij van Sint-Martinus van de hand van Antoon Van Dijck geschonken hebben. Aangezien Ferdinand De Boisschot meestal verbleef in zijn kasteel in Groot-Bijgaarden of in het Huis van Zaventem in Brussel werd de woning op 12 november 1635 verkocht aan drossaard Frans Van Ophem. De adellijke familie de Thisquen was eigenaar in de 18de eeuw; Jan Remakel de Thisquen, heer van Wouen, die het goed had aangekocht in 1721, liet de 'schoone hoffstede' verbouwen tot een 'speelgoet'. Zijn zoon Jan-Willem de Thisquen die het erfde had schulden en verkocht de boomgaard; op die plaats zouden later het gemeentehuis en de gemeenteschool worden gebouwd. De leggers van het primitief kadaster (1829) vermelden Jan Antoon Grietens, de toenmalige gemeentesecretaris, als eigenaar van het deel Kerkplein nummer 1 en Kerkstraat 1 dat toen één geheel vormde; hij verwierf in 1843 ook het gedeelte Kerkstraat 3, op dat ogenblik eigendom van Emanuel Dupont. In 1864 worden de eigendommen verkocht en opnieuw van elkaar gescheiden, Kerkplein 1 enerzijds en Kerkstraat 1-3 anderzijds, in 1874 gevolgd door een opsplitsing van het laatste deel in twee panden.
Hoewel het geheel volgens de literatuur zou opklimmen tot de vroege 17de eeuw en verbouwd werd in de eerste helft van de 18de eeuw verschilt de inplanting weergegeven op de Ferrariskaart van 1771-1777 grondig met het primitief kadasterplan: waar Ferraris twee vrijstaande volumes toont, een gespiegeld L-vormig volume ten westen en een rechthoekig ten oosten met ertussenin een kleiner blokvormig volume, geeft het primitief kadasterplan een volume weer dat duidelijk herkenbaar is in de huidige configuratie. Vermoedelijk gebeurden de grootste aanpassingen dus in het laatste kwart van de 18de of het eerste kwart van de 19de eeuw. In 1900 wordt het huidige aansluitende schuurvolume ingetekend, ter vervanging van een ouder niet aansluitend volume.
De woning aan het Kerkplein is het meest oorspronkelijke deel; het betreft een in kern traditioneel woonhuis van vijf traveeën en twee en een halve bouwlaag onder een half schilddak (mechanische pannen); op een oude prentkaart, verzonden in 1901, waarop ook het kerkhof rond de kerk nog aanwezig is, is het pand afgebeeld met een zadeldak voorzien van dakkapellen tussen zijtrapgevels.
Het geheel is haaks op de straat ingeplant met aan de oostzijde een kleine, voorheen gekasseide binnenkoer, gedeeltelijk omgeven door een zandstenen muur met aan de straat bewaarde hekkenpijlers. De woning werd volledig opgetrokken uit lokale zandsteen, vandaag witgekalkt, op een afgeschuinde plint met keldervensters. De rechthoekige muuropeningen zijn meestal aangepast en/of gedicht; op hogervermelde prentkaart zijn de vensters althans op de bovenverdieping nog niet gedicht.
De vensters zijn vandaag voorzien van hardstenen lekdrempels; sporadisch zijn er nog sporen van de oorspronkelijke zandstenen omlijstingen. De kleinere, steekbogige bovenvensters zijn later ingebracht. De zware classicistische, eind-18de-eeuwse poortomlijsting van bepleisterde zandsteen is momenteel deels gedicht en vervangen door een venster; het betreft een geblokte entablementomlijsting met diamantkopsluitsteen, flankerende pilasters en een geaccentueerd hoofdgestel met trigliefen en een sterk uitspringende kroonlijst. De eenvoudige, omlopende houten kroonlijst rust aan de straatzijde op klossen en een tandlijst.
Auteurs: Kennes, Hilde
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: Kennes H. 2014: Hotel de Boisschot [online], https://id.erfgoed.net/teksten/158431 (geraadpleegd op ).
Vormde vermoedelijk met de constructies in de Vijverstraat nummers 2, 4, 6 en in de Kerkstraat nummers 1 en 3 een groot complex met in U-vorm ingeplante gebouwen, die kunnen opklimmen tot de 17de - 18de eeuw doch verbouwd werden.
Woonhuis (nok loodrecht op de straat) met twee bouwlagen en een toegevoegde zolderverdieping, afgedekt met een aan de straatkant afgesnuit zadeldak (mechanische pannen); witgekalkte breuksteenbouw op een afgeschuinde plint met keldervensters aan de straatkant. Rechthoekige vensters, de oorspronkelijke in zandstenen omlijstingen met sponning, heden voorzien van lekdrempels; toegevoegde vensters van baksteen.
In de langsgevel, zware, classicistische poortomlijsting van zandsteen (heden met venster): rechthoekige omlijsting met ingediepte voegen en een diamantkopsleutel, gevat tussen pilasters met geprofileerde basis en dekplaat, die een hoog entablement met dropmotief en een bekronende sterk uitspringende kroonlijst dragen (laatste kwart 18de eeuw).
Bron: DE MAEGD C. & VAN AERSCHOT S. 1975: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Vlaams-Brabant, Halle-Vilvoorde, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 2n, Gent.
Auteurs: De Maegd, Christiane; Van Aerschot, Suzanne
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)
Je kan deze tekst citeren als: De Maegd C. & Van Aerschot S. 1975: Hotel de Boisschot [online], https://id.erfgoed.net/teksten/40886 (geraadpleegd op ).